8
yaratmaq üçün SCİ (Scalable Coherent İnterface), Myrinet,
İnfiniBand şəbəkə texnologiyalarından geniş istifadə olunur.
Şəkil 1. Klaster arxitekturalı VEM struktur sxemi
SCİ şəbəkə texnologiyası 1992-ci ildə hesablama sistemləri-
nin yaradılmasında standart kimi qəbul olunmuşdur. Bu
şəbəkələrdə məlumatın ötürülmə sürəti 1 Gbit/san arasında olur.
M
əlumatın ötürülməsində gecikdirmələr (latentlik) – 1,46
mikrosaniy
ədir. SCİ şəbəkəsində hesablama qovşaqlarını bir-biri
il
ə əlaqələndirmək üçün kommutatorlardan və ya halqadan
(dair
ədən) istifadə olunur. 1994-cü ildə Myricom kompaniyası
hesablama sisteml
ərinin yaradılması üçün Myrinet şəbəkə
texnologiyasını təqdim etdi. Bu şəbəkə texnologiyasında
hesablama qovşaqlarını bir-birləri ilə əlaqələndirmək üçün
çoxportlu kommutatorlardan istifad
ə olunur. Hal-hazırda bu
şəbəkələr üçün 128-256 portlu kommutatorlar geniş istifadə
olunur. M
əlumatın ötürülmə sürəti 2 Gbit/san bərabərdir.
9
Şəbəkənin latentliyi (verilənlərin gecikdirmə vaxtı) 4 mksan
b
ərabərdir. Bu şəbəkə texnologiyasından klaster sistemlərinin
yaradılmasında geniş istifadə olunur.
Klaster sistemind
ə hesablama qovşaqlarının resursları ilə,
idar
əedici kompüterlə, lokal istifadəçi və internetlə əlaqəsini
t
əmin etmək üçün köməkçi şəbəkədən istifadə edirlər. Köməkçi
şəbəkəni yaratmaq üçün Gigabit Ethernet şəbəkə
texnologiyasından istifadə olunur. Bu tip şəbəkələrdə
m
əlumatın ötürülmə sürəti 1Gbit/san olur. Əlaqə kanallarında
latentlik 160÷180 mksan-
ə bərabərdir. Klaster sisteminin blok-
sxemi (şəkil 2-də) də göstərilmişdir.
Şəkil 2. VEM-in blok sxemi
Sxemd
ən göründüyü kimi ayrı-ayrı qovşaqlar arasında
əlaqəni təmin etmək üçün kommutatorlardan istifadə
olunmuşdur.
10
2. Q
rid texnologiyası əsasında paylanmış hesablama
sisteml
ərinin yaradılması
Hazırda dünyada superkompüterlərin yerinə yetirdiyi işləri
h
əyata keçirən, eyni zamanda daha ucuz başa gələn virtual
superkompüterl
ərin – qrid sistemlərinin yaradılması üzrə
intensiv t
ədqiqat işləri aparılır [9]. Qrid texnologiyaları qlobal
kommunikasiya texnologiyasının köməyi ilə müxtəlif təşkilatlar
daxilind
ə yerləşən kompüterlərin istifadəsiz qalan hesablama
resurslarından istifadə etməklə yaradılan paylanmış hesablama
sisteml
əridir [10]. Fundamental elmi tədqiqat işlərinin yerinə
yetirilm
əsi zamanı meydana çıxan böyük hesablama və yaddaş
resursları tələb edən mürəkkəb məsələlərin həllini həyata
keçir
ən belə sistemlər yüksəksürətli əlaqə kanalına malik olan
kompüter şəbəkələri (KŞ) əsasında yaradılır.
“Grid” sözünün ingilis dilind
ən tərcüməsi “şəbəkə” mənasını
verir v
ə ilk dəfə 1994-cı ildə elmə amerikalı alimlər Foster və
Keselman t
ərəfindən gətirilmişdir. Bu sistemlərin işləmə
m
exanizmi analoji olaraq elektrik şəbəkələrindəki gərginlikdən
istifad
ə olunma qaydalarına çox yaxındır. Belə ki, elektrik
şəbəkəsindən istifadə zamanı istifadəçi öz cihazını şəbəkəyə
qoşanda orada olan gərginliyin hansı elektrik stansiyasından
g
əldiyi ilə maraqlanmır. Eləcə də, fərdi kompüteri Qrid
sistemin
ə qoşulmuş istifadəçilər də eyni vəziyyətdə olub, yəni
onların məsələsinin sistemin hansı kompüterlərində həll
edildiyini bilmirl
ər. Onlar məsələnin həlli üçün lazım olan
v
əsaiti
öd
əyir və müəyyən vaxtdan sonra nəticəni əldə edirlər
[10, 11].
Qrid sisteml
əri kompüter
şəbəkəsinə
qoşulmuş
kompüterl
ərin hesablama gücündən istifadə etməklə yaradılan
paylanmış hesablama şəbəkəsidir. Kompüter şəbəkəsinin
kommunikasiya avadanlıqlarından istifadə etməklə, fərdi
kompüterl
əri bir-birinə qoşub internet şəbəkəsi üzərində virtual
VEM şəbəkəsi yaratmaq mümkündür.
11
Qrid sisteml
ərin yaradılmasında iştirak edən istifadəçilərin
f
ərdi kompüterlərinin hesablama resurslarından ödənişli və
öd
ənişsiz istifadə etmək olar. Ödənişli istifadə edilən
kompüterl
ərin istifadəsiz resurslarının satışa çıxarılması yeni
bazar formalaşdırır. Qrid sistemində iştirak edən fərdi
kompüterl
ər özlərinin hesablama gücü haqqında olan məlumatı
sistemin m
ərkəzi kompüterinə göndərir və mərkəz də fərdi
kompüterd
ən istifadə etdiyi halda istifadəçiyə buna uyğun haqq
öd
əyir. Belə bir baza ölkəmizdə hələ formalaşmasa da, artıq
dünyanın müxtəlif ölkələrində bu istiqamətdə eksperimentlər
aparılır. Nəzərə alsaq ki, bu cür sistemlərin yaradılması üçün
İnternetdə istifadə edilən əlaqə kanallarında məlumatın
ötürülm
ə sürəti yüksək olmalıdır.
Mür
əkkəb hesablama məsələlərini həll etmək üçün KŞ-dən
istifad
ə edilməsi artıq bu gün tamamilə reallığa çevrilmişdir. Bu
texnologiyaya dünya ölk
ələri tərəfindən coğrafi cəhətdən
s
əpələnmiş resurslardan istifadə edən paylanmış hesablamaların
aparılması üçün daha perspektivli texnologiya kimi baxılır.
Hazırda dünyada, KŞ-də olan hesablama güclərindən istifadə
üzr
ə müxtəlif layihələr həyata keçirilir ki, onların da sırasına
Distributed.net, SETI@home, ANTHRAX v
ə s. aid etmək olar.
yerd
ən kənar sivilizasiyanın olması üzrə tədqiqatlar
aparan “Seti@home.com” layih
əsini göstərə bilərik.
Layih
ədə 3,7 mln. fərdi kompüter iştirak edir.
İştirakçılar 384 Kb həcmində ilkin radio astronomik
veril
ənləri qəbul edir. Alınmış verilənlər kompüterdə fon
rejimind
ə xüsusi proqramların (Furye çevricisi) köməyi
il
ə emal edilir.
DISTRIBUTED.NET layih
əsində (RSA CHALLENGES)
şifrələrin sındırılması məsələsinə baxılır. Bu layihənin
h
əyata keçirilməsində 200 min kompüter iştirak edir.
2002-ci ild
ə ABŞ-da terroristlər tərəfindən vətəndaşlara
poçt vasit
əsilə, içərisində “Sibir xorası” virusu olan
m
əktublar göndərilirdi. Məktubu açan şəxs bir anda
x
əstəliyə düçar olurdu. Bu bəlaya qarşı zərdabın
Dostları ilə paylaş: |