I B O B . M A N B A S H U N O S L IK N IN G N A Z A R IY
M A SA L A L A R I
l-M A V Z U . M A N BASH U N O SLIK FANINING M AQSAD
VA VAZIFALARI
Darsning mazmuni:
Tarix ilmida manbashunoslik fanining tutgan o ‘rni,
uning asosiy xususiyatlari, maqsad va vazifalari haqida m a ’lumot beriladi.
Reja:
1.1. Manbashunoslik fanini o ‘rganishdan maqsad.
1.2. Manbashunoslik fanining maqsadi va vazifalari.
1.3. Manbalar turlari.
1.4. Manbashunoslik va tarix fanining yordamchi sohalari.
Asosiy tushunchalar: manba, tarixiy manba, birlamchi manba, as! nusxa,
avtograf, bitik, bitma, yozm a yodgorlik, qo ‘lyoz.ma, qo ‘lyozma kitob,
toshbosma, Utografik kitob
,
nashr, ommaviy nashr, ilmiy akadem ik nashr,
faksimi/e, arxeografiya, asosiy arab yozuvlari, r o ‘yxatga olish, tavsifga olish,
tasniflash — kataloglashtirish, fihrist — katalog, kartochka, annotatsiya,
monografik tavsif
1.1. Manbashunoslik fanini o ‘rganishdan maqsad
Manbashunoslik fanini o ‘rganishdan maqsad talabalarda ushbu fan
sohasi t o ‘g ‘risida u m um iy tush u n ch a hosil qilish va ularda qiziqish
uyg‘otish va 0 ‘zbekiston tarixini manbalar asosida mustaqil o ‘rganish
malakasini hosil qilishdan iborat.
Tarixiy fakt va voqealar
bayoni inson xarakteri, m a ’lumot beruvchi
shaxs, guruh, firqa, sulola, mazhab va m am lakatlar manfaati yo'lida
turlicha talqin qilinishi mumkin.
Masalan, 0 ‘zbekiston yaqin tarixi — m am lakatim izning XIX asr
ikkinchi yarmi va XX asr boshlaridagi siyosiy voqealar turli davriarda,
m anbalarda va turli mualliflar tom onidan turlicha talqin qilinmoqda.
Bular o ‘z davrida
yaratilgan yozma yodgorliklar, tarixiy hujjatlar va
solnomalarda qanday bayon qilingan? Sho'ro davrida qanday tushuntirildi?
Va nihoyat mustaqillik sharoitida tarixiy adolatni tiklash, manbalarga
xolis
va obyektiv yondoshib, b o ‘lib o ‘tgan voqealarni bilishimiz m umkin
va kerak. Bu esa manbashunoslik fanisiz, manbalarga ilmiy yondashuvsiz
m um kin emas. Chunki, o ‘sha davrdagi yozma yodgorliklarning
aksariyati
4
arab alifbosi asosidagi yozuvimizda, bir qismi rus tilida ham bitilgan va
o 'sh a davrga xos tarixiy xususiyatlarga ega.
Xulosa, manbashunoslik fani yurtimiz tarixi t o ‘g‘risida xolis va obyektiv
bilim olishga, o'zligimizni anglashga, boy
va qadimiy madaniyatimizni
bilishga xizmat qiluvchi tarix fanining m uhim sohalaridan biridir.
Dostları ilə paylaş: 
