Asif Atanın – İnam Atanın Mütləqə İnam Ocağı

 

40 

cək. Niyə? Baxın, İslam dünyabaxışdır, bu baxışın ortasında (mərkə-

zində) Allah dayanır – insandan qıraqda, insanla birliyi olmayan bir 

qüvvə.  İnsan  özündən  qıraqda  ideal  saydığı  bir  qüvvə  yaradır  və 

həmin  qüvvə  ilə  özünü  yönəldir  (idarə  edir).  Sonucda  yanlış 

yönəldir, doğru yön yarada bilmir, çünkü o qüvvə uydurulmuş qüv-

vədir. Uydurulmuş qüvvə ilə özünü düzgün yönəldə bilməzsən həqi-

qətə  doğru.  Ancaq  insan  həqiqətsiz  yaşaya  bilmir,  o  daim  doğrunu 

axtarır.  Ona  görə  də  İslamın  tələbləri  özünü  doğrulda  bilmədikcə, 

yeni  axtarışlar  oldu,  təriqətlər  ortaya  çıxdı.  Demirəm  ki,  Allah 

ideyasına  qarşı  idi  bu  təriqətlər,  ancaq  doğru  olmayan  gerilədici 

yönləri inkar eləməklə yeni gedişlər edirdilər. 

Asif Ata ortaya qoyur insanı və insan üzərində İnsanlaşma harayı 

çəkir. İnsan içində Mütləq daşıyır, yəni içində allah daşıyır. İnsanın 

içində  allah  olmaq  olanağı  (imkanı)  var.  Dini  kəsim  buna  inanmır, 

necə yəni insanın içində allah var. Onlar allahı insanüstü fövqəladə 

bir  qüvvə  kimi  təsəvvür  elədiklərinə  görə,  insanın  içində  allah 

olanağının  olmasını  ağıllarına  yaxın  qoymurlar.  İnsanın  içindəki 

allahlıq olanağı Evrənin (kainatın) iç qüdrəti olan Dünyalığın bir ça-

larıdır. Bunun adı İnsanlıqdır. İnsan içindəki olanaqları aşkarladıqca 

–  İnsanlaşdıqca,  içindəki  allaha  tən  yaşayır.  Allahlıq  olanağına  tən 

olmaq nədir – baxın, Asif Ata insanlığa özgün (aid) olan anlayışların 

adını çəkir və hər birinin qarşısında “mütləq” sözünü işlədir. Əslində 

“mütləq” sözünü işlətməmək də olar. Ancaq hər kəs, dünya, gedişat 

nisbi  ilə  barışdığına  görə  Ata  hər  bir  insani  keyfiyyəti  “mütləq” 

sözüylə  birgə  çəkir:  mütləq  ədalət,  mütləq  həqiqət,  mütləq  dostluq, 

mütləq  atalıq,  mütləq  analıq.  Buna  yetirsən,  allahlıq  odur.  Nisbiyə 

yetirsən allahlaşmırsan, allahnan sənin aranda sınır qalır. Bununla da 

sən  insanlaşmırsan,  mahiyyətinə  yetmirsən.  Görürsünüzmü,  Asif 

Atanın  “İnsanlaşın,  İnsanlaşdırın”  çağırışı  üzdəki  sözdən  oluşan 

deyil, nə qədər dərin məna daşıyır. 

Din  insanla  allah  arasında  uçurum  yaradır,  deyir  sən  bəndəsən, 

allah səndən çox  uzaqdadır,  hündürdədir.  Bununla  da  din  ayaq  yeri 

saxlayır  ki,  yeni  təriqətlər  ortaya  çıxsın.  Asif  Ata  o  ilgəyi  vermir, 

barmaq  keçirib  ora-bura  çəkəsən.  İnsanın  üzərində  vurğu  edir.  Ona 

görə  Asif  Atanın  müstəvisi  üzərində  dayanıb  demək  ki,  mən  də  bu 

yana  yol  açacam,  mümkün  deyil.  Bu  müstəvinin  bütün  xətləri 

İnsanlaşma  çağırışına bağlıdır :  “İnsanlaşın  –  İnsanlaşdırın,  Bəşərin 

qurtuluşu İnsanlaşmaqdadır!”. Ayrı nə desən onun içində olacaq. So-

sial sorunlarımı çözmək istəyirsən, dünyanın pozulmuş gedişatınımı 

---

 

41 

çözmək  istəyirsən,  hamısı  bu  prinsipin  içindədir,  ayrı  deyil. 

İndi  başqa  bir  çaları  aydınlaşdıraq.  Asif  Ata  deyir  insan  içində 

Mütləq  gəzdirir.  Başqaları  da  deyir  bu  necə  mümkündür.  Bizə 

bəziləri təəccüblə baxır ki, “mütləqim, müqəddəsim Asif Ata” deyir-

siniz. Axı Asif Ata necə mütləq ola bilər?! – Biz onların diqqətini bir 

məsələyə  çəkmək  istəyirik.  Baxın,  hər  kəs  öz  fiziki-cismani 

yaşamında hər şeyi mütləq istəyir. Adam gedir bazardan kartof alma-

ğa,  seçib  ən  yaxşıları  alır,  yalvarsan  da  bir  az  ora-burası  göyərmiş 

kartof  almaz.  Ev  tikəndə  onun  kimi,  bağ  salanda,  meyvə  yığanda 

onun kimi. Niyə bütöv olana, mütləq olana can atırsan, razılaşmırsan 

adi  olanlarla.  Burada  bütün  olanaqları  açıb  ortaya  qoy-maq  və 

yararlanmaq  istəyirsən.  Niyə  fiziki-cismani  yaşamında  nisbi  ilə 

barışmırsan, mütləq olana can atırsan, ancaq ruhunda, mənəviyyatın-

da  mütləqə  yetmək  istəmir,  nisbi  olanlarla  barışırsan?!  Mütləqə 

yetməni  mümkünsüz  sayırsan.  Asif  Ata  isə  mümkünlü  sayır.  Özü 

buna  yetir,  sənə  də  deyir  ruhunda  nisbi  olanlarla  barışma:  qardaşlı-

ğında nisbiliklə barışma, dostluğunda nisbiliklə barışma, sədaqətində 

nisbiliklə  barışma,  məhəbbətində  nisbi  olma.  Onda  gör  dünya  necə 

gözəl olacaq. İndi bunu hər kəs bacaracaqmı, yox, hər kəsin işi deyil. 

Allah  kütləvi  olmur,  təkcələrin  işidir.  Bacaranlar  yol  yaradacaq, 

mənəviyyat  nizamı  yaradacaq,  gedişatı  buna  yönəldəcək.  Bununla 

belə, kimin nəyi bacarıb-bacarmamağından asılı olmayaraq, hər kəs 

buna can atmalıdır. Çünkü insan yaşamının anlamı budur. İnsanların 

ağlına  bu  həqiqət  gec  girir,  çünkü  mütləqə  tən  yaşamaq  əzabına, 

zəhmətinə  qatlaşmaq  istəmir.  Onu  adi  saxlayan  tələblərdən  imtina 

eləmək istəmir, nəfsinin başına bir qapaz vurmaq istəmir. Tamahının 

öhdəsindən  gələ  bilmir.  Ona  görə  mütləqləşə  bilmir.  İçindəki 

balacalığa haqq vermək üçün deyir insan mütləq ola bilməz. Asif Ata 

isə  ömrü  ilə  sübut  edir  ki,  insan  özüylə  uğraşarsa,  içindəki  olanaq-

larını  üzə  çıxara  bilər,  içindəki  mütləqə  tən  yaşaya  bilər,  kamil  ola 

bilər. “Kamil” sözü boşuna yaranmış söz deyil, kamil olmaq fizikanı, 

biologiyanı  üstün  bilməkdə  deyil,  ruhu,  mənəviyyatı  arı,  duru 

olmaqdadır,  düşüncəsi,  idrakı  arı,  duru  olmaqdır,  iradəsi  arı,  duru 

olmaqdır,  imtinanı  bacarmaqdır,  inamı  arı,  duru  olmaqdır,  inamına 

inamsızlıq qatmamaqdır. 

Baxın,  (Günevgil)  deyirsiniz  Asif  Atanın  Ocağı  pozulmuşluğa 

qarşı dirəniş göstərən yeganə olaydır. Axı Ocaqdan qıraqda da türk-

çülük sevgisi az deyil. Ona görə bunu deyirsiniz ki, Ocaqdan qıraq-

dakı addımlar, ağır səslənsə də deməliyik ki, üzdən atılır. İş kültürdə 

---