67
İçindəki bu keçmişə, o günlərə olan həsrəti yox etmənin
ölümdən başqa bir yolu varmıydı görəsən deyə düşündü. Yeni-
dən xoşbəxt olmaqmı? Çox uzaq bir xəyal kimi görünürdü. Bu
lənət ölkədən çıxıb gedərək o xoşbəxt olduğu yerlərə qayıtmaq
da istəmirdi çünki məyus olmaqdan qorxurdu. Heçnəyi əvvəlki
kimi tapa bilməyəcəyindən şübhələnirdi. Və hər şey bir tərəfə,
hansı küçəyə, hansı şəhərə ya hansı ölkəyə qayıdacaqdı? Bü-
tün xatirələr param-parçaydı və hərəsi bir yerə səpələnmişdi.
Nə olduğuna tam əmin ola bilmədiyi bir anı xatırladı, içində
yenə yaxşı bir xatirənin izlərini hiss etdi, sinəsinə sanki yığınla
hava doldu və yaz müjdəçisi quşları eşitdi. Sonra o ani hiss
təkrar yox oldu. Onun hansı xatirənin hissi olduğunu xatırla-
mağa çalışdı ancaq heçnə təsəvvür edə bilmədi. Təsəvvüründə
heçnə canlanmırdı, bom-boş və qaranlıq bir səhifə canlanırdı
gözündə, ancaq hisslər bütün şiddətiylə oradaydı, sinəsində.
Bəlkə də olmamış bir xatirənin izləriydi, bəlkə də gələcəkdən
bir xatirənin izləriydi. Hə gələcəkdən, üç il bundan əvvəl beş
il bundan sonrası üçün qurduğu xəyalların hissləri. Nə vaxt-
sa gəlib çıxacağını umduğu anların sevinciydi,
ancaq heç vaxt
gəlməyəcəklər. Sonra qərar verdi: insanı ən betər günlərə salan
xatirələr
keçmişdəkilər deyil, gələcəkdən xatirələr idilər.
İndi anlayırdı, gənclərin ən böyük səhvlərindən biri də odur
ki onlar elə bilir ki gələcək var. Amma gələcək yoxdur. Onu
sənin addımların təyin edəcək. Sabah məsələn, yoxdur. Bir dü-
şün dedi özünə, sabahı, qaranlıqdır hə? Boş səhifə. Sabah deyə
bir şey yoxdur. Sadəcə indi var. Sabah sadəcə təsəvvürdəki bir
anlayışdan ibarətdir və bəzən zərərli ola bilər. Çünki insanlar
sabahlara böyük mənalar yükləyirlər. Bəzən insan elə düşünür
ki onun mövcud yazılmış bir gələcəyi var və nə vaxtsa ora
gedib çatacaq. İnsanlar o qədər xəyal qururlar ki bəzən xəyalın
fakt deyil sadəcə bir xəyal olduğunu unudurlar. Məsələn o, hə-
mişə düşünmüşdü ki, işlər gələcəkdə yaxşı olacaq, daha yaxşı
işlərdə işləyəcəyini düşünmüşdü məsələn. Yaşamağın çox da
çətin olmadığını və həmişə bir yolunu tapacağını düşünmüş-
dü. Xəyallar qurmuşdu ancaq indi onları yaratmış olduğu üçün