Aqşin Babayev
Yüklə 2,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
93 Vurğunla dostluğu, ömrünün sonuna qədər Azərbaycanla bağlı olması, xalqımıza bəslədiyi sonsuz məhəbbət, mədəniyyət və incəsənətimizə verdiyi yüksək qiymət kitabda geniş şəkildə əks etdirilmişdir. Eyni zamanda, kitaba N. Hikmətin Azərbaycanla əlaqədar və Rəsul Rzaya həsr etdiyi məqalələrinin, Nazimə ithaf edilmiş şeirlərin, habelə Anarın Nazim Hikmətlə bağlı Türkiyənin Baş naziri Ərdoğana məktubunun və şairə türk vətəndaşlığı qaytarıldıqdan sonra qələmə aldığı “Zəfərin mübarək, Nazim” təbrikinin daxil edilməsi əsərin dəyərini daha da artırmışdır. Kitabın ən böyük məziyyəti ondadır ki, Anar adı çəkilən əsərində Nazim Hikmətin real portretini yaratmışdır. Bu portret yazıçı-alimin N.Hikmət məfhumuna münasibəti, ona bəslədiyi məhəbbətin təzahürü olmaqla bərabər Nazim dünyasının salnaməsidir. Bir məqamı da xüsusilə qeyd etmək istəyirəm. Bu da Anarın alim ləyaqəti ilə bağlıdır. O, öz əsərində Nazim Hikmət yaradıcılığının tədqiqatçılarından heç kimi unutmayıb. Bir də Anarda böyük alim səxavəti var. Fürsətdən istifadə edib müxtəlif vaxtlarda mənə hədiyyə etdiyi kitablara görə ona dərin təşəkkürümü bildirirəm. Bu kitabların içərisində Mehmet Fuadın, Aslan Kavlakın Nazim Hikmətə həsr olunmuş əsərləri də var. Özü Nazimşünas olduğu halda onun bu comərdliyinə görə bir daha təşəkkür edirəm. Mən görkəmli yazıçı və dəyərli alim dostum Anar müəllimi bu uğurlu, çox qiymətli əsəri ilə ürəkdən təbrik edir, ona bədii və elmi yaradıcılığında daha uca zirvələr arzulayıram. “Ədəbiyyat qəzeti”, 2 dekabr 2009. 94 “Məni mənə tanıdana” Əkbər Babayevə həsr etdiyim yazımda dediyim kimi bir vaxt Nazim Hikmət öz kitabını onun yaradıcılığını tədqiq edən həmyerlimiz Əkbər Babayevə hədiyyə edəndə yazmışdı: “Beni bana tanıtana.” Türk tədqiqatçısı Aslan Kavlak da bizi bizə tanıdıb. Daha dəqiq desək, öz yeni kitabında bizim Nazim Hikmətə olan sevgimizdən söz açıb. Aslan Kavlakla ilk dəfə on il bundan əvvəl görüşmüşdük. O, Bakıda Türk-Anadolu liseyində çalışırdı. Görüşümüz çox maraqlı keçdi. Operatorla gəlmişdi. Nazim Hikmətdən danışdıq. Sonra mənə söhbətimizin videoyazısını hədiyyə etdi. Bir neçə gün əvvəl həmin videolentə baxdım. İllər öz işini görüb. Dəyişmişəm. Söz yox ki,Aslan Kavlakın da üzündə, saçlarında on ilin izləri var. Dəyişməyən təkcə bir şeydir. Hər ikimizin Nazim Hikmətə olan rəğbəti, sevgisi. Bu rəğbətin və sevginin son təzahürlərindən biri Aslan Kavlakın Nazim Hikmətə həsr etdiyi “Baküye gidiyorum, ay balam” adlı İstanbulda nəşr olunmuş kitabıdır. Türk tədqiqatçılarından Arif Ekim, Aslan Kavlakın bu yeni kitabına həsr etdiyi “Nazim Hikməti tanıyırıqmı?” adlı məqaləsində yazır: “Əminəm ki, bu başlığı oxuyan hər kəs o dəqiqə iki cavabdan birini verəcəkdir: Əlbəttə, tanıyırıq: kommunist, vətən xaini, yaxud... Tanıyırıq, əlbəttə. Böyük türk şairi”. Sözünə davam edərək Arif Ekim deyir: “Kommunist olduğuna şübhə yox. Vətən xainliyi suçlamasına isə ən gözəl cavabı 1962-ci ilin iyul ayında Ankarada çap olunmuş bir qəzetin manşetindəki “Nazim Hikmət vətən xainliyinə davam edir” başlıqlı xəbər yazısı ilə əlaqədar qələmə aldığı şeiri ilə yenə Nazim Hikmətin özü vermişdir.” Bu sözlərdən sonra Arif Ekim Nazim Hikmətin adı çəkilən şeirini bütünlüklə misal gətirir. Həmin şeirində Nazim deyirdi ki, bəli, mən vətən xainiyəm. Vətən əgər sizlərin malikanəsidirsə, çek dəftərlərinizin içindəkilərdirsə vətən ... Vətən şosse yollarında gəbərməkdirsə... Vətən soyuqdan it kimi titrəməkdirsə... Bəli, mən belə vətənin xainiyəm. Arif Ekim daha sonra Nazim Hikmətin taleyini, onun Azərbaycanla bağlılığını Aslan Kavlakın kitabından öyrəndiyini xüsusi qeyd edir və yazır: “Öyrənirik və öyrəndikcə də təəccüblənirik. Demə, məlum çevrələrə görə “vətən xaini” kimi tanıdılan Nazim Hikmət sovet idarəsi altındakı türk topluluqlarının böyük dostu imiş. Və belə bir 95 dostluq üçün də sovet gizli polisinin təqibinə və vaxtaşırı sorğu-suala tutulmasına hədəf olmuşdu... Demək ki, Nazimin siyasi yaşamı üzərində hələ tam olaraq götürülməmiş bir duman pərdəsi vardır”. Aslan Kavlak Bakıya gəldiyi ilk gündən Azərbaycandan ayrılana qədər Nazim Hikmət yaradıcılığını tədqiq etmiş, bu böyük sənətkarla bağlı olan nə varsa əldə etmişdir. Bu kitab ciddi elmi-tədqiqat işi olmaqla bərabər, həm də maraqlı bir bədii əsər təsiri bağışlayır. Onun nazimsevərlərlə Bakı görüşləri unudulmaz bir xatirədir. Aslan Kavlak bu əsəri araya-ərsəyə gətirmək üçün qəzet və jurnallardan, lent yazılarından da istifadə etmişdir. O, Nazim Hikmətin Bakıya hər gəlişində mətbuat səhifələrində çap olunmuş qısa xəbərləri belə gözdən qaçırmamış, həm sənətkarın Azərbaycanda çap olunmuş kitablarına, müsahibələrinə, məqalələrinə münasibətini bildirmiş, həm də onun haqqında nəşr edilmiş əsərlərdən söz açmışdır. Süleyman Rüstəmin, Rəsul Rzanın, Nigar Rəfibəylinin, Əkbər Babayevin, Arif Məlikovun Nazim Hikmətlə dostluğu, Anarın, Tofiq Məliklinin, Qadir İsmayılın, Nəcəf Quliyevin, Azər Abdullanın, Vilayət Rüstəmzadənin, Abuzər İsmayılzadənin, Rəşid Quliyevin və başqa nazimsevərlərin Nazim Hikmətə həsr etdikləri əsərlər, məqalələr haqqında məlumat, sənətkarın Bakıda və Gəncədə tamaşaya qoyulmuş pyeslərinin səhnə taleyi Aslan Kavlakın kitabında geniş əks olunmuşdur. Kitabda Nazim Hikmət və Rəsul Rza dostluğundan geniş söhbət açılmışdır. Müəllif Nazim Hikmətin 1962- ci il dekabrın 18-də “İzvestiya” qəzetində çap etdirdiyi Rəsul Rzaya həsr olunmuş “Aydındır şeirin dili” və Rəsul Rzanın “Canlı Nazim” məqalələrindən söz açmaqla bu iki sənətkarın ruhən bağlığını, dostluğunu məftunluqla qələmə almışdır. Əsərdə Arif Məlikovun Nazim Hikmətin “Bir aşk masalı” əsəri əsasında yaratdığı dünyaca məhşur “Məhəbbət əfsanəsi” baletindən söz açan müəllif bu ölməz sənət nümunəsinin bəşəri mahiyyət daşıdığını xüsusilə vurğulamışdır. Nəzəri cəlb edən cəhətlərdən biri də Aslan Kavlakın alim dürüstlüyüdür. O, “Nazim Hikmət və Azərbaycan” mövzusunda çap edilmiş kitab və məqalələrdən istifadə edərkən çox dəqiqliklə onların mənbələrini göstərmiş, hadisə və faktları imkanı olduğu halda belə özününküləşdirməmişdir. Yüklə 2,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|