Networking and Relationship Building
31
• Struktur şəbəkənin işlərinə uyğundurmu?
• Qərar vermə əməliyyatı necə gedir?
• Ən çox qərar harada alınır? Yerli, mərkəzi, heç birində?
• Quruluşun dəyişməsi nə qədər asandır?
Müxtəliflik və Dinamizm
• Üzvlərin fikirlərini təqdim etməsi və bunları sonuna
qədər aparması nə qədər asandır
?
• Şəbəkənin əhatəsini üzvlər ilə
, nə qədər uzağa çatır? Bu istənildiyi qədər geniş dirmi? Görməyə
çalışdığınız iş üçün bu gözlədiyinizdən genişdirmi?
Demokratiya
• Şəbəkə içərisindəki güc əlaqələri necədir? Daha güclü olanlarla d
aha az güclü olanların əlaqələri necədir? Məqsədləri kim təyin
edir? Mənbələrə kimin girişi var? Kim idarəyə qatılır?
Davamlılığı qiymətləndirərkən unudulmaması lazım olan faktorlar
• Açar iştirakçıların dəyişməsi, daxili və
ya xarici olaraq; mərkəzi rollardakilerin yerlərinə
kimin keçəcəyi ilə bağlı planlaşdırılması çox əhəmiyyətlidir
• Lobi hədəflərinə nail olmaq və ya enerji səviyyəsində təbii
bir enişə səbəb olan əhəmiyyətli məzmun dəyişiklikləri;
• Tükənmə və şəbəkənin hər
gün edilən işlərlə əlaqədar dəyərinin azalması düşüncəsi aradan
qaldırmaq
• şəbəkələrdə üzvlük yanacaq kimi olur. Kiçik bir ana qrup,qısa bir
anda deyişib özünü yenilemezse başqalarına narahatçılıq yarada
bilər bundan başqa
bir şəbəkənin ömründən alınan anlıq görünüşlər də
səhv istiqamətdə yozula bilər.
Çevik, reaksiya verən üzvlər öz qarşılarına cıxan çətinliklər
ərəfəsində düzgün 'uyğunlaşa
bilərlər. Bu kimi dəyişikliklər mərkəz
əskikliyindən çox dinamizmi işarə edər.
• Qərar
vermə və qoşulma prioritetlərin və üzvlərin öz təşkilatlarının qərar
vermə müddətlərindən təsirlənər.
• Çox uzağa çatmağa çalışmaq və ya gerçək
xarici gözləmələr yaratmaq insanları uzaqlaşdıra bilər
• Həmişə eyni ana qrupdan daha
çoxunu etmələrini istəmək uzağa girişi azalda
bilər,müxtəlifliyi azalda bilər və
insanların yorulub, tükenmelerine səbəb ola bilər
Networking and Relationship Building
33
Yazılı Kurs Materyali
Şəbəkələrə aid Grup Çalışması
Şəbəkə Külçələri
Qiymətləndirmə
Şəbəkə məzmununda qiymətləndirmə
edilərkən şəbəkənin üzvlərinin iştirakını necə təşviq
etdiyinə, şəbəkənin, iştirakçılarının işlərinə necə dəyər verdiyinə və
əlaqəli iştirakçıların və birlikdə etdikləri işlərin zaman və
məkan içərisində dəyişiklik üçün daha böyük gücləri
necə hərəkətə geçire bileceyinə diqqət yetirilməlidir
. Qiymətləndirmənin bu dəyişikliyi
həm proseslər səviyyəsində daxili həm də fəaliyyətlərə təsir
etmə səviyyəsində xarici olaraq analiz edə bilməsi lazımdır.
Bizim Şəbəkələrlə əlaqədar düşüncələrimiz
Dünya şəbəkələnmiş bir yer halına gəlir. Bunun bizim yerli, milli
və beynəlxalq səviyyələrdə təşkilatçılığımızın dərin
bir təsiri var. Yeni düşüncə və danışma və əlaqəli işlərimizə yeni
mənalar tapma yolları axtarmaq lazımdır.
Rəsmi olmayan şəbəkələr yüz
illar boyu ailə, cəmiyyət və hətta siyasətin təməlini meydana
gətirmişdir. Ancaq xüsusilə də beynəlxalq inkişaf sahəsində, rəsmi
şəbəkələr müasir təşkilat şəklinə çevrilmişdir.
Şəbəkələrin bir çox müsbət xüsusiyyəti vardır və güclü
hakimiyyəti əlaqələrini sorğulamaq vədəyişdirmək də
bunlardan biridir.
Şəbəkələrin, bir çox ölkədə və bir
çox səviyyədə müxtəlif fəalları bir-birlərinə bağlama
potensialı vardır. Đnsanlar, ortaq dəyərlərinə və, ortaq
bir məqsədə sədaqətlərinə görə müstəqil qərar verən kimi iştirak
edirlər. Đnsanlar, birlikdə və ya ümumiyyətlə coğrafi cəhətdən
yayılaraq fəaliyyət göstərirlər. Bu kimi işləri bənzərsiz edən şey
işin əlaqəli təbiəti və şəbəkə içərisindəki ortaq sahədəki qoşulma x
üsusiyyətidir.
Şəbəkə ilə bağlanmış şəkildə işin dörd əsas xüsusiyyəti:
- Müxtəliflik, dinamizm, demokratiya və səlahiyyət genişlənməsi -
Chambers (1997)
Güvən və əlaqələr
Əlaqələr çox əhəmiyyətlidir. Muxtar kəslər birlikdə bir şeylər
etmək üçün bir araya gəldikdə, bu muxtarlıq və müxtəliflik bizim
əsas 'qaynaqlarımızın' yaradır və bu zaman
zaman, bu müxtəlif insanlar arasındakı əlaqə mövcud resursların
başlıca səbəbi sayılır. Bu
əlaqələr güvən artdıqca güclənər.Güvən, birlikdə çalışmaqdan və o
işə birlikdə əks olunmaqdan doğulur. Birlikdə fəaliyyət
aparmaq ortaq dəyərlərdən doğular və bu dəyərlərin də zaman
içərisində gözdən keçirilib ifadə edilməsi lazımdır.
Bu güvən yaratmaq işinin bir hissəsi kordinatorluq
funksiyası tərəfindən, davamlı bir üzvtanıma, əlaqələrini asanlaşdır
ma və bir-birləri ilə əlaqə halında olmaları ilə yerinə
yetirilir.Kordinator (lar) iş prosesini asanlaşdırır və liderlik edirlər.
Networking and Relationship Building
35
Bu sahədəki şəbəkə strukturlarında kordinasiya mərkəzi və
katiblik və ya ən azı nümayəndə və idarə komutəsi mövcuddur
Qeydiyyat üçün çoxlu qaydaları olan qatı bir
quruluş yaradıcı ruhu, müxtəlifliyi və dinamikanı öldürə
bilər. Daxili işlərinə və
rəhbərliyə çox zaman ayrılması sarsıdıcdır. Quruluşun çox zəif olm
ası da güvənin çoxyüksək dərəcədə olmasını tələb edir ki,
bu yalnız daha kiçik şəbəkələrdə mümkündür.
Quruluşun şəbəkə
ilə birlikdə inkişafı və şəbəkənin ehtiyaclarına cavab verməsi lazım
dır ancaq
ideal olan tətbiqdə demokratikləşmə, müxtəliflik, səlahiyyət genişl
ənməsi və dinamikanı təşviq edəcək minimum
səviyyədə quruluş və qərar vermə mexanizminin olmasıdır.
Đştirak
Đştirak, şəbəkə işləri üçün açar sözdür. Đndividuallar və təşkilatlar,
öz muxtarlığını və ya şəxsiyyətlərini itirmədən, ortaq bir
məqsəd üçün çalışmaq üçün könüllü olaraq bir araya
gəlirlər. Şəbəkələr, keyfiyyəti və ölçüsünün
canlılığı, dinamikanı və yaradıcı fəaliyyətindən asılıdır.
Məqsədin açıq və dəqiq olması iştirakçıların nə gözləyə
biləcəkləri və nə təklif edə biləcəkləri haqda dəqiq məlumat
sahibi olmalarına kömək edir.
Dostları ilə paylaş: |