AGBank Açıq Səhmdar Cəmiyyəti
31 dekabr 2014-
cü il tarixində tamamlanmış il üzrə maliyyə hesabatlarının tərkib hissəsini təşkil edən Qeydlər
16
Müştərilərə verilmiş kreditlər, davamı
(a)
Müştərilərə verilmiş kreditlərin keyfiyyəti
, davamı
31 dekabr 2014-cü
il tarixinə cəmi məbləği 200 min AZN-dən artıq olan və dəyərsizləşmə
əlamətləri olan 105,229 min AZN məbləğində böyük kreditlərə 24,278 min AZN həcmində
hesablanmış vaxtı keçmiş faizlər daxildir (2013: 85,149 min AZN məbləğində olan kredit
20,313
min AZN hesablanmış vaxtı keçmiş faizlər daxil olaraq).
(b)
Kreditin dəyərsizləşməsinin müəyyən edilməsi üçün əsas fərziyyələr və ehtimallar
Krediti
n dəyərsizləşməsi, ilk dəfə uçota alındıqdan sonra baş vermiş və həmin kredit ilə bağlı
təxmin edilən gələcək pul vəsaitlərinin hərəkətinə etibarlı qaydada ölçülə bilən təsir göstərmiş bir
və ya bir neçə hadisə nəticəsində müəyyən edilir. Dəyərsizləşmə əlamətləri olmayan kreditlər üzrə
birbaşa onlara aid edilə bilən dəyərsizləşmənin obyektiv sübutları yoxdur.
Rəhbərlik müştərilərə verilmiş kreditlər üzrə dəyərsizləşmə ehtiyatının müəyyənləşdirilməsində
aşağıdakılar əsas ehtimalları tətbiq edir:
•
kredit müqav
iləsində nəzərdə tutulan
ödənişlərin gecikdirilməsi;
•
borcalanın maliyyə vəziyyətində ciddi çətinliklər;
•
biznes mühitində vəziyyətin dəyərsizləşməsi, borcalanın bazarında mənfi dəyişikliklərin baş
verməsi.
Dəyərsizləşmə əlamətləri olan iri kreditlər üzrə dəyərsizləşməni Bank hər bir krediti yoxlayaraq və
onunla bağlı gələcək pul vəsaitlərinin hərəkətini təxmin edərək müəyyən edir. Gələcək pul
vəsaitlərinin hesablanması bir neçə amil ilə şərtlənir, misal üçün, təqdim edilmiş girovun təxmini
dəyəri və girovun satılmasından vəsaitlərin 12 aydan 36 ayadək olan müddətə gecikdirilməsi.
Bundan sonra, kredit üzrə ilkin effektiv faiz dərəcəsinə bərabər olan güzəşt dərəcəsindən istifadə
edərək Bank həmin pul vəsaitlərinin hərəkətinin xalis cari dəyərini hesablayır ki, kredit üzrə
yaradılmalı ehtiyatın tələb olunan məbləğini müəyyən etsin.
Ayrılıqda böyük əhəmiyyət kəsb etməyən, dəyərsizləşmə əlamətləri olan kredit portfelinin qalan
hissəsi və dəyərsizləşmə əlamətləri olmayan kreditlər üzrə, Bank, hər bir kredit portfeli üzrə son 12
ay ərzində üzləşdiyi itkilərə əsaslanaraq ümumi ehtiyatın məbləğini müəyyən edir. Bu ümumi
ehtiyat Bankın portfeldəki hesabat tarixinə mövcud olan, lakin konkret olaraq müəyyən edilməmiş
itkilərin ehtimalını əks edir. Ümumi ehtiyatın hesablanmasında istifadə olunan əsas ehtimallar və
fərziyyələr itkilərin gözlənilən yaranması müddətinə və keçmiş hesabat dövrlərində yaranmış
itkilərin gələcək dövrlərdə davam edəcəklərinin ehtimalına aiddir.
Sözügedən ehtimallarda dəyişikliklərin baş verməsi kreditlər üzrə yaradılmış ehtiyata təsir göstərə
bilər. Misal üçün, təxmin edilən pul vəsaitlərinin hərəkətinin xalis cari dəyəri bir faiz həcmində
fərqli olsa, 31 dekabr 2014-cü il tarixinə müştərilərə verilmiş kreditlər üzrə ehtiyat 3,846 min AZN
az və ya çox (2013: 3,633 min AZN az və ya çox) təşkil edərdi.
34
AGBank Açıq Səhmdar Cəmiyyəti
31 dekabr 2014-
cü il tarixində tamamlanmış il üzrə maliyyə hesabatlarının tərkib hissəsini təşkil edən Qeydlər
16
Müştərilərə verilmiş kreditlər, davamı
(c)
Girovun və sair kredit təminatlarının təhlili
(i)
Korporativ müştərilərə verilmiş kreditlər
Korporativ müştərilərə verilmiş kreditlərə fərdi kredit qiymətləndirilməsi və dəyərsizləşmə sınağı
tətbiq olunur. Korporativ müştərinin ümumi kredit qabiliyyəti ona verilmiş kreditin keyfiyyətinin
ən münasib göstəricisidir. Bununla belə, girov əlavə təhlükəsizliyi təmin edir və Bank korporativ
borcalanlardan girovu təmin etməyi xahiş edir.
Aşağıdakı cədvəllər korporativ müştərilərə verilmiş, dəyərsizləşmə üzrə ehtiyatı çıxılmaqla
kreditlərin, girov və sair kredit təminatları növləri üzrə məlumatları təqdim edir:
31 dekabr 2014
AZN’000
Müştərilərə verilmiş kreditlər,
balans d
əyəri
Girovun ədalətli dəyəri
-
ilkin tanınma zamanı
qiym
ətləndirilmiş girov
Dəyərsizləşmə əlaməti olmayan kreditlər
Pul vəsaitləri və depozitlər
3,960
3,960
Daşınmaz əmlak
31,814
27,359
Avtonəqliyyat vasitələri
752
451
Sair girovlar
10,098
9,747
Qarantiya məktubları
8,704
-
Debitor borcları
1,661
-
Girovsuz və ya sair kredit təminatsız
6,524
-
Cəmi dəyərsizləşmə əlaməti olmayan kreditlər
63,513
41,517
Vaxtı keçmiş və ya dəyərsizləşmiş kreditlər
Pul vəsaitləri və depozitlər
215
215
Daşınmaz əmlak
22,438
20,761
Avtonəqliyyat vasitələri
1,205
636
Sair girovlar
1,372
1,372
Qarantiya məktubları
16,267
-
Girovsuz və ya sair kredit təminatsız
8,697
-
Cəmi vaxtı keçmiş və ya dəyərsizləşmiş
kreditlər
50,194
22,984
Cəmi korporativ müştərilərə verilmiş kreditlər
113,707
64,501
35