Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
217 – Arvat, noolasıdı? Patşah soruşdu, göldən nə çıxajax? De- dim, iki sağsağan balası. Allahdan iki sağsağan balası da çıxdı. Arvat deer: – A kişi, sən bilmersən ı mi, mənim ürəyimnən sağsağan balası keçerdi. Kişi deer: – A kopahqızı, sağsağan əti də yiilərmi? Nəsə, bu da heş. Bir gün zərgər patşahın qızının üzüyünün qaşını düzəl- dermiş. Çəkişi belə vuranda üzüy sıçrıyar da itər. Otağın da işığı-zadı yoxdu. Nə qədər oysunçu-zad çağırellar, üzüyü tapa bilmellər. Axırı kişiyi çağırallar. Kişi yazıx təntiyer deer: – Patşah sağ olsun, kravatın üsdə qoy qızın uzansın, bir düyü aşı pişirərsin ı iz, onu qıza qaşıx-qaşıx verərsin ı iz. Üzüy öz-özünə gəlif çıxajax. Belə də eliyillər. Qız dalıüsdə uzanıf aşı yiəndə görör kü, pərdinin arasında üzüy var. Sən demə, zərgər üzüyü vu- randa üzüy sıçrıyıf da pərdinin arasında qalıfmış. Qız deer: – Üzüyümü tafdım. Atası kişiyə gənə çoxlu qızıl verər. Bir gün gənə bu kişi arvadın əlinnən bezer. Deer, nağay- rem, neylem? Qızıl-zad da kutarer. Deer: – Arvat. Deer: – Ha. Deer: – Filan xarabalıxda qırx metr dərinniyində quyu var. Gedək, rəşmiyi 153 mənim belimə bağla, salla məni quyunun divinə. İki küpə sənnən qızıl oğurruyuf orda gizdətmişdim. Gəl onu çıxardıf birtəhər dolanax. 153 Rəşmi – uzun, nazik kəndir 218 Arvat deer: – Bay, ağrım ürəyin ı ə, özüm tüşə bilmerəmmi? – Arvat, sən tüşəmməzsən ı . Bu kişi belə eləməynən arvadı başınnan eləməy isdiyir. Arvat da o qədər tamahgırıymış kı, kişinin niyyətini başa tüş- mör, özünü saler quyuya. Kişi rəşmiyi buraxıf gəler. Aradan bir həfdə keçer. Deer, gedem göröm arvat ölüpbü? Birdən qa- çar. Rəşmiyi gəlif quyunun divinnən çıxardanda görör kəndir ağır gəler. Darter görör bir ilan gəldi kəndirdə. Kişi isdiyir ila- nı buraxa quyunun divinə. İlan yalvarar kı, ant vererəm Allaha, məni Xanpərinin əlinnən kutar, səni dünya malınnan qanı eliyəjəm. Kişi darter, ilanı çıxarder. İlan deer: – Kişi. Deer: – Ha. Deer: – Mən gedif patşahın qızının boynuna dolanajam. San ı a bir dua verəjəm, bunu oxuyarsan ı , mən qızın boynunnan açıla- jam. Ancax son ı ra gəlmə ha, gəlsən ı səni tas-tas eliyəjəm. Deer: – Yaxşı. İlan geder, patşahın qızının boyn ı una dolaner. Nə qədər oysunçu çağırellar, ilan tüşmör. Kişi gəler ki, mən tüşürörəm onu, nə verəjən ı ? Deer: – Qızım ağırrığında qızıl verəjəm. Duayı oxuyanda ilan durar qaçar. İlan burdan qaçar bir başqa vilayətdə bir tacirin qızının boynuna dolanar. Tacir nə qədər eliyər, qızının boynunnan ilan tüşmör. Axır deellər, fı- lan ölkədə patşahın qızının boynuna ilan dolanıpbış, onu bir kişi tüşürüf. Tacir gəler kişiyə minnətçi tüşör. Deer: – Qızım ağırrıxda qızıl verəjəm san ı a. 219 Kişi duror gəler tacirin qızının yanına. İlan deer: – Kişi, san ı a demədimmi gəlmə. Gəlsən ı , səni tas-tas eli- yəjəm. Kişi deer: – Öyün ı yıxsın, mən ona gəlməmişəm. Mən gəlmişəm deyəm ki, Xanpəri gəldi, qaç. İlan bəyaxdan qızın boynunnan açılıf qaçer. Kişi də qı- zılını alıf qayıder. 31. SAMANLIQ TOYU Bir pinəçinin arvadı yaman paxılıymış. Görör zurnaçı yaxşı dolaner, bu da dolanammer. Arvat pinəçiyə deer: – Allah öyün ı ü yıxsın, get sən də zurnaçı ol! Deer: – Öyün ı yıxsın ı , mənim yetmiş yaşım var, innən belə mən zurnamı çala bilərəm? Mənimki odu pinəçiliy eliyəm, pul qazanam, uşağı dolandıram. Arvat da Azreyilin biriymiş. Əl çəhmer, kişinin ələci kə- siler, duror geder bazardan bir zurna aler da, tez qoynuna so- xor kun, birdən biri görər. Gəler öyə. Arvat deer: – A kişi, aldın ı mı? Deer: – Hə. Deer: – Hanı? Deer: – Putana, 154 qoynumda. 154 Putana – budur 220 Arvat deer: – Öyün ı yıxsın ı , kəndə çıx, gör kim toy elleer, kimə zur- naçı lazımdı, bəlkə dolanax. Təzdənnən yazıx kişi an ı rı çıxanda bir qavalçı görör. Sö- yünör, deer, bu qavalçıyı görməyim yaxşı oldu. Elə bunu apar- ram toya, bu qavalı möhgəm-möhgəm vurar, zurnanın səsini batırar, mənim zurna çalammadığımı heş kəs bilməz. Sən de- mə, bu öyü yıxılmış qavalçı bunnan da naşıymış. Heş nə qam- mermış. İkisi də bir-birinə qoşulor da, gəler bir köhnə saman- nıxda gejəliyillər. Sən demə, bu kəndin iki böyüylərinin qızın- nan oğlu sevişermiş. Bu oğlan da qızı samannığa verer ki, bir az söhbət eləsinnər. Bular da qaçıf pəyənin arasına gizdənellər. Qavalçı deer: – Bə havax toy eliyəjiyih? Pinəçi deer: – Gə elə indi eliyəh. Qavalçı qavalı vuror, o biri də zurnuyu püflüyəndə qız qorxuf kışkırer. Deer: – Burda cin-şəyətin yığını var. Olar qaçanda da bular izdiyir görör kü, biri o qapıya getdi, biri də o biri qapıya. Qayıder gəler, yerinə girer, yatel- lar. Savax gedəndə qapıyı döyör də deellər: – Toyun hakqını ver. Axşam sizə toy çalmışıx. Qız barmağını tişdiyif deer, elə axşamkılar bularıymış. Qız yalvarer kın, sən Allah, atama-anama demə. Bilsələr, də- rimi boğazımnan üzəjəhlər. Toyun hakqı nə qədərdi? Deer: – Yüz tümən. Qızın ələci kəsiler, gətirer verer pulu. Bular burdan ge- dellər də oğlanın qapısını döyöllər. Deellər: – Hakqımızı ver, axşam sizə toy çalmışıx. Əyər vermə- sən ı , pütün kəndə yayajıyıx sizi samannıxda gördüyümüzü. Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|