Aqrar elm və İnformasiya məSLƏHƏt məRKƏZİ
Yüklə 7,85 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- COLLECTION AND STUDY OF FIG GENE POOL N.A.Hasanov, A.G.Hasanova
108
Baxış zamanı bitkidə zərərvericilərlə zədələnən və xəstəlik əlamətləri müşahidə edilməyib. Dequstasiya zamanı 5 balla qiymətləndirildi.
Forma 3: Bu forma Samux rayonunun Seyidlər kəndində Əsgərov Raqifin həyətində aşkar edildi. Bitkinin boyu 6,0 m, diametri isə 6,5 m olub ətrafa yayılan qollu-budaqlı formadır. Bitkinin gövdəsi bozumtul olmaqla hamardır. Birillik zoğları orta yoğunluqda olub, tünd palıdı rəngdədir. Buğumaraları yaxındır. Zoğların uzunluğu 15-16 sm-dir. Boy nöqtəsi sivridir. Yarpaqları tünd rəngindədir. İridir - 5-7 dilimlidir. Yarpaqların kənarları dalğavaridir. Girintili - çıxıntılıdır. Yarpaq ölçüləri: 27/27; 25/26; 25/25; 27/26; 24/25 sm-dir. Orta hesabla: 26,2/25,8 sm təşkil etdi. Meyvəsi yumrudur, qara rəngindədir, əsasən tünd bənövşəyi rəngə daha çox çalır. Meyvənin saplağı 0,7 sm-dir. Dərilərkən meyvə zədələnmir. Meyvənin ləti çəhrayı rəngə çalır. Tumu azdır, meyvə yetişdikcə ağızcıqda damla kimi şirin lət görünür. Dadı şirindir, dərilib daşınarkən əzilmir. Qabığı elastikidir, asanlıqla soyulur. Məhsuldarlığı yüksəkdir, avqustun 20-dən yığım başlayıb 1 ay müddətində istifadə olunur. Hər ağacdan 75-80 kq meyvə toplanır. Yetişmə zamanı meyvənin partlamasına təsadüf edilmədi. Meyvənin çəkisi 63; 65; 64; 65; 64; orta hesabla: 64- 65 q təşkil etdi. Xəstəlik və çürümə hallarına təsadüf edilmədi. Dequstasiya zamanı 4,5 balla qiymətləndirildi.
həyətində aşkar edilmişdir. Bitkinin boyu 8,0 m, diametri 6,5 m olmaqla dik qalxandır. Qollu-budaqlıdır. Gövdəsi şumaldır, açıq-boz rəngindədir. Birillik zoğları yoğundur, buğumaraları yaxındır. Zoğun uzunluğu 14-15 sm olub açıq - palıdı rəngindədir. Gövdədə və budaqlarda parlaqlıq var. Ətrafı açıq olduğuna görə mamıra təsadüf edilmir. Boy nöqtəsi itidir, düz qalxandır. Yarpaqları iridir, tünd yaşıldır. Yarpaq ayası bütöv olub, həm də 3 dilimli olmaqla kənarları mişarvaridir. Yarpaq ölçüləri: 25/21; 24/21; 26/22; 25/22; 25/21 sm-dir. Yarpağın saplağı uzundur. Yarpaq ölçüləri orta hesabla 25,0/21,4 sm təşkil edir. Meyvəsi yumru olub, saplağa tərəf uzanır. Yetişməmiş göyümsov görünür, ancaq tam yetişəndə meyvənin üzəri sarılaşır və yanaqları sarı rəngə boyanır. Ləti açıq çəhrayı rəngdədir. Tumu azdır, orta irilikdədir. Meyvənin saplağı 0,4 sm-dir. Dərilərkən meyvə zədələnmir. Meyvənin qabığı nazik olub elastikidir, asanlıqla soyulur. Dadı şirindir, daşınarkən meyvə əzilmir. Meyvənın çəkisi: 57; 59; 62; 61; 63 q olur. Orta hesabla: 60-62 q təşkil edir. Sahibinin dediyinə və müayinə zamanı meyvədə çürümə, partlama və tökülməyə təsadüf edilmədi. Tez yetişən formadır. Avqust ayının 15-dən sentyabr ayının 15-ə qədər meyvə yığımı davam edir. Hər ağacdan 70-75 kq meyvə toplanır. Dequstasiya zamanı 5 balla qiymətləndirildi. Uzun illər ərzində seleksiya yolu ilə yaradılan Bol əncir və Şəlalə əncir sortları Azərbaycan respublikası Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi Seleksiya Nailiyyətlərinin sınağı və mühafizəsi üzrə Dövlət Komissiyasına verilmiş və onların materialını artırmaq üçün pitomnikdə işlər davam etdirilmişdir. Onlar qələm vasitəsi ilə artırılaraq məktəbcikdə standart tinglər əldə edilmiş, sonra daimi yerlərinə köçürülmüş, bütün aqrotexniki tədbirlər yerinə yetirilmişdir. Bunlarla yanaşı respublikanın Göyçay, 109
Ucar, Sabirabad, Zərdab, İsmayıllı, Ağdaş və Samux rayonu ərazilərində yeni əncir formaları əldə edilərək əncir genofond bağını zənginləşdirilmək üçün artırılır.
1.
Жуковский П.М. Культурные растения и их сородичи. М.Колос. 1971, 791с.
2.
Петрова Е.Ф. Инжир в средней Азии. Ашхабад. Изд-во ЫЛЫМ, 1984. 112с. 3.
Əkpərov Z.İ., Həsənov N.Ə., Məmmədov A.T. Əncirin (Ficus carica L) genofonda yeni daxil edilmiş yerli formaları // AMEA-nın xəbərləri (biologiya elmləri seriyası). № 3-4, 2009, s.90-95 4.
Федоренко В.С. Субтропические и тропические плодовые культуры. Киев. Высшая Школа. 1990, 237 с. 5.
Azərbaycan Aqrar Elm J. 1-3, 2007, s. 83-85 6.
Axundzadə İ.M., Həsəsnov N. Ə. Əncirin yayılma tarixi və morfoloji xüsusiyyətləri. // AMEA-nın xəbərləri. 1977, 4, s.33-38 7.
8.
Программа и методика изучения сортов плодовых, субтропических, орехоплодных культур и винограда. Л., ВИР, 1970, 23с. 9.
Программа и методика изучения сортов граната и инжира. Крым. 1972, 16 с.
СБОР И ИЗУЧЕНИЕ ГЕНОФОНДА ИНЖИРА Н.А.Гасанов, А.Г.Гасанова Институт Генетических Ресурсов НАНА В данной статье представлены факты о создании путём селекции сортов инжира Бол инжир и Шалала, которые переданы в Государственную Комиссию по сортоиспытанию при Министерстве Сельского Хозяйства Азербайджанской Республики. Продолжается работа по размножению этих образцов в питомнике. Кроме
этого, в Геокчайском, Уджарском, Сабирабадском, Зардабском, Исмаиллинском, Агдашском и Самухском районах собраны и размножены новые формы инжира для обогащения генофонда коллекции этой культуры.
N.A.Hasanov, A.G.Hasanova Genetic Recourses Institute of ANAS
This article is about the development by breeding of Bol Injir and Shalala varieties, which were fransfered to The State Commission for Variety Testing of Ministry of Agriculture of Azerbaijan Republic. The multiplying of this fruit continues in plant nursery. Besides this, for enriching the gene pool of this collection new forms of fig have been collected in Geokchay, Ujar, Sabirabad, Zardab, Ismailly, Aghdash, Samukh regions. Yüklə 7,85 Mb. Dostları ilə paylaş:
|