6)
“Neftin dəmir yolu ilə tranzit daşımalan üzrə loqistika
mərkəzi” adlı texniki yardım layihəsi (223, 38).
Avropa Birliyinin TRASEKA proqramının həyata keçirilməsi
istiqamətində reallaşdırdığı mühüm texniki layihələrdən bir qrupu
da dəniz nəqliyyatındakı yükdaşımalara aiddir. Bu istiqamətdə
hazırlanmış 4 layihədən 3-nün birbaşa Azərbaycana aidiyyəti
vardır. Bunlar aşağıdakılardır:
1) “Bakı limatıında yükdaşımaya dair təhsil” adlı texniki
yardım layihəsi;
2) “Bakı-Türkmənbaşı Ьэгэ terminalı” adlı texniki yardım
layihəsi;
3) “Naviqasiya avadanlıqlannın istismar edilməsinin öyrədil-
məsi haqqında” texniki yardım layihəsi (223,43-46).
Avropa Birliyinin TRASEKA proqramı çərçivəsində iştirakçı
ölkələr üçün nəqliyyatın ümumi məsələləri üzrə, artıq yuxanda
qeyd edildiyi kimi, 6 texniki yardım layihəsi vardır ki, bunlann
da hamısınm Azərbaycana birbaşa aidiyyəti vardır. Həmin layi-
hələr aşağıdakılardır:
1) “Yükdaşımalann öyrədilməsi” adlı texniki yardım layihəsi
(232,24);
2) “Regional yükdaşımanın proqramlaşdınlması, modelləş-
dirilməsi” üzrə texniki yardım layihəsi;
3) “TRASEKA əlaqələndirmə bürosu” adlı texniki yardım
layihəsi;
4) “Yükdaşnnanm proqnozlaşdınlması və texniki-iqtisadi əsas-
landınlması” haqqında texniki yardım layihəsi;
5) “TRASEKA əlaqələndirmə bürosu haqqında” texniki yar-
dım layihəsinin davamı;
6) “Nəqliyyat bölməsində rəhbər işçilərin ixtisasının artınl-
ması” adlı texniki yardım layihəsi (223,43-46-49-51).
Avropa Birliyinin həmçinin intermodal daşımalar üzrə 2 texniki
yardım layihəsi vadır ki, bunların da Azərbaycana aidiyyəti
vardır. Həmin layihələr aşağıdakılardır:
1) “İntermodal daşıma” adlı texniki yardım layihəsi;
2) “intermodal xidmətin və təhsilin təşkili” üzrə texniki yardım
layihəsi (223,43-46).
Avropa Komissiyasi TRASEKA proqramı çərçivəsində iştirakçı
ölkələr üçün ümumi məsələlər, dəmir yolu, dəmir yol-Ьэгэ xətti,
dəniz daşımalan və avtomobil yollan üzrə ümumilikdə dəyəri
isə 52 300 min avro olan 13 investisiya yardım layihəsi hazır-
lamışdır ki, bunlann da 8-nin Azərbaycana aidiyyəti vardır. Həmin
layihələr aşağıdakılardır:
1) “Konteynerlərin Xəzər dənizində Bakı-Türkmənbaşı liman-
larında emal edilməsi” adlı investisiya yardım layihəsi;
2) “Qafqaz dəmir yolunun yenidən qurulması” üzrə inves
tisiya yardım layihəsi;
3) “Bakıda dəmir yolu çənlərinin yuyulması” üzrə inves
tisiya yardım layihəsi;
4) “Azərbaycan, Ermənistan, Gürcüstan dəmir yollannda
kommunikasiya və rabitənin təkmilləşdirilməsi üçün optik kabe-
lin alınması” adlı investisiya yardım layihəsi (223,52);
5) “Azərbaycan dəmir yolu üçün çənlərin alınması” inves
tisiya yardım layihəsi (244, 2004, №4, s.5);
6) “Bakı-Türkmənbaşı-Poti-lliçevsk limanlan üçün yüklərin,
terminallann emal edilməsi üçün zəruri avadanlıqlann alınması”
üzrə investisiya yardım layihəsi;
7) “Naviqasiya avadanlıqlannın verilməsi” haqqında inves
tisiya yardım layihəsi;
8) “Qırmızı кбфйпйп yenidən qurulması və TRASEKA kör-
püsünün quraşdmlması” adlı investisiya yardım layihəsi (223,
53-54).
Avropa Komissiyasının “Tarixi İpək yolu”nun bərpası istiqa-
mətində hazırladığı və adlan yuxanda qeyd edilən texniki və
investisiya yardım layihələrinin həyata keçirilməsinə beynəlxalq
maliyyə təşkilatlan - AYİB, DB, Asiya İnkişaf Bankı, Küveyt
fondu maliyyə dəstəyi göstərməyi öhdələrinə götürmüş, limanlann,
dəmir yollannın, avtomobil yollarınm yenidən qurulmasına
700 mln avro ayırmışlar. Bundan başqa, TRASEKA proqramının
iştirakçısı olan ölkələrin nəqliyyat infrastrukturu üçün özəl
investorlar tərəfindən 1 mlrd dollardan artıq vəsait qoyulmuşdur
(223,66). TRASEKA proqramı çərçivəsində Qafqaz və Mərkəzi
Asiya ölkələrinin dəmir yolu xətlərinin yenidən qurulması üçün
AYİB tərəfindən ayn-ayn ölkələrə birbaşa yardım proqramı
çərçivəsində xeyli vəsait aynlmışdır. Belə ki, Qazaxıstan dəmir
yollannın yenidən qurulması üçün 65 mln dollar, Özbəkistan
üçün 40 mln dollar, Azərbaycan üçün 20 mln dollar, Gürcüstan
üçün 20 mln dollar, Ermənistan üçün isə DB tərəfmdən 12 mln
dollar ayrılmışdır (223,66).
TRASEKA proqramının başlıca məqsədlərindən biri Xəzər
dənizində nəqliyyat əlaqələrinin inkişaf etdirilməsidir. Bu məq-
sədlə AYİB ilə Türkmənistan hökuməti arasında Türkmənbaşı
limanının yenidə qurulması üçün 20 mln dollarlıq, Azərbaycan
hökuməti arasında Bakı limanının yenidən qurulması üçün
18 mln dollarlıq, Qazaxıstan hökuməti arasında Aktau limanının
yenidən qurulması üçün isə 54 mln dollarlıq kredit müqavilələri
bağlanmışdır. Bundan əlavə, TRASEKA texniki yardım layihələri
çərçivəsində texniki-iqtisadi əsaslandırmanın baş planı hazırlan-
mış, liman, Ьэгэ terminallannın yenidən qurulması, tenderlərin
keçirilməsi üçün maliyyə yardımları göstərilmişdir. Texniki
yardım layihələrinə uyğun olaraq Poti və Batumi limanlannın
yenidən qurulmasına da xeyli kredit aynlmışdır. Belə ki, AYİB
tərəfindən Potidə neft terminalınm tikintisinə 20 mln dollar, çox
məqsədli Poti terminalının tikintisinə 60 mln dollar, Batumi
limanmm genişləndirilməsinə 18 mln dollar vəsait aynlmışdır
(223,67).
Avtomobil yollannın yenidən qurulması üçün də DB və
AYİB tərəfindən əhəmiyyətli miqyasda vəsait ayrılmışdır. Belə
ki, Ermənistanda avtomobil yollarınm yenidən qurulması üçün
52 mln dollar, Gürcüstanda iki avtomobil yolunun yenidənq qurul-
ması üçün DB tərəfindən 13 mln və 40 mln dollar, həmçinin
Azərbaycan avtomobil yollannın yenidən qurulmasının texniki-
iqtisadi əsaslandınlmasmın son variantınm hazırlanması üçün
AYİB tərəfindən 50 mln dollar və yolların yenidən qurulması
üçün DB tərəfindən 40 mln dollar vəsait ayrılmışdır. Bundan
başqa, TRASEKA proqramı çərçivəsində Türkmənistanda Man-
Tedjen yolunun yenidən qurulması üçün AYlB tərəfindən 80 mln
dollar həcmində vəsait aynlması haqqmda saziş imzalanmışdır.
Lakin AYİB bu ölkədə zəruri saydığı makroiqtisadi şərtlərin
Yüklə Dostları ilə paylaş: |