A n a r əsərlər I hekayələr, povestlər

 347 

açmağıma heç ehtiyac qalmır. O özü həvvəslə Seymur 

müəllimdən danışır. Rüstəmlə uzun–uzadı telefon söhbətləri 

zamanı danışır. Amma Seymurla heç vaxt Rüstəm barəsində 

danışmırdı. Ümumiyyətlə, onun telefon həyatı haqqında heç 

kəsin təsəvvürü yox idi. Mən bilmirdim sevinim buna, ya 

kədərlənim. Bəzən mənə elə  gəlirdi ki, onun bu barədə heç 

kəslə danışmamasına səbəb tam bir laqeydliyi, biganəliyidir. 

Bəzən də  əksinə düşünürdüm. Düşünürdüm ki, o bunu ən 

titrək,  ən  əziz,  ən sirli bir hiss kimi gizlədir, heç kəsə açmaq 

istəmir. Qəribə  şey idi – elə bil duyğularım qatmaqarışıq 

düşmüşdü. Təsəvvür edin, Seymur kimi mən onu telefon 

həyatına qısqanırdım. Gecə telefon söhbətlərində isə  məni – 

Rüstəmi onun Seymur haqqında uzun–uzadı söhbətləri 

əsəbiləşdirirdi. 

Bir dəfə ona: 

—Gəlin, — dedim, — bir-birimizə "sən" deyək. Axı çoxdan 

tanışıq. 

–Yaxşı, gəl, – deyə telefondan cavab eşitdim. 

–Sağ ol, gecən xeyrə qalsın, – dedim və uşaq kimi sevindim 

ki, indi Mədinə  mənimlə "sən" deyə, onunla isə "SizU deyə 

danışır. 

Birdən ağlıma gəldi ki, ilk dəfə özüm haqqında, özümün 

ikinci "Məni" haqqında özgə bir şəxs kimi düşünürəm. 

 

–Mənə elə gəlir ki, sən bir balaca ondan kəsirsən? 

–Nə bilirsən? – deyə işvəylə cavab verdi, – bəlkə o məndən 

bir balaca kəsir. 

Mən hirslə dəstəyi asdım. Üç gün ona zəng eləmədim. 

İşdə isə o gün həvəslə  mırt vururduq. İdarənin köhnə 

işçilərindən biri mənə yanaşdı: 

–Əbəs yerə özünü yorma, – dedi və gülümsündü, — hələ 

heç kəs bizim bu balaca xanımın qəlbini fəth eləyə bilməyib. 

Hər üçümüz güldük, Mədinə gedəndən sonra müsahibim 

dedi: 

---

 348 

–Rahibə kimi bir şeydir. Heç kəs onun ürəyinə yol tapa 

bilmir. Vəfalı arvad imiş. Əri neçə il bundan qabaq həlak olub. 

Öyrəndim ki, əri təyyarəçi imiş, göydə həlak olub. 

O gün işdən gec çıxmışdım. Qapıdan çıxanda eşitdim ki, 

Mədinə makinada nə isə yazır. Onun uzun nazik barmaqları 

vardı  və o, makinada yazanda adama elə  gəlirdi ki, pianoda 

çalır. 

Gecə ona zəng elədim. 

–Salam. 

–Salam. Deməli, sənin özündən çıxmağın da varmış. O gün 

niyə  dəstəyi çırpdın? Sənin açığına bu gün Seymur məni evə 

ötürdü. 

–Necə? – deyə  mən təəccüblə soruşdum və  təəccübümün 

səmimiyyətinə inana bilərsiniz. 

–Elə, işim çox idi. Gec çıxdım. O da məni ötürdü. Çünki 

mərifətli adamdır. 

"Daha doğrusu, mərifətsiz, gicin biridir" — deyə düşündüm. 

Kül ağlıma, elə gec qalmışdı, mən də vidalaşıb getdim, fikrimə 

gəlmədi ki, ötürüm". 

Ancaq mən başqa şeyi də anlamışdım. Başa düşmüşdüm ki, 

onu ötürmək istəsəm, TyoxU deməz, hətta bəlkə ona xoş gələr. 

Bəlkə  də acıqla deyirdi, telefonu çırpdığım üçün məni – 

Rüstəmi hirsləndirmək üçün deyirdi. – Deməli, o mənə – 

telefon tanışına da laqeyd, biganə deyildi. Ancaq bunu necə 

biləsən? Bunu bir vaxt bilə biləcəyəmmi? Gümanlar, 

fərziyyələr içində çaşıb qalmışdım. Amma bircə  şeyi dəqiq 

dərk etmişdim və odur ki, gələn səfər o işdən gec çıxanda nə 

etmək lazım olduğunu bilirdim. 

Biz gediş-gəlişi azalmış, adamları seyrəlmiş küçələrlə 

keçirdik və mən ondan soruşdum: 

–Bəs işiniz olmayanda axşamlar neyləyirsiz? 

–Evdə otururam, – dedi. 

–Elə tək-tənha oturursunuz evdə? 

–Bəli, nədir ki?.. Oxuyuram, radioya qulaq asıram. 

---

 349 

Görəsən radio haqqında danışdıqlarını indi də danışacaqmı? 

Amma tamam başqa məsələdən söz saldı və mən bununçun ona 

minnətdar idim. 

–Bu da mənim pəncərəm, – deyə üçüncü mərtəbəni göstərdi. 

–Bəlkə pilləkən qaranlıqdır, qoyun sizi yuxarıyacan ötürüm. 

–Yox, — dedi. 

Amma mən geri çəkilmək istəmirdim, 

–Bəlkə məni evinizə dəvət edəsiz? 

–Məmnuniyyətlə. Amma indi gecdir, – o, saatına baxdı  və 

mən hiss elədim ki, əsəbiləşir. 

–Gecdir? Siz belə tezdən yatırsınız? 

–Yox, amma... – o, narahat idi, söz tapa bilmirdi. 

–Yaxşı, indi ki, mənə bir stəkan çay vermək istəmirsiniz, 

gəlin bir az da gəzişək, hava alaq. 

O dinmədi. Biz bir neçə  dəfə onların evlərinin başına 

hərləndik. Mən yaman getmək istəyirdim onun evinə. Telefon 

söhbətlərindən mənə bu qədər tanış olan bu ala-işıq mənzili, 

radionu, yumşaq kürsünü görmək istəyirdim. Bəlkə  də o gün 

məni evinə dəvət etsəydi, hər şeyi ona deyəcəkdim. 

Ancaq dəhliz qapısının qarşısında ayrılarkən o, əlini tələsik 

mənə uzatdı. 

–Yaxşı, hələlik Seymur müəllim. Çox sağ olun. Gecəniz 

xeyrə qalsın. 

Gülümsündü, cəld çevrilib qaçdı. 

Mən onun addım səslərini dinləyirdim və birdən hər  şeyi 

başa düşdüm. Başa düşdüm ki, o niyə tələsir, əsəbiləşir, tez-tez 

saata baxırdı. O, telefon zənginə gecikməkdən qorxurdu. 

Mənim zəngimə. 

 

Bir neçə gündən sonra bizim məsul katib istehsalat 

müşavirəsində axmaq bir çıxış elədi. Mən söz aldım və onu 

birtəhər elədim. O mənə cavab vermədi və birdən mənim 

yazığım gəldi bu kişiyə. Neçə ildir qəzetdə işləyir, yəqin hələ 

heç kəs onunla bu tonda danışmayıb. Özü də adam içində. 

---

 350 

Müşavirədən sonra mən özümü narahat hiss elədim, əvvəla 

ona görə ki, tamamilə haqlı deyildim, ikincisi ona görə ki, 

Firuzun məsləhətlərini xatırladım, üçüncüsü də ona görə ki, bu 

işdən də getmək istəmirdim. Axı Mədinə burda işləyirdi. Nə isə 

məsul katibin otağına getdim, üzrxahlıq elədim. 

Gecə Mədinəyə zəng eləyəndə bilirdim nədən danışacaq. 

—Bilirsən, Rüstəm, – onun səsində bir canlanma, həvəs 

vardı, – bizim Seymur bilirsən neçə mərd adamdır. Bu gün mən 

olmamışam, amma hamı danışır ki, müşavirədə durub məsul 

katibi birtəhər eləyib. Yaş yuyub, quru sərib. Ağzından çıxanı 

deyib. Bilirsən, hamı bundan danışır. Axı  hələ indiyə kimi 

onun bir sözünü iki eləyən olmayıb. Özü də bu qədər adamın 

içində kişini biabır eləyəsən. 

—Bilirəm, – dedim, – bu tipdə adamları  mən yaxşı 

tanıyıram.  İclaslarda alovlu nitqlər deyirlər, adamların içində 

basıb – kəsirlər, amma sonra təklikdə gedib üzr istəyirlər. 

Yəqin sənin Seymurun da iclasdan çıxıb gedib o kişinin yanına, 

şahidsiz-zadsız yıxılıb ayağına, başlayıb yalvarmağa. 

O, kədərli səslə: 

—Axı belə niyə danışırsan? — dedi. — Niyə  sən onu 

sevmirsən? 

—Ona görə ki, sən onu sevirsən. Mən də səni sevirəm. 

–Çox gözəl. Hamımız bir-birimizi sevək də. 

—Əlbəttə, sən zarafat elə. Bəla ondadır ki, onunla sən 

görüşürsən, üzbəüz danışırsan, kinoya gedirsən. 

—Kinoya? Nə bilirsən ki, onunla kinoya gedirəm. 

—Niyə də getməyəsən? 

O güldü. Görünür bu fikir ona xoş idi. 

—Mənimlə isə ancaq telefonla əlaqə saxlayırsan. 

—Axı biz səninlə danışmışdıq. 

–Sən mənim haqqımda ona bir şey demisən? 

–Nə danışırsan? Mən bu barədə heç kimə, heç vaxt bir 

kəlmə də deməyəcəyəm. Mənimçün bu, necə deyim, – o bir an 

susdu, söz axtardı, – müqəddəs bir şeydir. 

---