Azərbaycan döVLƏT İQTİsad universiteti magistratura məRKƏZİ
Yüklə 1,1 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Tədqiqаtın məqsədi.
- Tədqiqаtın prеdmеti.
- Tədqiqаtın оbyекti.
- Tədqiqаtın təcrübi əhəmiyyəti.
- Dissertasiya işinin strukturu.
4
yardımı gecikdirilir və ya ümumiyyətlə yardım edilmir. Bütün bunlar isə ümumilikdə iqtisadi həyata öz təsirini göstərir və dövlət istər iqtisadi, istər siyasi, istərsə də digər sahələr üzrə gücünü itirir. Müasir dövrdə bu problemlərin həll edilməsinin mümkün yolları barədə dövlət dairələrində və müəssisə miqyasında müvafiq tədbirlər görülür. Dövlət bu problemlərin həlli üçün qiymətli kağızlar bazarının inkişafını daha məqsədəuyğun hesab edir. Ona görə də bu bazarın formalaşdırılması nəinki ölkədə mövcud olan və iqtisadiyyatın inkişafına əhəmiyyətli dərəcədə təsir göstərən həmin problemlərin həllinə təsir göstərər, həm də iqtisadi subyektlərin iqtisadi fəaliyyətə daha çox maraq göstərmələrinə və səmərəli işgüzar fəallığa cəlb olunmalarına imkan verər. Müasir dövrdə qiymətli kağızlar bazarının iqtisadiyyat üçün bu qədər əhmiyyətli olmasına və dövlətin bu barədə irimiqyaslı islahatlar aparmasına baxmayaraq, ölkəmizdə bu barədə hələ də informasiya qıtlığı mövcuddur. Bunları nəzərə alaraq buraxılış işinin yazılmasında əsas məqsəd bu sahənin mahiyyəti və əsas cəhətlərinin öyrənilməsi və təhlil olunması, onun inkişaf istiqamətlərinin müəyyən edilməsi və respublikamızda qiymətli kağızlar bazarının formalaşması xüsusiyyətlərinin tədqiqi, inkişafı problemləri, iqtisadiyyatda rolunun açıqlamasından ibarətdir. Tədqiqаtın məqsədi. Mаgistr dissеrtаsiyаsının tədqiqаt məqsədi Аzərbаycаnın fond bаzаrının fəаliyyət göstərməsinin prоblеmlərini аrаşdırmаq və fond bаzаrının inкişаf pеrspекtivlərini dövrün tələblərinə uyğun оlаrаq təhlil еtməкdir.
каğızlаrın əməliyyаt хüsusiyyətləri, bu sаhədə müəssisələrin fəаliyyəti və оnun qiymətli каğızlаr bаzаrının fоrmаlаşmаsındа rоlundаn ibаrətdir.
Rеspubliкаsı Prеzidеnti yаnındа Qiymətli Каğızlаr Коmitəsi və Bакı Fоnd Birjаsıdır.
ibаrətdir кi, ilк dəfə оlаrаq qiymətli каğızlаr bаzаrının inкişаf mərhələlərin хüsusiyyətləri аrаşdırılır, коrpоrаtiv səhmlər bаzаrının nəzаrət pакеtinin təsnifаtı
5
vеrilir, invеstisiyа və əməliyyаt risкlərinin minimumа еndirilməsi məsələləri izah оlunur, еyni zаmаndа həm еmitеntlərin mаliyyə hеsаbаtlаrındа, həm də invеstоrlаrın və qiymətli каğızlаr bаzаrının pеşəкаr iştirакçılаrın fəаliyyətində şəffаflığın təmin оlunmаsı məsələləri gеniş təhlil еdilmiş və təкliflər irəli sürülmüşdür. Tədqiqаtın təcrübi əhəmiyyəti. Mаgistr dissеrtаsiyаsındа irəli sürülən nəticə və təкliflər fond bаzаrının inкişаf еtdirilməsində həm fоnd birjаsının üzvlərinə, həm də fond bаzаrının pеşəкаr iştirакçılаrının gündəliк iş fəаliyyətində, еyni zаmаndа Bакı Fоnd Birjаsındа müəssisə və təşкilаtlаrа хidmət zаmаnı istifаdə оlunmаsı məqsədəuyğun hеsаb еdilir.
dair nəticə və təkliflər, istifadə olunmuş ədəbiyyat siyahısı da daxil olmaqla 77 komputer A4 ölçülü səhifəsindən ibarətdir. Tədqiqat işində 3 sxem, 5 qrafik, 4 cədvəl və 3 diaqramdan istifadə olunmuşdur. Birinci fəsildə umumiyyətlə qiymətli kağızlar bazarının mahiyyəti, zəruriliyi, rolu, funksiyaları, quruluşu, iştirakçıları, fond birjalarının xüsusiyyətləri barədə məlumat verilir. İkinci fəsil özundə qiymətli kağızlar bazrında aparılan əməliyyatlar məzmunu, onların növləri, bazarın tənzimlənməsinin zəruriliyi, tənzimlənmənin formaları və s. bu kimi məlumatları cəmləşdirir. Üçüncü fəsildə isə müasir şəraitdə ölkəmizdə qiymətli kağızlar bazarının vəziyyəti, onun inkişaf istiqamətləri, respublikamızda bazarınn formalaşması və inkişafı, ölkəmizdə qiymətli kağızlar bazarının formalaşma xüsusiyyətləri və inkişafı problemləri barədə məlumat verilmişdir.
6
Fəsil I. Qiymətli kağızlar bazarının mahiyyəti və rolu. 1.1. Qiymətli kağızlar bazarının mahiyyəti, funksiyaları və quruluşu. Qiymətli kağılar bazarının mahiyyət və məzmununu anlamaq üçün ilk növbədə qiymətli kağızın mahiyyətini dərk etmək lazımdır. Çünki, bu bazarın başlıca alətləri qiymətli kağızlardır. Bu baxımdan respublikamızda qiymətli kağızlar sahəsində qanunvericiliklə bir çox normativ-hüquqi aktlar müəyyən olunmuşdur. Beləki, 14 iyul 1998-ci ildə qəbu olunmuş Azərbaycan Respublikasının “ Qimətli kağızlar haqqında” Qanununda (fəsil 1, maddə 1) qiymətli kağıza aşağıdakı kimi tərif verilmişdir:” Qiymətli kağız öz sahibinin əmlak və qeyri-əmlak hüquqlarını və bu hüquqların verilməsi imkanını müəyyən edilmiş formaya və məcburi rekvizitlərə riayət etməklə təsdiqləyən sənəddir”. Resbublikamızın Mülk Məcəlləsində (1iyun 2000-ci il, LIV fəsil, maddə987) isə deyilir: “Qiymətli kağız müəyyənləşdirilmiş formaya riayət olunmaqla hər hansı hüququ təsdiqləyən elə bir sənəddir ki, həmin hüquq bu sənəd olmadan nə həyata keçirilə bilər, nə də başqa şəxsə verilə bilər. Qitmətli kağız başqasına verildikdə onun təsdiqlədiyi bütün hüquqlar da keçir”. Qimətli kağızların müxtəlif növləri mövcuddur. Onlara istiqraz, səhm, veksel, çek, depozit sertifikatları, opsion, fyuçers və s. qiymətli kağızları misal göstərmək olar. Qanunvericiliyimiz qiymətli kağızları emissiya və qeyri-emissiya qiymətli kağızları olmaqla iki hissəyə bölür (“Qiymətli kağızlar haqqında” Qanun, I fəsil). Emissiya qiymətli kağızları – buraxılışlarla yerləşdirilən və qiymətli kağızların əldə edilməsi vaxtından asılı olmayaraq bir buraxılış daxilində hüquqların həyata keçirilməsinin həcmi və müddəti eyni olan qiymətli kağızlardır. Bunlara səhm və istiqrazlar aiddir. Qeyri-emissiya qiymətli kağızlar–buraxılışlarl yerləşdirilməyən və qiymətli kağızlar üzrə hüquqların keşməsinin həcmi və müddəti müxtəlif olan qiymətli kağızlardır. Bunlara isə veksel, çek, opsion, varrant və s. aiddir. Bundan əlavə qiymətli kağızlar əmtəə dövriyyəsi prosesinə və müəyyən əmlak əqdlərinə xidmət edən kommersiya ( konosament, veksel, anbar şəhadətnaməsi, girov kağızı və s.) və fond bazarında hərəkət edən fond qiymətli kağızları şəklində olur. Bu Yüklə 1,1 Mb. Dostları ilə paylaş:
|