Azərbaycan Hüquqçular Assosiasiyası azərbaycan respublikasinin
kayət veritə bilər və qərardad şikayət verilmə müddəti başa çatdıqdan sonra icra edilir
Yüklə 3,88 Mb. Pdf görüntüsü
|
kayət veritə bilər və qərardad şikayət verilmə müddəti başa çatdıqdan sonra icra edilir. 3. Məhkəmələr arasmda ərazi aidiyyətinə dair mübahisolorə yol
verilmir, yalnız məhkəmələr arasmda fikir aynhğı olduğu hallarda apellyasiya instansiyası məhkəməsi işi bir məhkəmədən başqasma verir. 4. Hakimlərdən birinə və ya bir neçəsinə edilmiş etiraz təmin edildikdən sonra, eləcə də başqa səbəblərdən həmin məhkəmədə onlan əvəz etmək və ya işə baxmaq mümkün olmadığı və məhkəməyə iddia verildiyi (məhkəmənin cavabdeh olduğu) hallarda da işi apellyasiya məhkəməsi aidiyyəti üzrə göndərir. 52
5- ci fəsil İşdə iştirak edən şəxslər və prosesin digər iştirakçıları Maddo 46. İşdə iştirak edən şəxslərin tərkibi Tərəflər, üçüncü şəxslər, ərizəçilər, maraqlı şəxslər, pozulmuş və ya mübahisə edilən hüquqlarının müdafiəsi üçün məhkəməyə müraciət etmək hüququ olan ictimai təşkilatlar, dövlət orqanları və digər orqanlar işdə iştirak edən şəxslərdirlər. 1 . işdə iştirak edən şəxslər anlayışı altında işdə marağı olan və bunun nəticəsində mülki prosesin gedişinə təsir etmək imkanı olan kompleks prosessual hüquqlardan istifadə edən prosesdə iştirak edən şəxslərin dairəsi başa düşülür. Maddə İşdə iştirak edən şəxslərin dairəsini müəyyən edir ki, bu dairəyə aşağıdakılar daxildir: 1)
tərəflər-iddiaçılar və cavabdchlər (MPM, 50-ci maddə); 2)
mübahisənin predmctinə müstəqil tələblər irəlİ sürən və mübahisənin prcdme- tinə müstəqil tələblər irəli sürməyən üçüncü şəxslər (MPM, 55, 57-ci maddələr); 3)
4)
pozulmuş və ya mübahisə edilən hüquqlannın müdafiəsi üçün məhkəməyə müraciət etmək hüququ olan ictimai təşkilatlar, dövlət orqanları və dİgər orqanlar.’ İctimai birliklər ifadəsi altında Mülki Məcəllənin 19-cu fəslində və Qeyri-hökumət təşkilatları (ictimai birliklər və fondlar) haqqmda Qanunda nəzərdə tutulan qeyri- kommersiya (qeyri-hökumət) təşkilatlarının bütün təşkilati-hüquqi formaları (ictimai birliklər, fondlar və hüquqi şəxslərin ittifaqları) nəzərdə tutulur. Dövlət qulluğu haqqında Qanunun 7-ci maddəsinə əsasən, dövlət orqanları anlayışı altında Azərbaycan Respublikasının qanunvericilik aktları ilə müəyyən edilmiş hüdudlarda Azərbaycan Respublikasının məqsəd və funksiyalarım həyata keçirən, qanunvericiliyə uyğun olaraq yaradılan dövlət qulluqçularmın qurumlan nəzərdə tutulur. Qanunvericilik aktlarında nəzərdə tutulan, yaxud müəyyən edilmiş qaydada təsis olunan və ona həvalə edilmiş funksiyalar çərçivəsində dövlət orqanının səlahiyyətlərinin bir hissəsini həyata keçirən struktur hissəsi isə dövlət orqanmm bölməsi hesab edilir. Həmin Qanunun 8-ci maddəsinə əsasən, dövlət orqanları öz səlahiyyətlərinə görə aşağıdakı təsnifatlara bölünürlər:
əsas səlahiyyəti Azərbaycan Respublikasmm Konstitusiyası ilə müəyyən edilən Azərbaycan Respublikasının dövlət orqanları (1-ci kateqoriya dövlət orqanları);
əsas səlahiyyəti Azərbaycan Respublikasmm Konstitusiyasmm 13-cü maddəsində nəzərdə tutulmuş qaydada müəyyən edilən dövlət orqanlan (2-ci kateqoriya dövlət ' Maddənin mətni qüsurludur. Əgər nəzərə alsaq ki, «tərəflər», «üçüncü şəxslənı, «ərizəçiləD>, «maraqlı şəxslər», anlayışları həm də wpozulmuş və ya mübahisə edilən hüquqlarının müdafiəsi üçün məhkəməyə müraciət elmək hüququ olan ictimai təşkilatlar, dövlət orqanları və digər orqanlar»ı ehtiva edir, sonuncuların maddənin mətnində xüsusi olaraq qeyd edilməsi anlaşılmazdır. 53
orqanları); - əsas səlahiyyəti Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasının 120-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş qaydada müəyyən edilən dövlət orqanlan (3-cü kateqoriya dövlət orqanları); Konlaet olaraq dövlət orqanlannm və onların bölmələrinin müvafiq kateqoriyalara aidiyyəti Azərbaycan Respublikasmm qanunvericiliyi əsasında müəyyən edilir, MPM-in 46-cı maddəsi pozulmuş və ya mübahisə edilən hüquqlarının müdafiəsi üçün məhkəməyə müraciət edən orqanların sırasına ictimai birliklər, dövlət orqanlan ilə yanaşı wdigər orqanlan>ı da aid edir. Digər orqanlar anlayışı altmda, siyasİ partiyalar, dini qurumlar, bələdiyyə orqanları, həmkarlar ittifaqları, kommersiya qurumları və s. nəzərdə tutulur. 2.
1)
öz hüquqlarım və qanunla qorunan maraqlannı müdafiə etmək üçün müraciət etdikləri halda; 2)
qanunda nəzərdə tutulduğu hallarda başqa şəxslərin hüquqlarını və qanuni ma- raqlarmı müdafiə etmək üçün müraciət etdikləri halda. 3.
1)
onlarm hərəkətləri mülki prosessual hüquq və vəzifələrinin yaranmasına, dəyişdirilməsinə və xitam olunmasına yönəlib; 2)
məhkəmə qərarının qanuni qüvvəsi onlara da şamil edilir; 3)
onlar öz adlarmdan özlərinin və başqalarının maraqlarmın müdafiəsi üçün çıxış edirlər; 4)
İşdə marağın xarakterinə görə işdə iştirak edən şəxsləri iki yarımqrupa bölmək olar:
Birincilərə tərəflər, ərizəçilər və maraqlı şəxslər, həmçinin üçüncü şəxslər aiddir. Bu qrupu aşağıdakı xarakterik cəhətlər fərqləndirir: 1)
həllində başqa maraqlan var (məsələn, mübahisənin predmeti ilə bağlı müstəqil tələb irəli sürməyən üçüncü şəxslər - onlar mübahisəli maddi-hüquq münasibətlərinin bilavasitə iştirakçıları olmasalar da, məhkəmənin qətnaməsi tərəflərdən birinə münasibətdə onlarm hüquq və vəzifələrinə təsir edə bilər); 2)
3)
onlar prosesdə öz hüquq və mənafelərini müdafiə edirlər. İkinci qrupa qanunda nəzərdə tutulan hallarda başqa şəxslərin hüquqlarmm, azadlıqlarmm və qanunla qorunan mənafelərinin müdafiəsi üçün məhkəməyə müraciət etmək hüququ olan dövlət orqanları, ayrı-ayrı fiziki və hüquqi şəxslər aiddir (MPM, 59-cu maddə). Həmin qrupu xarakterizə edən cəhətlər aşağıdakılardır: 1)
2)
onların işin həllində yalnız prosessual maraqları var; 3)
onlar başqalarmm hüquqlarını və mənafelərini müdafiə edirlər. 54 Yüklə 3,88 Mb. Dostları ilə paylaş:
|