Aydın Talıbzadə
komfort, ideal sahman və ideal gözəllik
Yüklə 3,86 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ƏDN CƏNNƏTLƏRİ
- NƏİM CƏNNƏTLƏRİNDƏ
271
komfort, ideal sahman və ideal gözəllik deməkdir; ikinci, daim ideal vəziyyətdə, ideal formada qalmaq, qocalmamaq, yəni zamanın fövqündə dayanmaq deməkdir; üçüncü,
deməkdir; dördüncü, ümumi əcdadın evi, yurd yeri deməkdir. Bu da o anlama gəlir ki, biz hamımız cənnətə vərəsəyik. Ona görə də EVƏ dönmək, əsl VƏTƏNƏ varmaq
hər birimizin bilincaltısında qaynaşan bir istək, nisgil, həsrət... Qovulmuş əcdadın cənnəti bizimdir. Busa artıq bir üsyan işarəsidir. Hərçənd bir də soruşmaq lazım: Adəm və Həvva bayıra atıldıqdan sonra (bəlkə də zalımcasına: axı onlar dünya haqqında heç nə bilmirdilər və heç nəyə uyğunlaşmamışdılar) cənnət ideyası bir mif (nağıl, əfsanə) statusunda, öləri insanlara yaxşı əməllərə görə axirətdə vəd edilən ali mükafat statusunda dini kitablarda fiksə olunur. Əsas mənəvi təlqin də bu ki, çalış, cənnətə qayıt. Ol səbəbdən cənnətin şirnikdirici təsviri qutsal mətnlərdə çeşid-çeşiddir. Lakin cənnəti Qurani-Kərim qədər tərifləyən, onun nişanələrini birbəbir göstərən, behiştdən konkret bir reallıq kimi danışan ayrı bir dini kitab bulmaq çətin. Nədən ki, məhz Quran cənnəti Allahın bəndəsi üçün hazırladığı və axirətə saxladığı super bir hədiyyə (ənam) kimi təqdim edir (4:114). Ona görə də cümlə müsəlmanlar həmişə cənnət arzusu ilə bihuşdurlar. Quranda mövcud cənnət
təsvirlərindən bir
qisminin mozaikası sözlərimin təsdiqi kimi; bu qəbildən “Əl-Kəhf” surəsi: “İman gətirib yaxşı əməllər edənlərə gəldikdə isə... onları (ağacları) altından çaylar axan ƏDN CƏNNƏTLƏRİ (qabartmalar mənimdir - A.T.) gözləyir. Onlar orada taxtlara söykənərək qızıl bilərziklərlə bəzənəcək (altun qolbaqlar taxacaq), nazik və
qalın ipəkdən
272
(taftadan və qumaşdan) yaşıl paltar geyəcəklər... O cənnət necə də gözəl məkandır” (18:30-31). İndisə “əs-Saffat” və “əd-Dəhr” surələrindən görünən
cənnət (təsvir
variantları Quranda
dəqiqləşdirilir və kamilləşdirilir): “... onlar (müxlis, yəni səmimi, sədaqətli dostlar - A.T) üçün məlum bir ruzi vardır, növbənöv meyvələr vardır. Onlar
hörmətlə şərəfə
nail olacaqlar NƏİM CƏNNƏTLƏRİNDƏ... Onlar
üçün cənnət
saqiləri tərəfindən adamı kefləndirməyən, behiştdə çay kimi axan şərab
dolu piyalələr dolandırılacaqdır. Ağappaq, özü də içənlərə ləzzət verən bir şərab. Onun içində /dünyadakı şərabdan fərqli/ ağlı başdan çıxaran, başağrısı, süstlük verən heç bir şey yoxdur. Onlar ondan məst olmazlar. Onların yanında gözəl,
irigözlü, baxışları yalnız /ərlərinə/ dikilmiş zövcələr olacaqdır. Onlar sanki örtülü /heç bir əl dəyməmiş, qabığı içində təzə-tər qalmış, ağğappaq/ yumurtadırlar, yaxud sədəf içində gizlənmiş incidirlər” (37:41-50). Onlar orada nə günəş /qızmar isti/, nə də sərt soyuq görəcəklər. Cənnət ağaclarının kölgələri üstlərinə düşəcək, meyvələri də
onların ixtiyarında olacaqdır /istədikləri yerdə, istədikləri zaman onları dərib yeyə biləcəklər/... Orada onlara zəncəfil qatılmış /zəncəfil dadı verən/ şərab da içirdiləcəkdir. /Zəncəfil/ cənnətdə bir çeşmədir ki, suyu boğazdan çox rahat keçdiyi üçün Səlsəbil adlanır. Onların dövrəsində həmişəcavan /xidmətçi/ oğlanlar olacaqdır. Onları gördükdə sanki /ətrafa/ səpilmiş inci olduqlarını zənn edirsən. /Orada/ hara baxsan, nemət və böyük mülk görərsən” (76:13-21). Bundan əlavə Quranda cənnət “saysız-hesabsız ruzi” (40:40) diyarıdır, qızıl, gümüş dolu Hatəm mülküdür, “ahu gözlü hurilər”in və “sədəf içində inci kimi gizlənmiş oğlanlar”ın (52:20-24) 1 füsunkar bağçasıdır. Bu bağça, bu bağ əbədi kef bağçasıdır, 273
təbiət içrə
maksimal komfort
və gözəllik bağçasıdır, bol-bol ruzilər bağçasıdır, havayı nemətlər bağçasıdır, problemsiz həyat zonasıdır, ölümsüz olumdur. Adəm və Həvvadan savayı heç kim cənnəti görməyib. Hərçənd bir hədisdə
Muhamməd peyğəmbər cənnətin quruluşu haqqında bunları deyir: “Oranın kərpicləri qızıldan və gümüşdəndir, malası - müşkdən, daşları - mirvaridən və yaqutdan, torpağı - zəfərandan. Kim ora daxil olsa, firavanlıq içində yaşayacaq və bilməyəcək kədər nədir, əbədi qalacaq və heç vaxt ölməyəcək. Onun paltarı korlanmayacaq, gəncliyi solmayacaq... Həqiqətən, cənnətdə 100 pillə vardır ki, bu pillələri Allah onun yolunda cihad eləyənlər üçün hazırlayıb: hər iki pillə arasındakı məsafə yerlə göy arasındakı məsafə qədərincədir. Nə
vaxt siz
Allahdan xahiş
eləyirsiniz, əl-Firdousi istəyin. Çünki
bura Cənnətin ən yaxşı və ən yüksək məqamıdır (yəqin ki yüzüncü pillə-mərtəbənin özüdür - kursiv A.T.) ki, oradan cənnət çayları şaxaşax axır, oranın üstündə isə Mərhəmətlinin Səltənəti bərqərardır”. 2 Deməli, cənnətin sahəsi yerlə göy arasındakı məsafədən 100 dəfə boyükdür, pillə-pillədir, mərtəbə-mərtəbədir və axırıncı Firdous cənnətindən sonra heç nə ilə məhdudlaşmayan 101-ci pillə-mərtrəbə Allahındır. Cənnət nərdivan tiplidir, cəhənnəm isə quyu tipli. Nədən mən bunu belə söyləyirəm? Ona görə ki, cəhənnəm quyusuna atılmış daş 70 il yol gedir və nəhayət, dibə çatır.
Cənnətin strukturunmun nərdivan modelində olmasına baxmayaraq burada cəmi 8 qapı var və onlar 8 cənnət sektorunu işarələyir. Musa peyğəmbər də İsrail oğullarını Misirdən müqəddəs torpağa apararkən onları elə cənnət ideyası ətrafında birləşdirmişdi, yəni yəhudilərə potensial cənnəti vəd etmişdi. Yüklə 3,86 Mb. Dostları ilə paylaş:
|