ABŞ-da gender m
əsələləri
113
kimi baxdıqları üçün uyğun statuslar da sosiologiyanın termin-
lərinə görə verilmişdir. Bundan başqa gender davranışın effekti
hər zaman sosial olmuşdur. Buna görə də, qadının tibbdə gender
statusunun sosial xarakteri bütünlükdə onun sosial statusu ilə uy-
ğun gəlməyə bilər. Əslində, bu, düzgün yanaşma deyildlir. Qadın
başlanğıcın fiziologiyasını həmişə sosial olduğu kimi, qadının hər
hansı bir sosial portreti, hər hansı bir sosial davranışı da, hər za-
man onun gender mahiyyəti ilə təyin olunur.
Ədəbiyyat:
İngilis dilində
1. Allen L.S., and R.A. Gorski,“ Sexual Orientation and the Size
of the Anterior Commissure in the Human Brain”, Procee-
dings of the National Academy of Sciences 89:7 199-7202,
1992
2. Baker S. W., 1980, “ Biological Influences on Human Sex and
Gender”, 6:80-96
3. Brooks-Gunn J., and W.S. Matthews, “ He and She”, Eng-
lewood Cliffs. Nj: Prentice-Hall, 1979
4. Chisler J.C. and K.B. Levy, “ The Media Construct a Mens-
trual Monster: A Content Analysis of PMS Articles in the
Popular Press”, Women and Health, 1990, 16:89-104
5. Diamond M.A., “Sexual Identity: Monozygotic Twin Reared
in Discordant Sex Roles and BBC Folllow-Up”, Archives
of Sexual Behaviour 1982, 11:181-186
6. Eagan A., “ The Selling of Premenstrual Syndrome”, Ms.,
1983 October: Pp. 26-31 6. Fausto-Sterling A., “ Myths of
Gender”, New York: Basic Books, 1985, Pp.78-90.
7. Harrington A., “ Medicine, Mind, and the Double Brain.”
Princeton. Nj: Princeton University Press, 1987
8. Giovannini M.J., “ The Relevance of Gender in Postpartum
Emotional Disorders”, in T.L. Whitehead and B.V. Reid
Ki̇fayət Ağayeva
114
(Eds), and Social Issues. Urbana: University of Illinois
Press, 1991, Pp. 209-231
9. Glass R., “ Some Fear Abuses in Premenstrual Tension Deci-
sions”, Philadelphia Inquirer, January: 8C, 1982
10. Golub S., “ Periods: From Menarche to Menopause.” New-
bury Park, CA: Sage, 1992
11. Gorman C., “ Sizing Up the Sexes”, Time 20 January, 1992,
Pp, 42-51
12. Hoyenga K.B. and Hoyenga K.T., “ Gender-Related Diffe-
rences”,
Boston: Allyn and Bacon, 1993
13. Kemper T.D., “ Social Structure and Testosterone”, New
Brunswick:
Rutgers University Press, 1990
14. McLaren. A., “ What Makes a Man a Man?” Nature 346:216-
17, 1990
15. Moir A. and D.Jessel, 1989, “ Brain Sex”, London: Carol
Publishing Group
16. Money J., and A.A.Ehrhardt,1972 “ Man and Woman, Boy
and Girl”,
Baltimore: Johns Hopkins University Press.
17. Parlee M.B. “ Changes in Moods and Activation Levels Du-
ring
the Menstrual Cycle in Experimentally Naive Subje-
cts”, Psychology of
Women Quarterly, 7: 119-131, 1983
18. Ripper M., “ A Comparison of the Effect of the Menstru-
al Cycle
and the Social Week on Mood, Sexual Interest,
and SelfAssessed Performance”, Pp. 19-33 in D.L. Taylor
and N.F. Wood (Eds), “ Menstruation, Health, and Illness”,
New York; Hemisphere, 1991
19. Sperry R., “ Some Effects of Disconnecting the Cerebral He-
mispheres”, Science, 217: 1223-1226, 1982
20. “ SRY gene”, US National Library of Medicine, 2015, Pp.
1-5
21. Vrazo F., “ PMS: Its Misery and Its Mystery”, Phildelphia
Inquirer, 19 June, 1983
22. Walsh C., and C.L. Cepko, “ Widespread Dispersion of
ABŞ-da gender m
əsələləri
115
Neuronal Clones Across Functional Regions of the Cereb-
ral Cortex”, Science 255:434-440, 1992
23. Winter, J.S.D., Faiman, C., and Reyes, F.I. (1977): In: “Morp-
hogenesis and malformations of the genital system”, edited
by R.J. Blandau, and D. Bergsma, pp. 42-58. A. Liss, New
York.
24. Witelson S.F.,“Hand and Sex Differences in the Isthmus
and Genu of the Human Corpus Callosum: a Postmortem
Morphological Study”, Brain 112:799-835, 1989
Ki̇fayət Ağayeva
116
IV FƏSİL
ABŞ-da təhsil və gender
T
əhsil nədir? Sadə dillə ifadə etsək, bu, məktəb və
digər təhsil müəsisələrində əldə olunan sistematik
instruksiya prosesidir. Başqa sözlə, təhsil - təlim
və tərbiyə üçün nəzərdə tutulan yeganə məqsədyönlü prosesdir
ki, bu da özündə elm, bacarıq, vərdiş, dəyərlər sistemi, fəaliyyət
təcrübəsi və səriştəliliyi ehtiva edir (Александрова О .А., 2005:
83-4). Daha geniş anlamda təhsil “şəxsiyyətin ağlı, xarakteri və
fiziki xüsusiyyətlərinin formalaşması...” prosesidir (Гавров С.Н.,
2008: 22-3). Sosial proqres kontekstində isə insan təhsili sayə-
sində bütün həyatı boyu təbiətə və insanlara olan münasibətini
dəyişir. İnsanın bir şəxsiyyət kimi formalaşmasında, inkişafında,
cəmiyyətdə yerini tapmasında təhsilin əlahiddə rolu vardır və təh-
silin səviyyəsinə, keyfiyyətinə uyğun olaraq cəmiyyət formalaşır.
Təkcə şəxsiyyətin deyil, dövlətin, cəmiyyətin, ölkənin də taleyi
düzgün tərbiyə və mükəmməl təhsildən çox asılıdır. Belə ki, təh-
sil hər bir dövlətin, millətin, cəmiyyətin, insanın həyat və fəaliy-
yətinin ən mühüm sahəsidir.
Hələ 1980-ci ildə Amerika alimi Florens Hau təhsil işçiləri
qarşısında çıxış edərkən nitqində məşhur abolişinist (qul azadlığı
hərəkatının aktiv iştirakçısı və liderlərindən biri) Fredrik Duqlis-
dən sitat gətirir. Fredrik Duqlis uşaqlıqda, hələ qulların ağaların
plantasiyalarında ağır əl əməyi ilə məşğul olduqları bir zamanda,
bir plantasiya sahibinin evində qulluqçu işləyirdi. Evin xanımı bu
zənci uşağı çox sevirdi və ona oxuyub-yazmağı öyrətmək niyyə-
tində idi, amma əvvəl həyat yoldaşı ilə məsləhətləşmək istəyirdi.
Dostları ilə paylaş: |