Medain Hashani, Roberta Bajrami
14
Abstrakt, nr.1, 2015
të cilat janë të bazuara në mbështetjen dhe besnikërinë e ndërsjellë.
Suksesi i organizatës sot dhe nesër shihet të jetë çdo herë e më shumë i
varur në efektivitetin e menaxhimit të BNJ (Sims R, 2002).
Që ndërmarrjet t’i arrijnë qëllimet dhe objektivat e tyre duhet të kenë
të punësuar njerëz profesionistë. Sipas Fanning.B (2011) janë nëntë
karakteristika që definojnë profesionalizmin:
1. Qeverisja Organizacionale – Një profesionist duhet të këtë
trupin qeverisës i cili përfaqëson atë dhe ka fuqinë e kontrollit
dhe disiplinës ndaj anëtarëve të tjerë.
2. Kodi Etik dhe Disiplina – Një profesion duhet të përmbajë
standarde të larta të sjelljes dhe performances mbi ato që
kërkohet nga ligji i përgjithshëm.
3. Pavarësia në veprim – profesionistët duan të kenë autonomi
për zgjidhjen dhe trajnimin e problemeve të ndryshme.
4. Certifikimi, edukimi dhe trajnimet – janë fondamentale që
duhet t’i posedojë një profesionist.
5. Statusi Legal - shumë profesione duhet të jenë të licencuara
nga shteti që ato të kanë të drejtë të veprojnë.
6. Kontributi në shoqëri – një profesionist duhet që të
kontribuojë në shoqëri.
7. Njohurit potenciale – duhet të ketë njohuri adekuate për fusha
të caktuara.
8. Hulumtimet – një profesionist duhet të bëjë hulumtime në
vazhdimësi për zhvillimin e profesionit të tij.
Njohja Publike – duhet të jetë i njohur nga rrethi që e rrethon atë.
Metodologjia
Për hulumtimin e këtij punimi janë shfrytëzuar burime primare
dhe sekondare. Të dhënat sekondare janë gërshetuar
nga literaturat
bashkëkohore dhe hulumtimet që janë bërë deri me tani për këtë
temë. Të dhënat primare do të mblidhen me anë të pyetësorëve
gjysmë të strukturuar. Mostra përzgjedhëse për anketim është 40
NVM në Komunën e Ferizajt, nga e cila do të merren rezultatet për
profesionalizimin dhe trajnimin e Burimeve Njerëzore dhe ndikimi i
tyre në zhvillimin e NVM-ve. Nga ndërmarrjet e anketuara 12 janë
Roli i burimeve njerëzore në rritjen e investimeve të NVM-ve
Rasti: Komuna e Ferizajt
Abstrakt, nr.1, 2015 15
prodhuese apo 30 %, 8 janë tregtare apo 20 %, shërbyese janë 7 NVM
apo 17,5 %, prodhuese dhe shërbyese është vetëm një ndërmarrje,
prodhuese dhe tregtare janë 3 ndërmarrje ose 7,5 %, shërbyese dhe
tregtare janë 5 ndërmarrje që në përqindje është 12,5 % dhe
ndërmarrjet të cilat kanë qenë prodhuese shërbyese e tregtare janë 3
ose 7,5 % e ndërmarrjeve të anketuara.
Metodat të cilat do përdorën janë ;
1.
Metoda sasiore – të dhënat dytësore sasiore janë për rritjen e
investimeve në ndërmarrjet e vogla dhe të mesme në
Komunën e Ferizaj, pra numri i bizneseve për pesë vitet e
fundit. Kjo e dhënë është marrë nga ATK (Administrata
Tatimore e Kosovës ) për Komunën e Ferizajt. Të dhënat
parësore sasiore janë mbledhur nga pyetësorët me gjendjen
aktuale dhe rëndësinë e BNJ në rritjen e NVM-ve. Në të
dhënat dytësore sasiore do shikohet dinamika e zhvillimit të
rritjes së investimeve të NVM-ve në Komunën e Ferizaj.
Ndërsa të dhënat primare
kuantitative do merren nga
pyetësorët lidhur me profesionalizmin dhe trajnimet e
ndërmarrjeve.
2. Metoda cilësore – Interviste me menaxherët e ndërmarrjeve të
vogla dhe të mesme në Komunën e Ferizajt. Ndërmarrjet të
cilat kanë pasur departamentin e burimeve njerëzore
intervista është bërë me menaxherët e këtij departamenti,
kurse ata që nuk kanë poseduar intervista është bërë me
menaxherët kryesorë dhe përgjegjës të kompanive.
Mbledhja dhe përpunimi i të dhënave sasiore do bëhet me anë të
programit
Google forms, kurse analizimi i rezultateve me anë të
programit Exel dhe SPSS.
Të dhënat dhe analizat
Të dhënat janë mbledhur me ndihmën e studentëve të Universiteti
AAB, të cilët kanë shpërndarë pyetësorët në gjithsej 40 ndërmarrje të
vogla dhe të mesme, gjithashtu kanë bërë
edhe intervista me
menaxherët e po të njëjtave ndërmarrje.
Medain Hashani, Roberta Bajrami
16
Abstrakt, nr.1, 2015
Niveli i përgatitjes profesionale në ndërmarrjet e vogla dhe të
mesme ne komunën e Ferizajt
Niveli i përgatitjes profesionale është njeri ndër faktorët me të
rëndësishëm për rritjen e investimeve dhe zhvillimin e bizneseve.
Departamenti i burimeve njerëzore në NVM
Grafiku 1. Departamenti i Burimeve Njerëzore në Biznese
Në grafikun 1 është paraqitur se sa nga bizneset e kanë
departamentin e burimeve njerëzore sipas numrit të punësuarve.
Bizneset të cilat kane numrin prej 1 deri në 10, pjesa më
e madhe e
tyre nuk e kanë departamentin e burimeve njerëzore, pra 58 % e tyre.
Me rritjen e numrit të punësuarve kjo përqindje shkon në rënie. Siç
edhe shihet nga grafiku i mësipërm ndërmarrjet që kanë të punësuar
11-30 punëtorë, shumica e tyre e kanë departamentin e burimeve
njerëzore ku në përqindje është 57 %. Ndërmarrjet e mesme, pra ato
që kanë mbi 51 punëtorë të punësuar, siç shihet edhe në grafikun 1,
numri i të punësuarve 51-70 dhe mbi 71, të gjitha kanë departamentin
e burimeve njerëzore. Pra sa më i madh të jetë numri i të punësuarve
në kompani aq më e madhe do jetë edhe përqindja e posedimit të
departamentit të burimeve njerëzore në Komunën e Ferizajt.