Artur konan doyl

ba və gözəl bir cüt at. Hər biri üç min peniə dəyər. Bu işdə 
pul var, Uatson”, - davam etdi. 
-Düşünürəm ki, getsəm yaxşı olar, Holms. 
-Əsla Doktor. Otur yerində. Bioqrafım yanımda olmasa 
heç bir iş görə bilmərəm. Qaldı ki, bu hadisə çox maraqlı ola-
caq. Əldən qaçırmağın yaxşı olmaz. 
-Bəs müştərin… 
-Ondan narahat olma. Köməyinə ehtiyacım ola bilər. Bu-
dur, gəlir. Bu kresloda əyləş Doktor və bütün diqqətin bizdə 
olsun. 
Pilləkənlərdə və dəhlizdə eşidilən asta və ağır ayaq səs-
ləri qapının qarşısında susdu və qapı sərt şəkildə döyüldü. 
-Buyurun, - Holms dilləndi. 
İçəriyə ən az 1,95 m hündürlükdə, Herakl kimi bir adam 
girdi.  Paltarı  ingilislərə  görə  zövqsüz  sayılacaq  qədər,  dəb-
dəbəli idi. Paltosunun qolları qızılı şəridlərlə bəzənmiş, alov 
rəngli ipək astarı olan plaşını da zümrüd bir sancaqla boy-
nuna bərkitmişdi.  Baldırına  qədər  çıxan  çəkmələrini  bəzə-
yən qəhvəyi xəz, geyimlərinin yaratdığı barbar zənginliyi ta-
mamlayırdı. Bir əli ilə geniş kənarlı  şlyapasını saxlayır, di-
gər  əli ilə  yanaqlarından  başlayaraq  üzünün  üst  hissəsini 
gizlədən bir sehrbaz maskasını saxlamağa çalışırdı. Üzünün 
görünən hissəsindən güclü xarakterə sahib olduğu hiss olu-
nurdu. İnadcıllıq dərəcəsinə çatan qərarlılığı göstərən sallaq 
dodaq və uzun, düz çənə. 
-Məktubumu  aldınızmı?  –  Qalın,  sərt  səslə,  hiss  oluna-
caq alman aksenti ilə sual verdi. - Sizə  gələcəyimlə bağlı xə-
bər göndərmişdim. 
Kimə  xitab edəcəyinə  qərar  verməmiş  halda  bir  mənə, 
bir də Holmsa baxdı. 
12
 
 

---

-Lütfən əyləşin, - Holms dilləndi. - Sizi dostum və məs-
ləkdaşım Doktor Uatsonla tanış edim. Mənə proseslərdə kö-
mək edir. Kiminlə  danışmaq  şərəfinə  çatmış  olduğumu  öy-
rənə bilərəmmi? 
-Mənə Qraf Fon Kramm deyə bilərsiniz. Bohemiyalı əsil-
zadələrdənəm.  Dostunuz  olan  bu  cənabın  bu  mövzularda 
etibarlı olduğuna inanıram. Əks təqdirdə sizinlə təklikdə gö-
rüşməyi tərcih edərdim. 
Getmək üçün qalxdım, fəqət Holms biləyimdən tutaraq 
stola doğru itələdi. 
-İkimizi də qəbul etmirsinizsə, mən də olmayacağam, - 
Holms elan etdi. - Mənə deyəcəyiniz hər şeyi bu cənabın ya-
nında deyə bilərsiniz. 
Qraf  enli çiyinlərini çəkdi: 
-Elə isə başlayaq. Ancaq ikinizə də iki illik gizlilik şərti-
mi  xatırladıram,  bu  müddətdən  sonra  önəmi  qalmayacaq-
dır. Amma hal-hazırda Avropa tarixinə təsir edəcək bir ha-
disə haqqında danışacağımı desəm, şişirtmiş sayılmaram. 
-Bu barədə mənə güvənə bilərsiniz, - Holms dilləndi 
-Mənə də, - deyə əlavə etdim. 
-Bu  maskaya  görə  də  inciməyin,  qəribə  qonağımız  da-
vam  etdi.  -  Məni  bura  göndərən  şəxs  tanınmağımı  istəmir. 
Onu  da  qeyd edim  ki, özümü  sizə  təqdim  edərkən  istifadə 
etdiyim ad və titul da mənə aid deyil. 
-Bunu başa düşmüşdüm, - Holms etinasızcasına dillən-
di. 
-Vəziyyət  çox  həssasdır  və  Avropanın  kral  xanədanla-
rından  birini  ciddi vəziyyətələrə  salacaq  bir  ixtilafın  olma-
ması üçün hər cür tədbir görülməlidir. Açığı bu məsələ Bo-
hemiya xanədanı, Ormştayn sarayı ilə bağlıdır. 
13
 
 

---

-Bunu da bilirdim, - Holms donquldandı. Kreslosuna çö-
küb gözlərini yummuşdu. 
Qonağımıza  Avropanın  ən kəskin  ağıllı  və  enerjili  de-
tektivi kimi təqdim edilən adamın indi kresloda axmaq kimi 
uzanmış  halını  görəndə  çaşmışdı.  Holms  gözlərini  astadan 
açaraq, yekəpər müştərisinə səbirsizliklə baxdı. 
-Əgər əlahəzrət əhvalata geri dönmək əziyyətini çəkər-
sə, - deyə sözə başladı, - əlimdən gələni edərəm.  
Qonaq stuldan dik atılaraq, narahatçılıqla otaqda o baş-
bu  başa  vurnuxmağa  başladı.  Sonra  ümidsiz  bir  ifadə  ilə 
üzündəki maskanı çıxarıb yerə atdı. 
-Haqlısınız,  -  deyə  bağırdı.  -  Mən  Kralam.  Niyə  bunu 
gizlətməyə çalışım ki? 
-Həqiqətən də,  niyə?  -  Holms  astadan  donquldandı.  -  
Əlahəzrət hələ danışmağa başlamamışdan Kassel-Felstaynın 
böyük  knyazı,  Bohemiya  xanədanının  kralı  Vilhelm  Got-
srayx  Ziqsmund  von  Ormştaynla  qarşılaşdığımı  başa  düş-
müşdüm. 
-Ancaq  başa  düşün,  -  qəribə  qonağımız  oturub  alnını 
ovuşdurdu.  -  Bu  cür  işləri  öz  adımdan  həll etməyə  alışma-
mışam. Ancaq bu məsələ o qədər həssasdır ki, heç bir casusa 
inana bilməzdim.  Sırf  sizinlə  söhbət etmək  üçün  Praqadan 
bura gizlincə gəlmişəm. 
-O  zaman  lütfən  danışın,  -  Holms  yenidən  gözlərini 
yumdu. 
-Həqiqətlər  belədir:  təxminən  beş  il  öncə  Varşavaya 
uzun bir səyahətə çıxdım və bu səyahətdə məhşur macəra-
pərəst İren Adlerlə tanış oldum. Ad hər halda sizə tanış gəl-
di. 
-  Təsadüfü  görürsənmi,  doktor?  -  Holms  gözlərini  aç-
madan dilləndi.  İnsanlar  və  əşyalarla  bağlı  illərlə  topladığı 
14
 
 

---

məlumat sayəsində, bir mövzu, ya da bir insan haqqındakı 
məlumatı sürətlə əldə edə bilirdi.   
Qısa  müddət  ərzində  bir  yəhudi  xaxamın  məlumatları 
ilə dəniz balıqçılığı haqqında məqaləsi olan mayorun məlu-
matları arasındakı maddədə axtardığım qadının bioqrafiya-
sını tapdım. 
-Baxaq!  -  Holms  əlavə  etdi.  -  Hmm!  1858-ci ildə  Nyu 
Cersidə  doğulub.  Kontralto…La  Skala!  Hmm  Varşava  Kral 
Opera teatrında primadonna – bəli! Opera səhnəsindən təqa-
üdə çıxıb – aha ! Londonda yaşayır – dəqiq! Bildiyimə görə 
əlahəzrət bu gənc insanla münasibətdə olub, ona bəzi təhlü-
kəli məktublar göndərib və indi o məktubları ondan almaq 
arzusundadır. 
-Tamamilə doğrudur. Axı siz necə… 
-Gizli bir evlilik olubmu? Hansısa bir rəsmi sənəd və ya 
sertfikat? 
-Xeyir. 
-Elə isə əlahəzrəti başa düşməkdə çətinlik çəkirəm. Əgər 
bu  gənc  insan  məktublarını  şantaj  və  ya  başqa  məqsədlər 
üçün  istifadə  edəcəksə,  orjinal  olduqlarını  necə  sübut  edə-
cək? 
-Üstündə əlyazmalarım var. 
-Bənzədilə bilməzmi? 
-Amma mənim xüsusi qeyd kağızım. 
-Oğurlanmışdır. 
-Şəxsi möhürüm? 
-Surəti çıxarılmışdır. 
-Bəs fotoşəklim? 
-Satın alınmışdır. 
-Əgər ikimiz birlikdə olan fotoşəkildirsə? 
15
 
 

---