ÜGT-nin Baş Katibi Mişel Danenin 1999-cu ilin sentyabr ayında
postsovet məkanmda ilk dəfə Azərbaycana səfər etmiş, dövlət
başçısı Heydər Əliyevlə görüşmüşdür. Bu görüş Azərbaycan
gömrük orqanı ilə ÜGT arasında ikitərəfli əlaqələrin yaradılma-
sında mühüm rol oynamışdır (145,172).
Yeni iqtisadi münasibətlər şəraitində Azərbaycan Dövlət
Gömrük Komitəsi öz maddi-texniki bazasım genişləndirmək, gün-
dəlik işini dünya standartlanna uyğun təkmilləşdirlmək istiqa-
mətində fəaliyyətini davam etdirmişdir. 1999-cu ilin yanvanndan
2002-ci ilin dekabnnadək olan müddət üçün BMT-nin İnkişaf
proqramı ilə Azərbaycan Gömrük Komitəsinin birgə maliyyələş-
dirdiyi, 3 mərhələdə həyata keçirilməsi nəzərdə tutulan, dəyəri
1250 min dollar olan “Dövlət Gömrük Komitəsinin potensialının
gücləndirilməsi və məlumatlann ötürülməsi şəbəkəsi” layihəsi
çərçivəsində “Online” sistemi tətbiq edilmişdir (48, 30.01.2004).
Bu sistem Fransa, Rusiya, Isveçrə sistemi təcrübəsi öyrənildik-
dən sonra daha faydalı sistem olduğuna görə tətbiqi məqsədəuyğun
hesab edilmişdir. Yeni sistem əməliyyatlann cəmisi 5-6 dəqiqəyə
yerinə yetirilməsini təmin edir (47, 7.03.2003). Qeyd olunan
layihənin III mərhələsinə uyğun olaraq Azərbaycanm əlavə
13 gömrük məntəqəsində “Gömrük rəsmibşdirilməsi və nəzarətin
avtomatlaşdınlmış sistemi”nin tətbiqinə başlanmışdır. 2003-
2004-cü ilbri əhatə edən layihənin III mərhələsinin büdcə dəyəri
900 min dollar olmuşdur (47, 29.01.2005). 2004-cü ildə sahənin
maddi-texniki bazasının təkmilləşdirilməsi işi davam etdirilmiş-
dir. Bundan əlavə, “SKAD” proqramı və körfəz dövbtbrinin
“AQ-FUND” fondu tərəfindən Gömrük Komitəsinə 140 min dol-
larlıq texniki yardım göstərilmişdir. Radioaktiv materiallann
qanunsuz dövriyyəsinin qarşısmın almması məqsədilə Веупэ1-
xalq Atom Eneıjisi Agentliyinin köməyi ilə sərhədlərdə etibarlı
nəzarət-buraxılış sistemi yaradılmış, ilk sınaq “Вэгэ keçidi”
gömrük postundan başlanılmışdır (47,29.01.2005).
Bundan başqa, Dövlət Gömrük Komitəsində və sərhəd göm-
rük idarələrində videokonfrans avadanlıqlan quraşdınlmışdır. Bu
da idarə rəhbərliyinə videokonfrans vasitəsilə həlli vacib məsə-
ləbri iş yerini tərk etmədən Komitə rəhbərliyi ilə canlı ünsiyyətdə
müzakirə və həll etməyə imkan yaratmışdır. Gömrük Komitəsi
sonrakı dövrdə də özünün daxili imkanlar hesabma maddi-texniki
bazasını genişləndirmək işini davam etdirmişdir. Belə ki, 2007-ci
ilin yanvar ayınm 24-25-də Xəzər dənizində Azərbaycan Respub-
likasının iqtisadi mənafelərinin mühafizəsi gömrük idarəsinin
Lənkəran, Neftçala, Qaradağ, Pirallahı və Xaçmaz dəniz-nəzarət
postlannın inzibati binalarınm açılışı olmuşdur (48, 30.01.2007).
Gömrük işinin yüksək tələblər səviyyəsində qurulmasmda,
məhsuldar fəaliyyətində, yüksək ixtisaslı, səriştəli, peşəkar kadr
potensialmın formalaşdınlması zəruri məsələlərdən biri idi. Bu
baxımdan da müəyyən işlər görülmüşdür. 1999-cu ildə Heydər
Əliyevin tapşınğına əsasən, Bakı Dövlət Universitetində bu sahə
üzrə mütəxəssis hazırlanması işinə başlanıldı. Bununla əlaqədar
Universitet Elmi Şurasının 30 iyun 1999-cu il tarixli iclasında
Beynəlxalq hüquq və beynəlxalq münasibətlər fakültəsində göm-
rük işinin təşkili ixtisası üzrə kadr hazırlanması qərara alındı.
2003-cü il bu ixtisas üzrə ilk buraxılış olmuş, 50 nəfərə yaxın
yüksək ixtisaslı kadr təhsilini müvəffəqiyyətlə başa vurub gömrük
orqanlarmda fəaliyyətə başlamışdır (47, 29.01.2005). Bu istiqa-
mətdə işlər sonrakı illərdə də davam etdirilmişdir. Peşəkar kadr-
ların seçilib yerləşdirilməsi üçün attestasiyalann keçirilməsinə,
tədris mərkəzlərində xüsusi kurs keçmələrinə lazımi diqqət yeti-
rilmiş, ixtisaslarmı artırmaq üçün gömrük işçiləri başqa ölkələrə
kurs keçməyə göndərilmişdir. Belə ki, 2003-cü il ərzində yeni
işə qəbul olunmuş 45 nəfər tədris kurs mərkəzinə ixtisas artırmaya
göndərilmiş, 13 nəfər gömrük işçisi isə Rusiya Gömrük Akade-
miyasına təhsil almağa ezam edilmişdir (47, 23, 01.2004). Bundan
başqa 2002-ci il yanvann 30-da ÜGT ilə Azərbaycan Gömrük
Komitəsi arasında Bakıda Ümumdünya Gömrük Təşkilatının
Regional Tədris Mərkəzinin yaradılması haqqmda memorandum
imzalanmış (47, 6.04.2002), 2003-cü il sentyabr ayınm 30-da isə
Bakıda Regional Tədris mərkəzi fəaliyyətə başlamışdır (48,
1.X.2003). Daha sonra Bakı Baş Gömrük İdarəsinin nəzdində
narkotiklərə qarşı mübarizə üzrə Kinoloji mərkəz fəaliyyətə baş-
lamışdır (50, 2005, №1, s.28). Burada yüksək səviyyədə xidmət
göstərən xüsusi təlim keçmiş itlər saxlanılır.
Gömrük təşkilatı öz fəaliyyətini daim təkmilləşdirməkdə da-
vam etmiş, beynəlxalq təşkilatlarla əməkdaşlığı genişləndirmişdir.
2002-ci ilin iyul ayının 18-də “Cənubi Qafqazda narkotiklərə
nəzarət regional yardım proqramı” çərçivəsində Bakı Beynəlxalq
Dəniz limanının mühafizəsi ilə bağlı Avropa Birliyinin tövsiyəsi
əsasında Dövlət Gömrük Komitəsi tender elan etmiş, tenderin
qalibi olmuş AREMPA-LTD şirkəti tərəfindən эп müasir nəzarət
endoskopik cihazların quraşdınldığı 1 ədəd Mersedes maşın labora-
toriya Azərbaycan tərəfinə verilmişdir (47, 30.01.2005).
Neft strategiyasının reallaşdınlmasında gömrük orqanlannın
fəaliyyətinin yaxşılaşdınlması məqsədilə Azərbaycan Beynəl-
xalq Əməliyyat Şirkətinə (ABƏŞ) göndərilən avadanlıqlann və
əmlakın gömrük rəsmiləşdirilməsini sürətləndirmək və gömrük
nəzarətini sadələşdirmək üçün “Sahil” (1997-ci il), “Dübəndi”,
“Liman” (1998-ci il), “Yeni Sahil” (2002-ci il), daha sonra isə
neft ixracını və tranzitini həyata keçirmək işinə gömrük nəzarəti
üçün isə “Şirvanovka” kimi gömrük postlan istifadəyə verilmiş-
dir (47, 30.01.2004). Bundan başqa, Bakı Baş Gömrük Idarəsi-
nin tabeliyinə verilmiş, ümumi ərazisi 10 hektar, xidmət sahəsi
1920 kv m və 4 anban, meydatıçası olan “İpək yolu gömrük
postu” fəaliyyətə başlamışdır (47, 30.01.2004).
Azərbaycan Gömrük Komitəsi inkişaf etmiş dünya ölkələri
ilə gömrük xidməti sahəsində əməkdaşlığı genişləndirməkdə
davam etmişdir. 2002-ci ildə Trabzonda Azərbaycatı, Gürcüstan
və Türkiyə Respublikası arasında üçtərəfli saziş imzalanmış,
Azərbaycan Gömrük Təşkilatı həmçinin ABŞ, Almaniya, Böyük
Britaniya, İran, Misir, İran körfəzi ölkələri, MDB ölkələri və bir
sıra başqa ölkələrin müvafiq gömrük orqanlan ilə terrorizmə,
mütəşəkkil cinayətkarlığa, narkotik vasitələrin və psixotrop mad-
dələrin qanunsuz dövriyyəsinə qarşı mübarizədə əməkdaşlıq haq
qmda ikitərəfli sazişlər bağlamışdır (145,174). Bundan başqa,
2005-ci ilin martında Azərbaycan Respublikası ilə Polşa və Ita-
liya Respublikalan arasında gömrük işi sahəsində əməkdaşlıq
sazişi imzalanmışdır. Bu sazişdə əsasən, Avropa Gömrük Əmək-
daşlıq Şurasmın 5 dekabr 1953-cü il, 8 iyun 1971-ci il tarixli
tövsiyələri nəzərə alınmaqla gömrük idarələri tərəfindən gömrük
Yüklə Dostları ilə paylaş: |