141
m
1
i
x
i
x
x
i
y
i
m
i
y
x
x
y
y
y
Tasodifiy xatolik esa (uning dispertsiyasi) quyidagicha hisoblanadi:
y
i x x
i
i
m
y
x
i
m
2
2
2
1
O`lchash vositalarini aniqligini, qanchalik aniq o`lchashini baholash uchun
o`lchash vositalarining aniqlik klassi (sinfi) degan tushuncha kiritilgan.
Aniqlik klassi
- bu o`lchash vositalarini shunday umumlashgan harakteristikasi bo`lib, ularning yo`l
qo`yishi mumkin bo`lgan asosiy va qo`shimcha xatoliklari chegarasi (doirasi) bilan
aniqlanadi. Demak aniqlik klassi o`lchash vositasining aniqlik ko`rsatkichi emas, balki
uning hususiyatlari bilan belgilanadi, aniqlanadi.
O`lchash
vositalarining
absolyut
xatoligi
o`lchanadigan
kattalikning
o`zgarishiga bog`liq, shuning uchun ham absolyut xatolik ifodasi ikki tashkil
etuvchidan iborat deb qaraladi. Masalan: absolyut xatolikning maksimal qiymati
quyidagicha ifodalanadi:
x
b
a
max
Xatolikning birinchi tashkil etuvchisi o`lchanadigan kattalikning qiymatiga
bog`liq bo`lmaydi va u additiv xatolik deyiladi. Ikkinchi tashkil etuvchisi esa
o`lchanadigan kattalikning qiymatiga (o`zgarishiga) bog`liq bo`lib,
Dostları ilə paylaş: