Alatoran-15-an-son-2010-1: Layout qxd
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Hər şey keçicidir, olmaq olmamağa doğru yoldadır.
- Qəhrəmani-tragik pessimizm Qəhrəmani ya da tragik pessimistliyin mənası budur ki, bizim İ. Nəsimi kimi sən də deyirsən: “Dünya duracaq yer deyil...”
- “... ey can səfər eylə”
- Dünya o qədər mənasızdır ki, heç intihar eləməyə də dəyməz.
- “Xoşbəxt” sonluq Əgər acıqlansa, pessimist optimistə belə deyərdi: “Siz cahil və sadəlövhsünüz. Bəlkə də saxtakar və yalançısınız”.
inkişafı insanın fiziki əziyyətlərini nə qədər azaldıb? Amma optimistlərin nədənsə, daim “unutduqları” bir fakt var: Bu, ölüm faktıdır. İnsan ömrü faktik olaraq iflasa uğrayır. Özü də təkcə insan fərdi ölmür. Kulturalar da ölürlər, dillər də, dövlətlər də, hətta Teşup kimi, Marduk kimi, İndra kimi allahlar da! Hər şey keçicidir, olmaq olmamağa doğru yoldadır. Hər birimiz ölüm hökmü altındayıq. Hamımız ölümə lənətlənmişik. Sanki hər birimizə deyiblər: “Öl, kopoyoğlu!” Bizə buranı tərk eləmək əmr olunub. Qaçış yoxdu, dayansan da ölümdü, getsən də. Həyatın məqsədi ölümə çatmaqdır. Opti- mizm isə sanki bunu görmür və bununla da o, həyatın hamısına deyil, bir hissəsinə, sadəcə içinə baxmış olur. Qəhrəmani-tragik pessimizm Qəhrəmani ya da tragik pessimistliyin mənası budur ki, bizim İ. Nəsimi kimi sən də deyirsən: “Dünya duracaq yer deyil...”; amma Nəsimidən fərqli olaraq, dalını belə gətirmirsən: “...ey can, səfər eylə”. “... ey can səfər eylə” deyən klassik pes- simistlik zəiflərin və fərarilərin pessimizmidir. Şayəd dünya pisdirsə və bu pis dünyanı düzəltmək prinsipcə mümkün deyilsə (dünyanın düzəldilə biləcəyinə inanan yazıq optimist marksistləri yada salın!), belə olan halda, insana yazılmış alın yazısına inadkarcasına tabe olmur, bədbəxt olmursan! Allah kimi dərk edilmiş kor şeytanın “planını” puça çıxarırsan! “Sən məni bədbəxt edə bilmədin, ey bəd tale!” - güclü pessimist belə danışır. Optimistlər isə illüziyalarla başlarını qatırlar. Məsələn, din xalq üçün opium (narkotik maddə) kimi illüzyonal opti- mizmdir (Marks). Qəhrəmani ya da tragik pessimizm məğrur güclülərin pessimizmidir. O, dünyanı olduğu kimi görməyə tab gətirə bilir və yalançı xilaslarla özü öz başını aldatmır. Bu, qürurlu, boyun əyməyən, əksinə, qiyam qaldıran, üsyan edən pessimizmdir. Amma Sizif xoşbəxtdir! (Kamyu). Dünyada heç nə sonadək əsaslandırıla bilməz (ni- hilizm!). Dünyada qabaqcadan sənə verilmiş bütün mənalar əsassızdır. Heç bir ümumi və əbədi məna yoxdur. Dünya o qədər mənasızdır ki, heç intihar eləməyə də dəyməz. Heç qiyamda da məna yoxdur, amma heç olmasa, qiyam vasitəsilə şərəf qazana bilərsən. Məğrur pessimizm insanın öz taleyindən intiqamıdır, öz alın yazısına ironiyasıdır. “Xoşbəxt” sonluq? Əgər acıqlansa, pessimist optimistə belə deyərdi: “Siz cahil və sadəlövhsünüz. Bəlkə də saxtakar və yalançısınız”. Optimist isə belə: “Siz də xəstə və zəifsiniz. Bədbəxt şəxsi həyatınızı ümumiləşdirirsiniz (ontologizasiya edirsiniz)”. A xşam konsertdən sonra qızım boynumda universitet həyətilə maşın dayanacagına tərəf gedirik ata, sən burda harda işləyirsən qızım soruşur qaşlarımı qaldırıb ətrafdakı ən işıqlı binanı göstərərək bax, orda, deyirəm düz də deyirəm bu axşam nə işdirsə fakültəmizin yerləşdiyi binanı gur projektorlarla işıqlandırıblar qızım da mən də sevinirik qızım iş yerinin işıqlı olmasına sevinir mənsə dogru sözün A ltı uşaq atasıdır Qədir arvadı Daşa dindar olduğuyçün uşaqların sayı durmadan artır 16 ildir Bakıya gedə bilmir evdə xalaoğlusundan anasının dəfninə getməməsindən ermənilərlə konfliktdən Bakının küçələrinin köhnə adlarından danışanda Daşa hirlsənir АЛАТОРАН № 15, YANVAR 2010 10 Azər Əhmədov 4 şeir АЛАТОРАН № 15, YANVAR 2010 11 Amma heç vaxt çimərliyə getmir Qədir Sakit Okeanin sularını bəyənmir Daşa hər dəfə təkid eləyəndə Qədir səsini qaldırıb ötkəmcə yox deyir deyir bu heç çimərlik deyil ki suyu soyuq, özü də lilli nə çimə bilirsən nə də qumu qum deyil ki uzanıb günəşə verəsən özünü Zuğulbanı, Nabranı görməyənlər gedib çimsin orda Daşa Qədirin tək bircə bu sözünə heç nə demir Qədir də çox xüsusi bir şəkildə deyir bunu pafosla, sifətində bir özgə ifadəylə, sözlərinə ara verə-verə elə deyir ki anasının ölümünə kədərlənməyi Bakının köhnə küçələrinə azərbaycanlı qızlara Qarabağa xalaoglusuna olan sevgisi tək bircəcik bu cümləyə sığır B u dəniz hər şeyi bacarır nəğmə oxumagı da şəkil çəkməyi də söz soruşmağı da heç nə soruşmayıb susmağı da sevməyi, unutmağı bacarırmı? bacarır! darıxmağı, darıxdırmağı oynamağı, oynatmağı… üzərindəki qağayılara deyə bilərmi mənə tərəf uçsunlar? istəsə deyər! ağlıma nə gəlirsə hansı feli, hərəkəti düşünürəmsə görürəm dəniz bacarır onu bir an karıxıb dururam çömələrək sahildə dənizlə üzbəüz otururam çantadan şahmat taxtasını çıxarıb fiqurları düzürəm ağlar mənim qaralar dənizin d2-d4! başımı qaldırıb dənizə baxıram Q ar üzərindəki izlərdən bəlli ki bu cığır ilə artıq neçə gündür yalnız iki nəfər gedib-gəlir mən və dovşan heç rastlamadıq bir-birimizə heç tapdamadıq bir-birimizin izlərini onunla nə cürsə ünsiyyət qurmaq istəyirəm məsələn belə bir şey qar üzərində barmağımla bir kvadrat tənlik yazaram altında da x1 = ?, x2 = ? yazıb gözləyərəm görüm dovşan həll edə biləcəkmi əmsalları da elə seçərəm ki köklər kiçik müsbət tam ədədlər olsunlar məsələn 2 və 3 sonra görəndə ki dovşan tənliyi həll edə bilmir ona bir eyham verərəm 2 kökünün yerinə iki kök qoyaram 3 kökünün yerinə də üç kök beləcə həm bir dil oyunu işlətmiş olaram həm dovşanla aramızdan bir şuxluq keçər həm də dovşan kökləri yeyib sevinər dovşan da mənimlə ünsiyyətə can atırmı o da belə maraqlı şeylər fikirləşib tapa bilirmi o da bu fikiləri öz yaxınlarına, dost-tanışlarına deməyə utanırmı Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|