ADAU-
nun Elmi Əsə
rl
ə
ri. G
ə
nc
ə
, 2016,
№
1
137
təhlillər aparılaraq Vergi Məcəlləsinə və bir sıra
qanunvericilik aktlarına dəyişikliklər edilməsi
barədə konkret təkliflər verilə bilər.
Vergi Məcəlləsinə edilmiş dəyişikliklər
sırasında fiziki şəxslərin əmək haqlarına verilən
güzəştlərin əhatə dairəsinin genişləndirilməsini
göstərmək olar. Ölkədə aparılan sosial-iqtisadi si-
yasətə uyğun olaraq hər il ölkə üzrə yaşayış mini-
mumu və əmək haqları davamlı olaraq artırılır.
Vergi qanunvericiliyində buna qədər qüvvədə
olan güzəştlərin tətbiqi mexanizmi elə idi ki, ay-
lıq gəlirləri 250 manatdan az olan fiziki şəxslərin
əmək haqlarının artırılması nəticə olaraq həmin
şəxslərin güzəşt dairəsindən çıxmasına səbəb
olurdu. Nəticə etibarilə muzdlu işçi həmin artım-
dan bəhrələnmirdi. Vergi Məcəlləsinə edilmiş də-
yişikliyə əsasən əsas iş yerində aylıq gəliri 2500
manatadək və illik gəliri 30.000 manatadək olan
fiziki şəxslərin gəlirlərinin müvafiq olaraq ölkə
üzrə yaşayış minimumunun 1 və 12 mislinədək
olan hissəsinə gəlir vergisindən vergi güzəştinin
tətbiqi nəzərdə tutulur və nəticə etibarilə bundan
sonra işçi əmək haqqı artımından tam bəhrələ-
nəcək.
Sözügedən dəyişiklik ölkədə həyata keçi-
rilən sosial siyasətə uyğun olaraq əhalinin gəlir-
lərini artırmaqla onların maddi rifahının yaxşı-
laşmasına müsbət təsir göstərəcək və əmək haqla-
rının leqallaşmasını təşviq edəcək. Bu vergi gü-
zəştindən həm dövlət sektorunda, həm də özəl
sektorda çalışan 500 mindən artıq insan faydalana
biləcək. Birbaşa vergilərin bir növündən güzəşt
əldə edərək faydalanan insanlar digər birbaşa ver-
gilər üzrə fəal ödəyiciyə cevrilirlər. Söhbət bələ-
diyyələrə ödənilən Torpaq və Əmlak vergisindən
gedir. Birbaşa vergilər vergi ödəyicilərinin bila-
vasitə gəlirlərindən və əmlaklarından müvafiq də-
rəcələrlə alınan vergilərdir.
Fikrimcə keniş şaxəli dəyişikliklərlə yanaşı
hələ də fiziki şəxslərin bir sıra gəlirlərinin vergiyə
cəlb edilməsində catışmazlıqlar vardır. Xüsusilə
xidmət sahələrində müəyyən ödənişlər vergidən
yayınır. Məsələn ustalıqla, dayəliklə, repetitor-
luqla, şou-biznes fəaliyyəti ilə məşqul olan fiziki
şəxslərin vergiyə cəlb edilməsində cətinliklər var.
Həmin fiziki şəxslərə patent tipli Sadələşdirilmiş
vergi tətbiq etmək olar. Belə ki, 2005-ci ildən
nəqliyyat sektoruna patent tipli Sadələşdirilmiş
vergi tətbiq etməklə həmin fəaliyyət üzrə vergi-
tutmada cətinliklər aradan qaldırılmışdır.
Beləliklə vergi qanunvericiliyinin təkmil-
ləşdirilməsi dövlətin və bələdiyyələrin maliyyə
təminatının mühüm şərti olmaqla əsasən fiskal
xarakter daşımaqla bölgü və nəzarət işinin keyfiy-
yətini artırır. Hər il ölkə iqtisadiyyatının inkişaf
dinamikasından, təbii sərvətlərin dünya bazarında
qiymətindən asılı olaraq qeyri-neft sektorunun
inkişafı ücün vergi qanunvericiliyində dəyişiklər
edilir. Bu dəyişikliklər yerli vergiləridə əhatə
etməklə birbaşa olaraq bələdiyyə büdcələrinin
gəlirlərinin artmasına səbəb olur. Gəlir vergisi
üzrə güzəştlərin həcmi artırılmaqla faydalanan
şəxsləri bələdiyyələrə vergi ödəməkdə fəallaşdı-
rır. Həmcinin inşaat sektorunun inkişafı bələdiy-
yələrə ödənilən Mədən vergisinin həcminin art-
masına səbəb olacaqdır.
ƏDƏBİYYAT
1. A.Musayev. “Vergi mədəniyyəti” Bakı: 2010.
2. “Azərbaycan Respublikasının Vergi Məcəlləsi”. Azərbaycan Respublikasi Vergi Məcəlləsinin
təsdiq edilməsi, qüvvəyə minməsi və bununla bağlı hüquqi tənzimləmə məsələləri haqqında
11.07.2000-il tarixli Azerbaycan Respublikasının Qanunu
3. M.C.Hüseynov. İqtisad elmlər doktoru “Vergilər və vergitutma” ADAU-n mühazirələri:
4. X.Ə.Hüseynov. “Maliyyə” Dərslik. Bakı: 2007.
5. D.Bağırov, M.Həsənli. “Maliyyə” Dərslik. Bakı: 2011.
6. Azərbaycan Respublikasının Vergi Məcəlləsində dəyişikliklər edilməsi haqqında 20 oktyabr
2015 ci il tarixli Azərbaycan Respublikasının Qanunu.
ADAU-
nun Elmi Əsə
rl
ə
ri. G
ə
nc
ə
, 2016,
№
1
138
Tax legislation is an important condition for the state
and municipal financial provision
Диссертант V.A.Mammadli
Azerbaijan State Agrarian University
SUMMARY
Key words: municipal, self-governance, financial guarantee, tax rate, budget, taxation
In this article,the tax policy of the state in tax legistation have been analyzed by the former.The
recent changes to the tax legislation and its practical application. Changes aimed at promating
entrepreneurship and investment performance.
Increased application of the Tax Code simplified tax regime.Increasing the income tax benefits
resulting from the increase in incomes was the former.In particual,the mining tax rates are increasing.
The article is the improvement of tax legislation has been analyzing the effect of improving the
financial security of local self-gevernment.
Налоговое законодательство вляется важным условием для государственного и
муниципального финансового обеспечения
Candidate for a degree В.А.Mамедли
Азербайджанский государственный аграрный университет
РЕЗЮМЕ
Kлючевые слова: муниципалитет, самоуправление, финансовая гарантия, налоговые
ставки, бюджет, налогооблажение.
В этой статье были проанализированы налоговая политика государства в налоговом
законодательстве, последние изменения в налоговом законодательстве и их практическое
применение, изменения, направленные на содействие развитию предпринимательства и
производительности инвестиций.
В Налоговом кодексе имел место более широкое применение упрощенного налога.
Увеличение налоговых льгот, приводит к увелечению доходов населения.В частности, ставки
Промыслового налога растет.
В статье проанализировано влияния налогового законодательства для улучшения
финансового самосовершенствованию.