Accepted/Kabul: 27. 03. 2017 doi: 10. 5505/pausbed. 2017. 25901

Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 27, Mayıs 2017       P.Savaş Yavuzçehre, 

O.Donat 

 

dar sokakları bu meydanı çevrelemektedir. Ancak Sakin Kente özgü kısmı ise meydana 

bakan bir üretici pazarıdır: Ev Yapımı Doğal Ürünler Pazarı. Yerel üreticiler için kentin en 

merkezi  yerinde  düzenleme  yapılmış  ve  yayalaştırılan  alanda  üreticilerin  ürünlerini 

satmasına  olanak  sağlamıştır.  Bunların  yanında  Bilgi  (2013:  55)  kentte;  araçsız  köy 

pazarı,  yaya  alanlarının  genişletilmesi,  kadın  kooperatifi  kurulması,  sivil  mimari 

örneklerinin  korunması,  bisiklet  istasyonları  gibi  projelerin  ortaya  konduğunu 

belirtmektedir. 

Yenipazar’ın  en  önemli  değeri  olan  Yörük  Ali  Efe’nin  doğup  büyüdüğü  ev 

günümüzde Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca Yörük Ali Efe Müzesi olarak halka açılmıştır. 

Kentin gözlemlenen kamusal mekânları arasında yer alan Belediye Meydanı genişçe bir 

alanı  kaplamakta  ve  etkinlikler  için  yayalaştırılmış  durumdadır.  Kentin  tepelere  doğru 

olan  kısımlarında piknik alanları  ve  seyir  terası  gibi  mesirelik  yerler  mevcutsa  da  belli 

bölümü özel işletmelere devredilmiş durumdadır. Çamlık mesire yerinde yer alan eski 

değirmen ise kentin ayakta kalan tarihi yapılarındandır. 

 

 

 

Fotoğraf 5: Turgut Özal Parkı, Doğal Ürünler Pazarı, Yörük Ali Efe Evi Müzesi 

 

Yenipazar’da  bisiklet  yolları,  engellilere  yönelik  düzenlemeler,  tarihi  yapı 

restorasyonu gibi çalışmalara ve dönüşüm geçirmiş yapılara rastlanmamıştır.  

4.1.6. Perşembe 

Perşembe 2012 yılında Sakin Kent olmuştur. Ordu’nun il merkezine en yakın ilçesi 

konumundadır.  Plajları  ve  doğal  güzellikleri  ön  plandadır  bu  nedenle  Ordu  il 

merkezinden  günübirlik  ziyaretçileri  çekmektedir.  Perşembe  sakinlik  kavramını  coğrafi 

tezatlığı ile bütünleştirmiştir, bu durumu “Hırçın Karadeniz’in Sakin Limanı”  sloganı ile 

ifade  etmektedir.  Karadeniz  sahil  yolunun  geçmediği  az  sayıdaki  Karadeniz  kıyı 

kentlerinden biri  olması,  Perşembe  için  olumlu bir  gelişme  olmuş zira  ilçe  yoğun  araç 

trafiği  ve  ağır  taşıt  istilasına  uğramaktan  kurtulmuştur.  Perşembe  kenti,  içine  düştüğü 

durağanlığı  aşmak  için  turizme  yönelmiştir.  Karadeniz  (2014:  103)’in  belirttiğine  göre 

2000’li  yıllarda  giderek  turizme  açılan  Perşembe’de  4  kamping  alanı,  14  restoran,  10 

kafe/çay bahçesi ve 5 adet plaj bulunmaktadır. 

Perşembe ilçe sınırlarında merkezi de kapsayan kıyı alanı 2009 yılında (Efirli’den 

Bolaman’a  kadar)  Kültür-Turizm  Koruma  ve  Gelişim  Bölgesi  ilan  edilmiştir  (Karadeniz, 

2014:  93).  Restore  edilmiş  Yason  Kilisesi  etrafında  çevre  düzenlemesi  yapılmıştır  ve 

kamunun  erişimine  açık  durumdadır.  Birkaç  çay  bahçesi  de  burada  mevcuttur.  İlçede, 

311 

 

---

Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 27, Mayıs 2017       P.Savaş Yavuzçehre, 

O.Donat 

 

merkeze  yakın  konumda  yer  alan  plajlar  bulunmaktadır.  Özel  girişimciler  tarafından 

işletilen  bu  plajlar  yaz  aylarında  çevre  kentlerden  çok  sayıda  ziyaretçi  çekmektedir, 

içlerinde  yalnızca  kadınlara tahsis  olunan  bir plaj  da vardır. Perşembe'ye  bağlı  Efirli'de 

yer  alan  eski  Efirli  Camii  ilçedeki  önemli  tarihi  yapılardan  biridir  ve  etrafında  çevre 

düzenlemesi yapılmıştır. Perşembe’nin tarihi, kültürel ve doğal değerlerinin kent merkezi 

veya hemen yakınında değil daha ziyade tıpkı Gökçeada’da olduğu gibi çevre köylerinde 

yoğunlaştığı belirtilebilir.   

Bisiklet ve yaya yolları, sahil boyunca uzanan park ve çocuk oyun bahçesi alanları 

bulunmaktadır.  Bununla  birlikte devlete  ait  yapılar,  çay  bahçeleri,  kafeler,  otopark  ve 

düğün  salonu  gibi  mekânlar  sahil  yolu  üzerinde  yer  almaktadır.  2014  yılında  hizmete 

giren ve yerel mimari ile uyumlu belediye hizmet binasının önünde genişçe bir meydan 

çalışması  yapılmıştır.  Önceden  araçların  otopark  olarak  kullandığı  alan  dönüşüm 

geçirmiştir. Kent meydanının aksine yayalaştırma yapılmış sokak bulunmamaktadır, yol 

ve  kaldırım  gibi  kamusal  mekânlar  mevcut  görünümüyle  kalmıştır.  Ancak  Yıldırım  ve 

Karaahmet  (2013:  18)’in  de  belirttiği  üzere  Kumbaşı  ve  Kalekaya  mahalleri  arasında 

sahil boyunca 10 km bisiklet yolu yapılmıştır. 

 

 

Fotoğraf 6: Bisiklet yolu, kent meydanı ve belediye binası, sahildeki oyun parkı 

 

Karadeniz coğrafyasının etkisi ile kıyı boyu dağınık bir yerleşim olan Perşembe'de 

fazlaca  kamusal  mekândan  bahsetmek  mümkün  değildir.  Kıyı  hattı  dışında  derhal 

yamaçların  ve  engin  bir yeşil  doğanın başladığı  ilçede  eğimli  arazilerde  özel  mekânlar 

giderek yayılmıştır. Sahil şeridi dışında modern şekilde düzenlenmiş belediye meydanı, 

cami ve etrafındaki kahvehane gibi mekânlar ilçedeki kamusallığın en görünür yerleridir. 

İlçede,  üyelikle  beraber  bisiklet  yolu,  belediye  meydanı  ve  bazı  ufak  çevre 

düzenlemelerinin  hayata  geçirildiği  görülmektedir.  Bununla  birlikte  üreticiler  için 

pazaryeri,  sokak  sağlıklaştırma  ve  yayalaştırma  çalışmaları  gibi  planlanmış  çeşitli 

projelerin  önümüzdeki  dönemde  hayata  geçeceği  belirtilmektedir  (perşembe.bel.tr, 

2015).  Ayrıca  Ordu  Büyükşehir  Belediyesi  tarafından  Perşembe’nin  kent  meydanında 

ücretsiz kablosuz internet hizmeti sağlanmaktadır. 

4.1.7. Vize 

Kırklareli İlinde yer alan Vize kenti, 2012 yılında Sakin Kent olmuştur. Bu tarihten 

beri Türkiye Trakya’sındaki tek Sakin Kent olmasının yanında Balkanların da halen Sakin 

Kent unvanlı tek kentidir. Vize, tıpkı Seferihisar gibi metropol bir kentin yakınında yer 

almaktadır; Türkiye’nin en az sakin olan kenti İstanbul’a 140 km mesafededir.  

312 

 

---