Asoslari va muammolari ilmiy tadqiqot markazi biznes muhiti: nazariya va amaliyot
Yüklə 3,64 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
116 13-bob. BIZNES-ETIKA 13.1. Biznes-etika. Qonunda taqiqlangan xatti-harakatlar. Biznes me‟yorlari va qoidalari. Biznes-etika (axloqi) (korporativ etika deb ham ataladi) ish muhitida yuzaga kelishi mumkin muammoli holatlarning axloqiy me'yorlar bilan bartaraf etilishi yoki oldining olinishidir. Biznes-etika va korporativ madaniyat yaxshi shakllangan tashkilotlarda ishlash muhiti ham ijobiy bo„ladi. Axloqiy me‟yorlar tashkilotning maqsadlariga erishish uchun muvaffaqiyatli ishlashiga hissa qo„shadigan yoki tashkilotning parchalanishiga olib keladigan to„siqlarni keltirib chiqaradigan guruhdagi munosabatlarning regulyatori vazifasini bajaradi. Agar ma‟muriyat axloqiy munosabatlar tartibga solinmasa, tartibga solish jarayoni o„z-o„zidan rivojlanishi mumkin. Tashkilot boshlig„ining obro„sini aks ettiradigan asosiy xususiyatlar guruhlari uning imijini tashkil etadi va ular quyidagilardir: shaxsiy xususiyatlar; ijtimoiy xususiyatlar; rahbarning shaxsiy missiyasi; rahbarining qiymat yo„nalishlari. “Ichki imij” tashkiloti rahbari va xodimlar bilan o„zaro munosabati asosida tavsiflanadi, aniqrog„i, tashkilot xodimlarining rahbarni idrok qilishi bilan. Rahbar xodimlarda ijobiy qiyofasini yaratish uchun harakat qilish kerak va buning uchun rahbar o„zi mehnat qilish kerak bo„ladi. Kichkina tashkilotda menejer barcha xodimlar bilan bevosita muloqot qilish orqali o„z imijini shakllantirish imkoniyatiga ega. “Tashqi imij” rahbarning tashqi muhit tomonidan idrok etilishidir. O„z navbatida, “umumiy ko„rinishi” imiji (bevosita tashkil etish bilan bog„liq bo„lmagan kompaniya rahbarlari idroki) tashkilotning bevosita ishbilarmonlik muhiti, “to„g„ridan to„g„ri ko„rinishi” imiji tashkilotning biznes sheriklari (mijozlar, yetkazib beruvchilar, raqobatchilar) tomonidan idrok etilishidir. 117 Rasmiy korporativ madaniyatning mavjudligi deb, agar tashkilotning qadriyatlari, xatti-harakati va me‟yorlari belgilanishiga aytiladi. Bir necha yillar davomida bozorda faoliyat ko„rsatib kelayotgan kompaniyaning tegishli qoidalari tashkilotning ideal modeli va elementlarini joriy etish, mavjud korporativ madaniyatini hujjatlashtirishni anglatadi. Tegishli hujjatlar korporativ madaniyat rasmiy taqdimoti bo„lib, kompaniyaga bir qator afzalliklari beradi: xodimlar, ularning bir butunning qismi ekanligini his etishi, ularning tez va iqtisodiy samarali natijaga erishish imkonini beradi. Korporativ madaniyat muayyan tashkilotning ma‟lum standartlarga tushishi, xodimlarining o„tkazish me‟yorlari va qoidalarini rasmiylashtirish zarurligiga kompaniya strategik rivojlantirish missiyasi, maqsadlari muvofiq va mos rivojlangan bo„lishi lozim. Biznes me‟yorlari va qoidalari ko„p yillar mobaynida biznes muhitida shakllangan va barcha biznes ishtirokchilari tomonidan birdek qabul qilingan, yozilgan va yozilmagan qoidalardir. Yüklə 3,64 Mb. Dostları ilə paylaş:
|