Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti hisoblash usullari

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
3 - savol. Matematika o’qitishning mazmuni va vazifalari. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Умумтаълим мақсадлари
: ўқувчиларга маълум математик билим, 
кўникма ва малакалар системасини бериш; ўқувчиларга оламни 
ўрганишнинг математик усулларини эгаллашларига ёрдам бериш; 
ўқувчиларни оғзаки ва ёзма математик нутққа ўргатиш; ўқувчиларнинг 
таълим жараёнида ва ўз устида ишлашларида фаол билиш фаолиятини 
ошириш учун зарур билим, кўникма ва малакалар билан қуролланишга 
ҳамда қўллашлари учун етарли математик маълумотларни олишига 
эришиш. 
Тарбиявий мақсадлари
: математика фанига бўлган турғун 
қизиқишни тарбиялаш; ўқувчиларни ахлоқий, маънавий-маърифий, 
иқтисодий, эстетик ва экологик тарбиялаш( масалан, меҳнатга ҳурмат, 
бурч ҳисси, гўзаллик, зийраклик, ирода ва чидамлилик ва ҳ.к. 
хислатларни тарбиялаш); ўқувчиларнинг математик тафаккур ва 
қобилиятларини 
ривожлантириш, 
уларда 
математик 
маданиятни 
шакллантиришдан иборат. 
Амалий 
мақсадлари
: 
олинган 
билимларни 
оддий 
ҳаётий 
масалаларни ечишга, бошқа ўқув фанларни ўрганишда қўллай олиш 
кўникмаларини шакллантириш; математик асбоблар ва жиҳозлардан 
фойдалана олишга ўргатиш; билимларни мустақил эгаллай олиш 
кўникмаларини таркиб топтириш. 

---

142
Математика бошқа ўқув фанлари билан узвий алоқада. 
Айниқса физика, астрономия, биология, чизмачилик, кимё ва 
ҳоказо фанлар билан бундай боғланишларга эга, бу алоқалар 
предметлараро алоқалар дейилади. Математика ўқитишда бу 
алоқалар ҳисобга олиниши зарур. Ҳар бир математик тушунчани 
ўрганишда бошқа фанлардаги бунга мос тушунчалар ва билимлар 
мувофиқ равишда ўргатиш талаб этилади. 
Масалан, тенгламаларни ўрганишда физик тушунчалар: 
ҳаракат, иссиқлик ва бошқа ҳодисаларни ифодаловчи тенгламалар 
маъносини баён этиш ва уларга доир матнли масалаларни ечиш 
мумкин, ёки функцияларни ўрганишда ҳам турли физик, кимёвий, 
биологик жараёнларни тавсифловчи функцияларга мисоллар 
келтириш ва уларнинг графикларини ясаш ва текширишни амалга 
ошириш мумкин. 
Математика бошқа предметлар билан бирга ички алоқаларга эга, 
яъни геометрия ва алгебра орасида ҳам алоқалар мавжуд. Бундай 
алоқаларни, масалан, геометрия масалаларини ечишда алгебраик 
усулларни қўллаш ва аксинча, геометрик усуллар ёрдамида 
алгебраик масалаларни ҳал қилиш мумкин.