Azərbaycan döVLƏt neft və SƏnaye universiteti



Yüklə 3,74 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə53/151
tarix07.04.2018
ölçüsü3,74 Mb.
#36496
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   151

170 

 

пропаргиловые  эфиры  одноатомных  спиртов.  Эфиры  с 



тройной связью очень интересны, как в теоретическом, так 

и в практическом отношении. 

В  течение  предыдущих  лет  были  синтезированы 

разные  представители ацетиленовых  спиртов.  Перед  нами 

стояла  задача  осуществить  синтез  ранее  неизвестных 

представителей этого класса соединений. 

В  90-х  годах  подобные  непредельные  эфиры 

синтезировали  в  присутствии  кислотных  катализаторов,  в 

частности  серной  кислоты  или  п-  толуолсульфокислоты, 

которые  провоцировали  протекание  нежелательных 

побочных  реакций  (в  частности  дегидратации),  а  также, 

являясь  агрессивной  средой,  преждевременно  выводили 

механическое оборудование из строя. 

С  целью  обеспечения  высоких  выходов  нами  был 

осуществлен  синтез  ацетиленовых  эфиров  пропаргиловых 

спиртов  в  условиях  межфазного  катализа  -  в  присутствии 

триэтилбензиламмония хлористого (ТЭБАХ). 

Конденсацией 

пропаргилбромида 

с 

органилпроизводным 



пропаргилового 

спирта 


были 

получены 

пропаргиловые 

эфиры 


соответствующих 

замещенных 

спиртов. 

Строение 

синтезированных 

соединений  подтверждены  данными  элементного  и 

физико- химического метода анализа. 

BETONUN ALINMASINDA İSTEHSALAT 

TULLANTISININ İSTİFADƏSİ 

 

Magistr :                                         Elmi rəhbər: 

Qurbanlı Günel Emin qızı              dos.H.B.Bafadarova  

II kurs ,qrup A3116 

                                 

Hal-hazırda  Respublikamızda  alüminium  sənayesinin 

əsasını  təşkil  etdən  “Gəncə  Gil-torpaq”  müəssisəsini  xammal 

kimi  yerli  Zəylik  alunit  və  xaricdən  idxal  olunan  boksit 




171 

 

filizlərindən  gil-torpaq  istehsal  edilərək  Sumqayıt  Alüminium 



Zavodunda ilkin alüminium istehsalı üçün istifadə olunur.          

         Alüminium  istehsalıda  bir  neçə  üsuldan  istifadə 

olunur.Ən  geniş    yayılmışı    K.İ.Bayerin  yaş  qələvi  üsuludur.  

Bu  meodlarla  alınan    alüminium  –  yüngül  metal  olub, 

elastikdir,  elektrik  keçirmə  qabiliyyəti  yüksəkdir  və 

korroziyaya qarşı yaxşı davamlıdır. Bu səbəblərdən alüminium 

tikinti,  elekroenergetikia,  maşın  və  avadanlıq  istehsalı, 

qablaşdırma, nəqliyyat və s. kimi sahələrdə istifadə olunur. 

       Alüminium istehalı zamanı çoxlu miqdarda tullantı  alınır, 

elə  alüminium  sənayesinin  vacib  texnoloji  problemlərindən 

biri,  gil-torpaq  istehsalı  zamanı  əmələ  gələn  şlamları  yenidən  

emal  etməklə  metallurgiya  və  kimyəvi  xammal  kimi  istifadə 

edilməsidir.  Şlamlar,  boksitdən  gil  torpaq  alınan  zaman 

utilizasiya edilən tullantı olub ətraf mühit üçün təhlükə törədir, 

bununla  yanaşı  praktiki  faydalı  məhsulların  alınması  üçün  isə 

potensial  mənbə  hesab  olunur.  Şlam  əsasən  gil  torpaqdan  (30 

%-ə  qədər    Al

2

O



3

),  dəmir  oksidindən  (60  %-ə  qədər  Fe

2

O

3



), 

silisium oksidindən (15 %-ə qədər) və qələvidən (9 %-ə qədər 

Na

2

O) ibarətdir 



     Son  zamanlar  şəhər  infrastrukturunun  inkişafını  beton  və 

beton məmulatlarının istehsalıolmadan təsəvür etmək mümkün 

deyil. 

      Beton  sement  ,qum,çınqıl,su  və  eləcə  də  az  miqdarda 



plastifikatorların  bir yerdə  qarışdırılmasından   alınan 

materialdır . Su və sement  betonun əsas tərkib hissəsini təşkil 

edir.  Onun    tərkibində    olan    suyun  ,    sementin    və    digər 

elementlərin  (plastifikator , qum , çınqıl  və s.)  nisbətini 

dəyişməklə  müxtəlif   markalı   beton   istehsal edilir 

(M100,M200,M450  və  s.)  .  Hər  bir  beton  markasının  tətbiq 

sahəsi  fərqlidir.İstifadə  sahələrindən  aslı  olaraq  kimyəvi 

tərkibinə  görə  şaxtaya,soyuğa,suya,korroziyaya  qarşı  davamlı 

olan markalar istehsal olunur.Yuxarıda qeyd olunan  xassələri 

betonda  və  beton  məmulatlarında  tətbiq  etmək  üçün  müxtəlif  




172 

 

təbii  komponentlər  əlavə  edilir    Beton    istehsalında  istifadə 



olunan  təbii  materialların  tullantılarla-qırmızı  şlamla  əvəz 

olunması  nəzərdə tutulur 

 

KAPSULLAŞDIRILMIŞ MİNERAL GÜBRƏLƏR 

 

Magistr:                                           Rəhbər: 

İbrahimova Səriyyə Zabit qızı        dos. H.B . Bafadarova 

II kurs, qrup A3116 

 

 

Hal-hazırda  torpağın  münbitliyini,  məhsuldarlığını,  kənd 



təsərüffatı məhsullarının keyfiyyətini  artırmağa imkan yaradan 

mineral  gübrələrdən  istifadə  etmədən  kənd  təsərrüfatının 

inkişafını    təsəvvür  etmək  mümkün  deyil.  Məhz  mineral 

gübrələrdən istifadə məhsuldarlığın 50%-ə qədər  və daha çox 

artmasını təmin edir. 

Mineral  gübrələr  - 

bitkilərin  sürətli  inkişafını  və 

məhsuldarlığını  təmin  edən  qida  elementlərindən  ibarət  qeyri-

üzvi  birləşmələrdir.  Gübrələr  bir  neçə  qrupa  bölünürlər:  1) 

tərkib  və  mənşələrinə  görə:  üzvi,  mineral,  üzvi-mineral, 

bakterial,  hormonal  gübrələr;  2)  tərkibində  qida  maddələrinin 

miqdarına  görə:  birkomponentli  (sadə)  və  çoxkomponentli 

(mürəkkəb  və  qarışıq)  gübrələr;  3)  tərkibindəki  faydalı 

eleməntlərin  kəsifliyinə  görə:  sadə  və  zənginləşdirilmiş 

gübrələr;  4)  torpağa  göstərdikləri  təsirə  görə:  turş,  neytral  və 

qələvi  gübrələr;  5)  təsiretmə  səciyyəsinə  görə:  bilavasitə  təsir 

edən,  dolayı  yolla  təsir  edən  və  stimulə  edən  gübrələr;  6) 

aqreqat halına görə: bərk, maye və qazşəkilli. 

Suda həllolma qabiliyyətinə malik olan hər bir maddənin 

torpaq  məhluluna  ləng  keçidi  gübrə  dənələrinin  yüksək 

molekullu birləşmələrdən ibarət örtüklə örtülməsi zamanı və ya 

həmin 


birləşmələrin, 

polimer 


maddələrin 

tozunu 


dənəvərləşdirilmiş  gübrələrdə  tətbiq  etməklə  əldə  oluna  bilər. 

Kapsullaşdırılmış  mineral  gübrələrin  istehsalı  yeni  sənaye 




Yüklə 3,74 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   151




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə