Andijon davlat universiteti kurbanova durdona salaxitdinovna gimnastika va uni o

9-jadval 
 
YARIM AKROBATIKA
 
Dumalashlar va 
o’mbaloq oshishlar
 
To’ntarilish
 
Akrobatik 
burilishlar
 
Oldinga 
 
Orqaga
 
Yonga
 

---

129
 
 
4.7.2
 
Badiiy gimnastikaga xos mashqlar texnikasi 
       Dumalashlar  va  o‘mbaloq  oshishlar.  Badiiy  gimnastikada  foydalaniladigan 
dumalash,  o‘mbaloq  oshishlarning  hos  uslublari  sport  gimnastikasi  va 
akrobatikadagi mos harakatlardan farq qilmaydi. 
 
 
 
 
 
 
 
                1                                  2                                   3 
 
 
 
 
 
 
 
                          
4                                  5                               6 
 
 
 
 
 
 
 
                               
7                                            8 
39-rasm
 

---

130
 
 
Bunday  harakatlar  ijrosiga  qo‘yiladigan  umumiy  talablar  -  bu  ohistalik  va 
o‘tishlarning  asta-sekinligi,  ya’ni  tananing  turli  bo‘g‘inlarida  asta-sekin  tayanish 
bilan dumalash. 
        39-rasmda  shu  sport  turiga  xos  yelka  orqali  o‘mbaloq  oshish  ko‘rsatilgan. 
Gimnastikachi  qiz  uni  son  va  ko‘krak  orqali,  qo‘llarga  tayanmay  ohista  qo‘yib, 
dumalash bilan boshlaydi (1-4 kadr). 
Bu  harakat  dumalash  jarayonida  yuqoriga  jadal  ko‘tariluvchi  holdir  va 
sonlarning  siltanishi  bilan  qisman  faollashadi.  Gimnastikachi  qiz  ko‘krakda  tik 
turish  holatiga  o‘tish  chog‘ida  yuqoriga  itarilgandek  bo‘lib,  bu  bilan  tanani 
bo‘shatib,  yelka  bilan  polga  tayanishni  yengillashtiradi.  Yelka  orqali  dumalash 
chog‘ida  qiz  qo‘llari    asimmetrik  holda  ishlaydi.  O‘ng  yelka  orqali 
dumalayotganda  (4-5  kadr)    o‘ng    qo‘lini    yig‘ib,    chap    qo‘li  bilan  polga 
tayanishni  davom  ettiradi  va  dumalashning  shu    qismini  bajarishga  yordam 
beradi.  Harakatning  2-  qismi  yelka  orqali  oldinga  o‘mbaloq  oshish  orqali  o‘tirish 
holatiga  o‘tish kabi kechadi.  
Xuddi shu tarzda orqaga o‘mbaloq oshish ham bajariladi. Bu tug‘risida 39-
rasmdagi  kinogrammani  teskari  yo‘nalishda  ko‘rib  tasavvur  hosil  qilish  mumkin. 
Keltirilgan muhokamadan ko‘rinadiki, dumalashlar  o‘mbaloq oshishning tashkiliy 
qismi  hisoblanadi.  Bu  nuqtai  nazardan  dumalashni  bajarish  texnikasi  o‘mbaloq 
oshish harakatlari texnikasiga juda mutanosib. 
       G’ujanak  bo‘lib  o‘mbaloq  oshishni  bajarish    an’anaviyroqdir.  Oldinga 
g‘ujanak bo‘lib o‘mbaloq oshish bunday harakatga misol bo‘ladi.  
       Bulardan  tashqari  o‘mbaloq  oshish  va  dumalashning  akrobatik    va  yarim 
akrobatik  harakat    guruhlari    elementlarini    o‘zida  aks  ettiruvchi    turlari  keng 
qo‘llaniladi.  40-rasmda  oyoqlar  bilan  siltanish  harakatlarini  o‘z  ichiga  oluvchi 
burilish bilan  bajariluvchi  orqaga bukilib o‘mbaloq oshishning murakkablashgan 
varianti tasvirlangan. 
 
 

---

131
 
 
 
 
 
 
                  1                                         2                                     3 
 
 
 
 
 
                           4                                                 5 
 
 
 
 
                           6                                               7 
 
 
 
 
 
                           8                                            9 
40-rasm 
         To‘ntarilishlar.  Badiiy gimnastikada qo‘llaniladigan  akrobatik mashqlarning 
bu  turi  akrobatika  va  sport  gimnastikasida  qo‘llaniladigan    tegishli  to‘ntarilish 
harakatlarining hosilidir. Bu nuqtai nazardan  badiiy gimnastikadagi to‘ntarilishlar  
oldinga,  orqaga  va  yonga    to‘ntarilishga  o‘xshashdir.  Biroq,  badiiy  gimnastika 
musobaqalari  qoidalarida    tananing    vertikal  holatida    to‘ntarilishni  bajarish 
ta’qiqlangan. Bu bilan ushbu elementlarning texnik hususiyatlari  tushuntiriladi. 

---

132