A b d u m a jid m a d r a im o V g a V h a r fu z a IL o V a manbashunoslik

9.2. Rasmiy manbalar
S h o ‘ro davri ra sm iy m a n b a la r i d e g a n d a turli davlat id o ra la rin in g
hujjatlari, partiya tizim i o rganlari qarorlarini tu s h u n a m iz .
0 ‘sha dav r rasm iy m a tb u o tid a ularn in g bir qismi c h o p etilgan. Lekin 
turli maxsus o rg a n la r hujjatlari m a ’lu m d avrgacha k o 'p c h ilik d a n p in h o n
saqlangan. C h o p qilingan rasm iy m a ’lu m o tla m i m axsus tiz im la r hujjatlari 
bilan qiyosiy o 'r g a n is h j u d a m u h im d ir. Bu h u jjatlar ich id a s h o 'r o davri 
rahbarlari hayoti, ijodiga oid m a ’lu m o tlar, ularning asarlari m u h i m tarixiy 
m a n b a vazifasini o 'ta y d i.
Faqat, O 'zb ek isto n davlat mustaqiliigini qo'lga kiritishi bilan tarixiy 
haqiqatni tiklash u c h u n , yangicha va xolis yondashuv, sovet davrida yuzaga 
kelgan Vatanim iz tarixidagi noxolisliklar va «oq d o g ‘lan>ni milliy mustaqillik 
mafkurasi asosida tugatish u c h u n qulay shart-sharoit q a ro r topdi. Bunga 
bosh m e z o n sifatida tarixiy dalil va voqealarga, b u tu n tarixiy jarayonga 
respublika va uning xalqi manfaatlarini hisobga olgan holda tamoyilli baho 
berish asos qilib olindi. Aynan shunday yondashuvlarning asosiy tamoyillari 
O'zbekiston Respublikasi Prezidenti l.A.Karim ov asarlarida, shuningdek, 
Vazirlar M ahkamasining 1996-yil dekabrdagi «O'zbekistonning yangi tarixini 
yaratish» va 1998-yil iyuldagi «O'zbekiston Respublikasi F a n la r akademiyasi 
Tarix instituti faoliyatini takomillashtirish to'g'risida»gi qarorlarida bayon 
etilgan bo'lib, turli ilm iy -o m m a b o p kitoblar mualliflari jam oasi h a m shu 
asosda sovet davri O'zbekiston tarixini, sovet davlatchiligining mustabidchilik 
mohiyatini xolisona yoritishga harakat qilganlar.
9.3. Davr tarixi tadqiqotlarda
S h o 'r o davrida am a lg a oshiriigan t a d q iq o tla r mavjud siyosiy y o 'n a lis h
va m afkuraga b o 'y s in g a n edi. Bu davrdagi tad q iq o tla rn i b ir n e c h a davrga 
b o 'lib o 'rg a n ish m u m k in . Birinchisi—1917—30-yillarda a m a lg a oshiriigan 
tadqiqotlardir. U larda shu davr tarixi b u tu n borzid d iy atlari bilan yoritilgan. 
Ikkinchisi—4 0 —50-yillarda am alg a oshiriigan tad q iq o tla rd a tarixiy haqiqat 
m a ’lum darajada «sotsialistik» g 'o y a la rg a bo 'y sin d irilg an h o ld a yoritilgan. 
U c h i n c h i s i —6 0 —7 0 -y illa rd a a m a lg a o sh iriig a n t a d q i q o t l a r d a m a ’lu m
d a r a j a d a sh a x sg a s i g 'i n i s h d a n o z o d b o 'l i n g a n b o ' l s a - d a , u m u m a n ,
«ko m m u n istik » m afk u ra ru h id a yoritilgan.
253

---

M ustaqillik tufayli biz s h o 'r o davri tarixini xolis va t o ‘g ‘ri yoritish 
im koniga egamiz.