Networking and Relationship Building
17
Vətəndaş Cəmiyyəti Komitəsi
Bu ankı Bolqarıstan hökuməti QHTləri ilə iş yönünda daha böyük bir
səy göstərir. Yeni parlament yaradıldığı zaman vətəndaş cəmiyyətinin
inkişafı ilə əlaqədar mövzuları üçün xüsusi bir daimi komitə yaradılıb -
Vətəndaş Cəmiyyəti Komitəsi. Qeyri-hökumət Komitəsinin yaradılması
yaxşı bir fikirdi. Bu komitə QHTlere problemlərini bir parlament
quruluşu hüzurunda təqdim etmə imkanı verir. Ancaq çox təəssüf ki,
bunun vətəndaş cəmiyyəti maraqlandıran bütün mövzuların müzakirə
ola bileceyi bir forum olmasına icazə verməyən maneələr
var. Problemlərdən biri, qeyri-hökumət müxtəlifdir və sərhədləri
müəyyən deyil və buna görə tək bir komiteyle təmsil edilə
bilməz. QHTlerin qanuni çərçivəsi kimi (qeyd, vergitutma, fəaliyyət)
əsas məsələlərdə belə, komitə yalnız məsləhət xüsusiyyətində fikir
təqdim edə bilər çünki əlaqəli qanunların (məs. vergi qanunları) başqa
komitələrin xüsusi maraq dairəsində olduğu qəbul edilir (məsələn vergi
qanunvericiliyində bu, büdcə və maliyyə komitəsinin)
Cəmiyyət Şurası
Qanuniliyini artırmaq üçün Vətəndaş Cəmiyyəti Komitəsi, Dövlət
Şurasının deyə adlandırılan və fərqli ixtisas sahələrindən və fərqli
coğrafi bölgələrdə olan nümayəndələrdən ibarət olan, öz məsləhət
vahidini qurdu. Đctimai Şurasının məqsədi komitəyə sivil cəmiyyətlə
bağlı müxtəlif mövzularda tövsiyələrdə yardımdır. Şura üzvlərinin
komitə iclaslarında iştirak etmək hüququ var idi ancaq səs vermək
hüquqları yox idi. Problem, bölgələrdəki üzvlər hər həftə iki saatlıq
yığıncaqlar üçün gəlməsidir. Ancaq əsas problem Şuranın rolunun
önləyicilərinin çox təpkili olmasıdır; gündəmi, parlamentə təqdim edilən
və Mülki Cəmiyyət Komutəsinə verilən qanunlara söykənir. Şuranın
yaşadığı çətinlik, parlamenetoda öz gündəmini təyin etməkdir.
Konvensiya
Vətəndaş Cəmiyyəti Komitəsi ilə bir neçə QHT arasında reallaşdırılmış
olan ilk ortaq təşəbbüslərdən biri, QHTler ilə dövlət qurumları
arasında əlaqələri təşkil edəcək bir Bolqar Müqaviləsi etmə cəhdi
idi. Bir parlament bəyannaməsi şəklində olacaqdı çünki dövlətin
QHTlere olan ümumi mövqeyini göstərməsi məqsəd
qoyulurdu. Hazırlandığı əsnasında, QHTler bu təşəbbüsü yalnız öz
üzərilərinə götürdüylərini, dövlətin maraqsız olduğunu
gördülər. Beləcə, Konvensiyanın layihəsinin hazırlanma müddəti
Networking and Relationship Building
19
Xidmət təqdim etmədən Tərəfdaşlıq
QHT-Dövlət ortaqlıq prosesinin yaxşı bir şəkildə inkişaf etməkdə
olduğu bəzi sahələr görmək olur.Đctimai xidmətlərin təqdim
edilməsi bunlara yaxşı bir nümunədir (Bolqarıstan qanunlarında
xidmətlər termini dar bir mənada istifadə yalnız "insanların
müstəqil bir həyat sürə bilme potensialına artırmaq üçün
hazırlanmış xidmətlər" mənasını verməkdədir - başqa sözlə desək
sağlamlıq və təhsil xidmətlərini əhatə etmir). Ən yeni hüquqi
dəyişikliklərlə (dekabr 2002), bələdiyyələrin QHTler də daxil
olmaq üzrə müstəqil ictimai xidmət serverləri ilə müqavilə etmə
hüquqları ilk dəfə açıq şəkildə qəbul edilir. Yeni qanun, xidməti
təqdim edəcək olanın seçilməsi üçün açıq bir müsabiqə edilməsini
tələb etməkdədir. Bundan başqa, yeni qanun,QHTlərlə
Bələdiyyələr (və ya dövlət təşkilatları) arasında ortaq ictimai işi də
mümkün etməkdədir.
QHTlər hələ də digər ola biləcək əməkdaşlıq sahələrinə daxil
edilmir. Buna ən yaxşı nümunə sağlamlıq
mövzusundadır. Bolqarıstanda xəstəxanalar və digər sağlamlıq
quruluşları QHT lər kimi fəaliyyət göstərə bilməzlər (yalnız ticarət
şirkət və ya kooperativ olaraq ). Đndi Parlamentdə QHT lərin
sağlamlıq fəaliyyətlərinə qatıla bilməsini təmin edən bir layihə var,
və bu layihə Avropa Birliyi və ABŞ qanunvericiliyinin diqqətlə
tədqiqatı və ictimai sahədə çalışan QHTlərlə edilən geniş ictimai
müzakirələrindən sonra hazırlanmışdır. Ümid edirik ki, bu layihə
qəbul ediləcək.
Nəticə
Nəticə olaraq, dövlətin QHTlərin ictimai xidmət mövzusundakı
potensialı anlaması lazımdır. Bunu qəbul etmələri, çox
əhəmiyyətlidir və dövlətin Üçüncü Sektora qarşı rəftarı
dəyişdirəcək. Ancaq daha yaxşı anlaşilmanın təmin edilməsi üçün
QHTlərin də öz müvəffəqiyyət və bacarıqlarını satışa çıxarmağı