7’de sulucakarahöyük/hacibektaþ Hasan kankal
Yüklə 2,27 Mb. Pdf görüntüsü
|
170 yýlý aþkýn bu uzun süre içinde, sera gazlarý, küresel ýsýnma ve iklim deðiþikliði gibi konularda araþtýrma yapan bilim adamlarý tarafýndan, 130.000’den fazla hakemli bilimsel bildiri yayýnlandý. Ve sonunda 1992 yýlýndaThe NAS publishes a study reporting that despite uncertainties, greenhouse warming poses a potential Amerikan Ulusal bilimler Akademisi (NAS), belirsizliklere raðmen, sera etkisinin potansiyel bir tehdit olduðunu belirten bir rapor yayýnladý ve Rio’da düzenlenen Birleþmiþ Milletler Çevre ve Kalkýnma Konferansý sonunda hazýrlanan, “ Kadýnlarý, gençliði, yerli insanlarý ve topluluklarý, ekosistemi, insanlarýn saðlýk ve bütünlüðünü, doða ile uyumlu saðlýklý ve yaratýcý yaþam hakkýný koruma ve iyileþtirme; baský ve zulüme, savaþlara ve insan saðlýðýna veya çevreye zararlý etkinliklere, insanlarýn yaþam standardýndaki eþitsizliðe karþý durma; üretim ve tüketimin devam ettirilemez örneklerini azaltma ve ortadan kaldýrma; kirletenin verdiði zararý karþýlamasý; geliþme ve çevresel koruma ile bölünemez bir baðý olan barýþý saðlama; çevresel bozulma sorunlarýný daha iyi çözmek için, tüm ülkelerde ekonomik büyüme ve sürdürülebilir kalkýnmaya yol açacak destekleyici ve açýk bir uluslararasý ekonomik sistem için iþbirliði” ilkelerini içeren bir bildirge 50 ülke tarafýndan imzalanarak 1994’te yürürlüðe girdi. (19) Ardýndan sözleþmeye taraf olan ülkelerin yýllýk toplantýlarýnýn, yani Taraflar Konferanslarýnýn (Conference of the Parties – COP) ilkinin yapýldýðý Berlin’de (COP 1) kabul edildi 1995’te yayýnlanan IPCC ikinci ilerleme raporunda, “Sanayi devrimi’nin baþlamasýyla atmosfer sýcaklýðýnýn da artmaya baþladýðý; özellikle 1950'li yýllardan itibaren sürekli artýþ gösterdiði ve bu durumdan sanayileþmiþ ülkelerin fosil yakýtlar kullanarak, atmosfere saldýklarý CO2 baþta olmak üzere sera gazlarýnýn sorumlu olduðu” vurgusu yapýldý (6). 1. iklim konferansýndan 18 yýl sonra, 1997’de Kyoto’da yapýlan 3. Taraflar Konferansý’nda (COP 3) ülke temsilcileri, sera gazlarýný azaltmaya yönelik baðlayýcý bir protokol üzerinde anlaþtýlar. Böylece karbon salýnýmý konusunda 2008-2012 yýllarý arasýný kapsayan ve 37 ülkeye karbon salýnýmlarýný azaltmak(!) için yükümlülük getiren “Zorunlu piyasa” devreye girdi. Protokol, “Sera gazý salýmýnýn baþlýca sorumlusu olan ve Ek-1 taraf ülkeler baþlýðý altýnda sýnýflandýrýlan geliþmiþ ülkelerin her birinin, 2008–2012 yýllarýný kapsayan taahhüt döneminde, havaya insan etkisi ile salýnan CO2 eþdeðeri sera gazlarýnýn, 1990 yýlý seviyelerinin en az yüzde %5.2 altýna düþürmelerini ve 2005 yýlýna kadar Protokol’deki taahhütlerini gerçekleþtirme konusunda kanýtlanabilir bir ilerleme kaydetmelerini; Ek-1 taraflarýn salýmýný sýnýrlandýrma ve azaltým taahhütlerini yerine getirmeleri için:
Ýklim deðiþikliðinin olumsuz etkileri, uluslararasý ticarete olan etkileri ve geliþmekte olan ülkelerdeki, sosyal, çevresel ve ekonomik etkiler dahil olmak üzere, tüm olumsuz etkileri en aza indirmek için çaba göstermelerini; Enerji verimliliðini arttýrmalarýný; Sera gazý yutaklarý ve haznelerini koruma ve geliþtirmelerini; Aðaçlandýrma ve yeniden ormanlaþtýrmayý, sürdürülebilir tarým türlerini özendirmelerini; Çevre dostu, yenilenebilir enerji türleri ile CO2 tutucu teknolojileri geliþtirme ve kullanýmlarýný özendirmelerini; Özellikle geliþmekte olan ülkelerde, çevre konusundaki önemli teknolojileri transfer etme ve bu teknolojilere ulaþýmý desteklemek için özel sektöre ortam oluþturma; uygun görülürse, bunlarýn transferini veya bunlara ulaþýlmasýný özendirme, saðlama ve finanse etmelerini; Ek-1’deki bir taraf, herhangi bir ekonomi sektöründe kaynaklardan gelen insan kökenli salýmlarýn azaltýlmasýný veya sera gazlarýnýn çökme yoluyla uzaklaþmasýný amaçlayan projelerden elde edilen salým azaltým birimlerini diðer bir tarafa verebilme veya bir taraftan alabilmelerini… ; Bir tarafýn, diðerinden aldýðý herhangi bir salým azaltým birimi veya kararlaþtýrýlan miktarýn bir kýsmýnýn, alan taraf için belirlenen miktara ilave edilmesini; bir tarafýn diðerine verdiði herhangi bir salým azaltým birimi veya kararlaþtýrýlan miktarýn bir kýsmýný, veren taraf için belirlenen miktardan düþülmesini; bir tarafýn diðer bir taraftan aldýðý onaylanmýþ salým azaltýmlarýnýn alan taraf için kararlaþtýrýlan miktara eklenmesini; Ek-I taraflardan birinin salýmý, bir taahhüt döneminde tayin edilmiþ miktarýn altýndaysa, oluþan fark, o taraf’ýn isteði üzerine, sonraki taahhüt dönemlerinde o taraf için tayin edilmiþ miktara eklenmesini…; Taahhütleri karþýlamak amacýyla ormanlaþtýrma ve yeniden ormanlaþtýrmanýn kullanýlmasýný… Bir ülke, taahhüt döneminde fazla sera gazý salýmýnda bulunmuþ ise, ikinci taahhüt döneminde, bu aradaki fark kadar azaltýmýný ve ek olarak %30 oranýnda bir azaltým gerçekleþtirmesini…; Kamunun sahip olduðu ya da kamuda mevcut çevreye duyarlý teknolojilerin etkin transferine iliþkin politika ve programlarýn oluþturulmasýný ve çevreye duyarlý teknolojilerin transferini özendirme, geliþtirme ve eriþimini arttýrmak için özel sektöre uygun ortam oluþturulmasýný…; Taraflarýn, taahhütlerini yerine getirmek amacýyla salým ticaretine katýlabileceðini; Ek-I’de yer almayan taraflarýn da onaylý salým ticaretine katýlabilmesini…; Taraflar Konferansýnýn özellikle salým ticareti ile ilgili doðrulama, bildirme ve yükümlülüðe dair ilgili esaslarý, usulleri, kurallarý ve tüzükleri tanýmlayacaðýný…; Yetkili olduklarý hususlarda, bölgesel ekonomik entegrasyon örgütlerinin, bu protokole taraf olan kendi üyelerinin sayýsýna eþit miktarda oy kullanma hakkýna sahip olacaklarýný…; Protokolun yürürlüðe giriþinden üç yýl geçtikten sonra, ilgili tarafýn çekilebileceðini…”(20) kararlaþtýrdý. 166 ülke ve Avrupa Birliði protokola “evet” dedi. ABD ve Avustralya reddetti. Rusya’nýn 2004'te katýlmasýyla 2005 tarihinde protokol yürürlüðe girdi. Bu güne kadar, teknolojik geliþmiþ ülkelerden yalnýzca ABD protokolu imzalanmadý. Bu geliþmeler olurken, küresel ýsýnmayla mücadele karþýtlarý da çeþitli yollarla saldýrýlarýný artýrarak sürdürüyorlardý. 1995 yýlýnda (SEPP) ve Avrupa Çevre Ýliþkiler Akademisi’nin (European Academy for Environmental Affairs) ortak sponsorluðuyla yapýlan sempozyum sonunda Küresel Ýklim Deðiþikliði Leipzig Bildirgesi yayýnlandý. 79 bilim insaný ve bazý TV kanallarý tarafýndan imzalanan bildirgede, “ CO2’nin atmosferdeki artýþýnýn küresel ýsýnmaya neden olduðu konusunda bilim insanlarý arasýnda görüþ birliði olmadýðý, uydu sýcaklýk ölçümlerinin de istatistiksel olarak anlamlý bir ýsýnmayý doðrulamadýðý, ekonomik büyüme için þart olan enerjinin temel kaynaðýnýn küresel fosil yakýtlar olduðu” vurgulandý. (21,22) 1998 yýlýnda ExxonMobil destekli Oregon Institute of Science and Medicine (OISM) ile George C Marshall Institute tarafýndan “Oregon dilekçesi” yazýldý ve Birleþik Devletler Ulusal Bilimler Akademisi ( NAS) Eski Baþkaný Frederick Seitz’in(*) mektubu ile makale yayýnlandý (23, 24) Makalenin sonunda: “Karbondioksit, metan ve diðer küçük sera gazlarýnýn üretimini sýnýrlamak için hiçbir sebep yoktur… Endüstriyel etkinlikler nedeniyle atmosfere daha fazla CO2’nin çýkmasý, insanlarýn saðlýk, uzun ömür, refah ve verimliliðini koruma ve geliþtirmelerine yardýmcý olacaktýr. CO2, bitki büyüme oranlarýný hýzlandýrýr. Ayrýca kuru bölgelerde bitkilerin büyümesini saðlar. Bitkilere baðlý hayvan yaþamý da geliþir. Bitki ve hayvan çeþitliliði artar Biz, CO2 artýþýnýn bir sonucu olarak bitki ve hayvanlarýn giderek arttýðý bereketli bir ortamda yaþýyoruz. Çocuklarýmýz çok daha fazla bitki ve hayvan yaþamý ile yeryüzü keyfine varacaklar. Bu, Sanayi Devriminin harika ve beklenmedik bir hediyesidir…” deniliyordu. Dilekçe yayýnlandýktan sonra, ABD Ulusal Bilimler Akademisi (NAS) Konseyi : “NAS eski baþkanýnýn bir mektubu aracýlýðýyla yayýnlanan ve CO2 emisyonlarý ile ilgili Kyoto anlaþmasý altýnda yatan bilimi eleþtiren dilekçe nedeniyle endiþe duyduklarýný; NAS’ýn dergisinde yayýnlanan bilimsel bildirilerin formatýnda gönderilen ve bu dilekçenin NAS ile ilgisinin olmadýðýný ve Akademi uzman raporlarýnýn sonuçlarýný yansýtmayan bu makalenin NAS’ ýn yayýn organýnda veya baþka bir hakemli dergide yayýnlanmadýðýný” duyurdu(25). Sonraki yýllarda pek çok bilim insaný tarafýndan, makalenin insanlarý yanýltýcý bilgilerle dolu olduðunun bildirilmesine (26) karþýn, OISM’nin sitesinde, matematikçi, fizikçi, biyolog, hekim ve mühendis gibi çeþitli bilim alanlarýndan 31 bin Amerikalý bilim insanýnýn dilekçeyi imzaladýðý duyurulmaktadýr. (23) (*)F. Seitz, Amerikan Fizik Enstitüsü Baþkaný (1954-1959), Birleþik Devletleri Ulusal Bilimler Akademisi Baþkaný (1962- 1969) 1977-1988 yýllarý arasýnda, RJReynolds Tobacco Company’de “sigaranýn saðlýða etkilerinin belirsiz olduðu sonucu üretmek” olan akademik araþtýrma projelerine fon kararý veren týbbi araþtýrma programýnýn baþ danýþmaný olarak çalýþtý., Advancement of Sound Science Center( TASSC) danýþmanlýk kurulu üyeliði, iklim deðiþikliði inkarcýsý muhafazakar kuruluþlar olan Science and Environmental Policy Project( SEPP) ve 1984-2001 arasýnda George C. Marshall Enstitüsü Kurucu Baþkanlýðý baþkanlýðý yaptý. 1998 yýlýnda iklim deðiþikliðini reddeden Oregon Dilekçesi olarak bilinen bir belgeyi hazýrladý. 1998-2005 arasýnda Exxon Akademik ve Bilimsel Danýþma Kurulu’nda yer aldý. Yüklə 2,27 Mb. Dostları ilə paylaş:
|