Ari hastaliklari

Bal Arısı Hastalık ve Zararlıları
Kontrol : Arı kuşlarının kontrol edilmesi birçok yerde farklılık 
göstermektedir.  Arı kuşuyla mücadele etmeden önce arıya verdikleri 
zararın   yanı   sıra,   bal   arılarına   zarar   veren   böcekleri   (büyük   eşek 
arıları, sarıca arılar) avladıkları dikkate alınmalıdır.
Arı kuşları ile mücadelede başlıca yöntemler; korkutmak, tuzak 
kurmak, vurmak yada kovanları başka bir yere götürmektir. Birçok 
ülkedeki   arıcılar   arı   kuşlarını   vurmayı   tavsiye   etmişlerdir.   Bazı 
ülkelerdeki arıların bazıları bu kuşların zehirlenmeleri önermişlerdir. 
Şahin ile arı kuşu avcılığı yapan arıcılar mevcuttur. Diğer bir yöntem 
de   ise   arı   kuşu   yuvalarının   giriş   kısmına   silindir   şeklinde   bir   alet 
konulmaktadır. Arı kuşu yuvasına bu aletin içinden geçerek girmek 
zorunda kalmakta ve aletin iç kısmında hapis kalmaktadır. 
Arı   kuşuyla   mücadelede   dikkat   edilecek   husus   arı   kuşunun 
koruma altındaki hayvanlardan olup olmamasına dayanmaktadır. Arı 
kuşları koruma  altındaki hayvan türleri olarak kabul edilmediğinde 
vurulmaları yada tuzak kurulması yasal olacaktır. Arıcılar bu hususa 
dikkat etmelidir. En iyi çözüm, kovanların başka bir taşınmasıdır. 
13.2. Baştankaragiller (Paridae)
Türkiye’de  Bataklık   baştankarası  veya  kayın   baştankarası 
(Parus palustris), Dağ baştankarası veya ak yanaklı baştankara (Parus 
lugubris),  Çam   baştankarası  (Parus   ater),  Mavi   baştankara  (Parus 
caeruleus) ve Büyük baştankara (Parus major) türleri vardır. 
  
Parus caeruleus             Parus major
     
Parus palustris                Parus ater
  
13.3. Ağaçkakangiller (Picidae)
Türkiye’de  Bayağı   boyunburan  (Jynx   torquilla),  Küçük   yeşil 
ağaçkakan  (Picus   canus),  Yeşil   ağaçkakan  (Picus   viridis),  Kara 
ağaçkakan  (Dryocopus   martius),  Göknar   ağaçkakanı  (Dendrocopos 
major),  Alaca ağaçkakan (Dendrocopos syriacus), Ortanca ağaçkakan 
102

---

Bal Arısı Hastalık ve Zararlıları
(Dendrocopos medius),  Ak sırtlı ağaçkakan  (Dendrocopos leucotos) 
ve Küçük ağaçkakan (Dendrocopos minor) vardır.  
Jynx torquilla
Gagası   kısa   ve   sivri,   başı   yuvarlak, 
kuyruğu   oldukça   uzundur.   Yerde   zıplar, 
ağaç  dallarına tırmanır. Sesi tiz, yumuşak, 
genizden gelen kişnemeyi andıran bir "kii-
kii-kii"   duyulmaktadır.  Avrupa'nın   ılıman 
bölgeleri   ve  Asya'da   yaşar.   Göçmendir,   tropikal  Afrika  ve   güney 
Asya'da kışı geçirir. Açık  ormanlık  bölge ve  meyve  bahçelerinin bir 
kuşudur.  Göç  sırasında  sık   sık  karıncaları  ararken  kumlu  alanlarda 
görülür. Başlıca avları karıncalar ve diğer böceklerdir. Yuva yapmak 
için ağaçkakanların açtığı delikleri kullanır. Yumurtalar beyazdır.
Picus canus
Küçük   yeşil   ağaçkakan  (Picus   canus) 
ağaçkakangiller  familyasına  ait   bir   kuş  türü. 
Büyüklüğü   25-28  cm,   ağırlığı   130-180  gram 
kadardır. Karışık ormanlarda yaşarlar.
Picus viridis
Avrupa  ve   batı  Asya'da   görülürler. 
Büyüklükleri 30-36 cm,  kanat  açıklıkları 45-51 
cm   kadardır.   Dikkat   çekici   giysisi,   yüksek   bir 
sesi   vardır.   Eşeylerin   tüyleri   benzerdir.   Yuva 
diğer ağaçkakanlarınkine benzer ama delik daha 
büyüktür.   5-7   parlak   beyaz  yumurtayı  nisan   mayıs   aylarında   tahta 
kırıntılarının üzerine bırakırlar.
Dryocopus martius
Büyük bir ağaçkakan olup 40-46 cm 
boylarında 67-73 cm kanat açıklığında bir 
kuş   türüdür.   Yayıldığı   saha  Avrupa'da 
geniştir.   Göçmen   değildirler.   Bu  karga 
boylarındaki   ağaçkakanın   tüyleri   kırmızı 
tacı   dışında   tamamen   siyahtır.   Eşeyler, 
103

---

Bal Arısı Hastalık ve Zararlıları
yavru kuşların olduğu anda ayrılırlar. Uçuşu düzdür. Yuva, dört veya 
daha çok yumurtanın koyulduğu bir ağaç deliğidir.
     
Dendrocopos major
Tüylerine  rağmen  çoğunlukla göze çarpan bir kuş 
değildirler.   Büyük   beyaz   omuz   yaması   ve   göz   yaması 
vardır. Büyüklükleri 23-26 cm, kanat açıklıkları ise 38-44 
cm   kadardır.  Avrupa  ve   kuzey  Asya  boyunca   yayılış 
gösterirler.  Ormanlık  bölgeler   ve   parkların   sakinidirler, 
yiyecek için bağlıdır ve yuva için yaşlı ağaçların üzerine 
yerleşirler.
   
Dendrocopos syriacus
Alaca   ağaçkakan  (Dendrocopos   syriacus), 
ağaçkakangiller  (Picidae)  familyasına  ait   22-23   cm 
boyunda   parklar   ve   karışık   ormanlarda   yaşayan 
ağaçların gövdelerine tırmanmaya uyum sağlamış bir 
ağaçkakan  türü.   Uzun   dili   yardımıyla,   ağaç 
kabuklarının   altından   ve   çürümüş   gövdelerden 
çıkardığı böceklerle beslenir.
Dendrocopos medius
Büyüklükleri   20-22   cm   kadardır. 
Avrupa  ve   güneybatı  Asya'da,   kuzey 
İspanya  ve  Fransa'dan   sadece   doğu 
Polonya  ve  Ukrayna'ya   ve   güneyden 
merkezi  İtalya'ya,  Balkan   Yarımadası, 
Litvanya, Türkiye ve Kafkasya'da görülür. 
Dökülen orman bölgelerini, özellikle yaşlı 
meşe,  gürgen  ve  karaağaçlı  alanlar   ve 
yoğun   ormanlık   bölgeleri   tercih   ederler. 
Üreme   mevsimde   çürümüş   bir   ağaç   gövdesi   veya   kalın   dalında   5 
cm'lik bir yuva deliği açarlar. 4-7 yumurta bırakır. 11-14 gün kadar 
kuluçkaya yatarlar.
Dendrocopos leucotos
Ak   sırtlı   ağaçkakan  (Dendrocopos 
leucotos),
 ağaçkakangiller 
(Picidae) 
familyasına ait bir ağaçkakan türü.
104

---