Aturek 5 Konfransın sədri

ATUREK  /  MAY 2017
 
ATU rezidentlərinin 5-ci elmi-təcrübi konfransı  (11 MAY, 2017, ATU)   
49 
 
AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASINDA MÜXTƏLİF ÜSULLARIN KÖMƏYİ  
İLƏ DƏRMANLARA  DAVAMLILIĞIN  MÜQAYİSƏLİ ÖYRƏNİLMƏSİ 
 
Lalə VƏLİYEVA, Ülviyyə HƏSƏNOVA 
 
İşin rəhbəri: M.SEYFƏDDİNOVA, R.ABUZƏROV 
 
Elmi tədqiqat Ağciyər Xəstəlikləri Institutu 
 
 
Axır  zamanlar  məlum  olmuşdur  ki,  Azərbaycan  Respublikasında  əhali  arasında  bir  çox  dərmanlara 
davamlılıq (ÇDD) yüksək səviyyədə qalır. Bu göstərici ilkin və təkrar xəstələr arasında anoloji olaraq 13% və 28% 
olmuşdur. Buna görə də müalicənin effektliliyi azalmışdır. Bununla əlaqədar olaraq dərmanlara həssaslıq testinin 
(DHT) qısa müddətə aparılmasının əhəmiyyəti önəm kəsb edir. 
Tədqiqatın məqsədi. 
Vərəm  xəstələrində  Bactec  MGİT  960  və  Gene  Type  MTBDRplus  metodunu  tətbiq  etməklə  ÇDD 
xəstələrin aşkarlanmasında həmin üsulların müqayisəli öyrənilməsi olmuşdur. 
Material    və    metodlar.  Müayinəyə  201-ci  ildə  Referens  laboratoriyaya  diaqnostika  məqsədi  ilə  daxil 
olmuş  3692  xəsə  daxil  edilmişdir.  Xəstələr  GeneXpert-lə  yoxlanılaraq  eyni  vaxtda  həm  Levenşteyn-İensen  (Lİ) 
mühitinə,  həm  də  Bactec  MGİT  aparatında  Middlebrook  7H9  mühitinə  əkilmişdir.MGİT-də  kultura  alındıqdan 
sonra hər iki mühitdə DHT-i aparılmış və MTBDRplus (Hain lifescience) metodu ilə M.Tuberculosis təstiqlənmiş, 
izoniazid  və  rifampisinə  həssaslıq  öyrənilmişdir.Onlardan  2600  ilkin,  827  təkrar  və  265  naməlum  xəstənin 
materialı olmuşdur. 
Nəticələr  və  müzakirələr.  Əkmə  zamanı  (3692  analizdən)  müəyyən  oldu  ki,  Lİ  mühitində  2471 
(66,93%) və MGİT sulu qidalı mühitində 2460 (66,63%) bitmə olmuşdur. Lİ mühitində TDB(+) olan 1015 ilkin 
xəstələr arasında 965 (95,07%) və 377 təkrar xəstələr arasında  isə 358 (94,96%) bitmə olmuşdur. Bactec MGİT 
aparatında da anonoloji olaraq 964 (94,97%) və 357 (94,69%) bitmə olmuşdur . 
DHT-nin  nəticələrini  ən  tez  Bactec  MGİT  960  aparatında  əldə  etmək  olur  (Lİ-51-81gün,  Bactec MGİT 
960-28-35 gün). Bu da ÇDD xəstələrin tez aşkar olunması və müalicəyə qoşulmasına gətirib çıxarır . 
İzoniazidə  davamlılıq  861  (34,84%),  rifampisinə  davamlılıq  545  (22,06%)  olmuşdur.  ÇDD  isə  511 
(20,68%) təşkil etmişdir. 
Belə məlum olur ki, ilkin xəstələrdə ÇDD 12,98%, təkrar xəstələrdə isə 27,11% təşkil edir, bu da ÜST-ün 
2012-2013-cü illərdə apardığı DHT-nin nəticələri ilə uyğundur . 
Nəticələr 
1. Bactec MGİT 960 sistemi həm mikobakteriyaların bitməsini, həm də DHT-nin aparılmasını  tezləşdirir 
(85 gündən 35 günə qədər). Buna baxmayaraq Lİ mühitində həm bitmə, həm də DHT-nin Lİ mühitində aparılması 
"qızıl standart" hesab olunduğundan Bactec MGİT 960 mühiti ilə yanaşı aparılmalıdır. 
2.  Dərmanlara  davamlılıq  ümumilikdə  ÇDD  –  511  (20,68%)  olmuşdur.  Bu  göstərici  ilkin  xəstələr 
arasında 12,98%, təkrar xəstələr arasında  27,11%-dir. 
3.  İstər  ilkin  və  istərsə  də  təkrar  xəstələr  arasında  2  və  daha  çox  dərmanlara  davamlılıq  daha  çoxdur. 
Müayinə olunmuş xəstələrdən təkrar xəstələr arasında (ilkin xəstələrlə müqayisədə) daha çox dərmanlara davamlı 
xəstələr aşkar olunmuşdur (ilkin – 854 (16,29%), təkrar xəstə – 722 (19,93%). 
 
 
 
 

---

ATUREK  /  MAY 2017
 
ATU rezidentlərinin 5-ci elmi-təcrübi konfransı  (11 MAY, 2017, ATU)   
50 
 
ЧАСТОТА ВЫЯВЛЕНИЯ ВИРУСНЫХ  ИНФЕКЦИЙ ПРИ МАССОВОМ ОБСЛЕДОВАНИИ 
СТАЦИОНАРНЫХ БОЛЬНЫХ 
 
Ельчин СУЛЕЙМАНОВ , Нигяр АБДУЛЛАЕВА 
 
Руководитель: АЛИЕВА Л.П., МАММЕДЛИ У.С. 
 
НИИ легочных заболеваний МЗ Азерб. Республики. 
 
 
В  настоящее время отмечается  нарастание  распространения  вирусных  инфекций  по всему  миру.  
Уровень  инфицирования    среди  населения  Азербайджана  также  возрастает.    В  борьбе  с  этой  угрозой  
первоочередной  задачей  является  своевременная  диагностика  и  информированность  населения  и 
медицинских работников.  
 
Цель:  выявление  вирусных  инфекций  у  больных,  поступивших  на  стационарное  лечение  в 
институт  легочных  заболеваний,  сопоставление  клинических  проявлений  инфицированности  у  данной 
категории больных. 
 
Всего  обследовано  214  человек.  Из  них  127  человек  поступивших  в  противотуберкулезные 
отделения, что составило 59,3% от числа обследованных. Поступившие в другие отделения составило 87 
человек (40,7).   У 5 больных определили гепатит В, у 37 – гепатит С, HIV у 6 больных и RW у 5. Всего с 
положительными результатами  выявлено 53 больных, что составило 28,9% от  числа обследованных. Из 
них больных туберкулезом 37 человек. Что составило 69%.  Остальные 30,1%  больные другой категории. 
Исследования  проводили  с  использованием  карт-тестов.  Пробы  с  положительными  результатами 
подтверждали методом иммунно-ферментного анализа. 
 
Всем  больным  были  проведены:  общий  анализ  крови,  все  необходимые  биохимические 
исследования,  рентгенологические  исследования,  ряд  иммунологических  и  бактериологический  тестов. 
 
Клинические  проявления  отмечались  лишь  у  двух  больных  с  гепатитом  С  повышенными 
значениями  трансаминаз,  у  одного  больного  с  положительной  пробой  на  сифилис  имелись  кожные 
высыпания, двое больных с HIV поступили в тяжелом состоянии.  
Было принято связывать большое количество выявлений гепатита В и С, СПИДа среди больных 
туберкулезом,  главным  образом  хроническими  формами,  с  длительным  сроком    лечения,  большим 
количеством  инвазивных  методов  диагностики  и  лечения,  большим  процентом  среди  данной  категории 
больных  лиц  с  асоциальным  анамнезом.  Данное  исследование  позволяет  рекомендовать  расширить 
контингент для обследования. 
 
Заключение: Своевременное выявление вирусных инфекций : 
a)
 
Позволяет начать противовирусную терапию на ранних сроках; 
b)
 
Скорректировать лечение заболевания, по поводу которого больной поступил в клинику; 
c)
 
Предотвратить инфицирование медицинского персонала 
 
 
 

---