Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu

Nübar Həkimova ___________________________________  
 
 
120 
dər, şərəfsiz ölüm dalınca getməz. 
Aqillərin inamına görə: kişi gözlərinə inanar, hər ye-
təndən eşitdiyi sözlərə inanmaz. 
Aqillərin inamına görə: Allaha, peyğəmbərə, Qurana, 
qibləyə inamsız olan, imansız olar (ölər). 
Aqillərin  inamına  görə: elmə zalım olandan alim ol-
maz. 
Aqillərin inamına görə: tamahına təh deməyən, halalı 
söyər, haram yeyər, hamıya böhtan deyər. 
Aqillərin  inamına  görə:  ayaqqabını,  corabmı  taykeş, 
tərs geyinənin uğuru xeyir tapmaz, işi tərsinə dönər. 
Aqillərin inamına görə: oruc tutan, namaz qılan azar-
bezarsız yüzü haqlayar. 
Aqillərin  inamına  görə:  bütün  fəsillərdə  ağsoğlaq, 
sarımsaqlı  sıxma pencər, tünd sarımsaqlı xəngəl, başayaq,  sa-
rımsaqlı qatıq, sarımsaq turşusu-tutması yeyən adamın göz na-
hiyəsində  qızartı  olmaz,  dişləri,  diş  yuvaqlarının  əti  şişməz, 
ağrımaz, ağız nahiyəsində xora, səpinti olmaz, mədə-bağırsağ-
da  qurd  olmaz,  yaman-şiş  (xərçəng)  xəstəliyinə  tutmaz.  Dır-
naqları qırılmaz, iştahası, görmə qabiliyyəti artar, canı sağlam 
olar, boy vəziləri inkişaf edər, saçı gec ağarar, tez tökülməz. 
Aqillərin inamına görə: murdar olmuş ət yeyən adamı 
qurdeşənək (etzema) tutar. 
Aqillərin  inamına  görə:  baş  saçında  bit,  sirkə,  sinək 
olanın  başını  bir  həftə,  gündə  bir  dəfə  çuğundur  suyu  ilə 
yuyub-daramaq məsləhətdir. 
Aqillərin  inamına  görə:  saç  dibinin  möhkəm  olması 
üçün üç gündən bir gicitkəni qaynadıb, suyu ilə başı  yumaq 
məsləhətdir. 
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---

__________________________________ Nübar Həkimova 
 
 
121 
Aqillərin  inamına  görə:  saçın  uzun  müddət  qara 
qalması,  ağarmaması  üçün  qatıq-ayranla  saçı  üç  gündən  bir 
yumaq məsləhətdir. 
Aqillərin  inamına  görə:  ananın  südü  halal  olanda, 
övladının dolanışı cah-calal olar. 
Aqillərin  inamına  görə:  ananın  südü  haram  olanda, 
övladının ürəyi vərəm olar. 
Aqillərin  inamına  görə: anaya əl qaldıran, üzərinə el 
qaldırar. 
Aqillərin  inamına  görə: ata-anasını söyən övlad, ata-
ana olanda peşman olub başına döyər. 
Aqillərin  inamına  görə:  ata-anasını  yerli-yersiz  mə-
yus edən övlad, dəyyus olar. 
Aqillərin  inamına  görə:  ailədə,  cəmiyyətdə  ilahi  ix-
tiyar sahibi olan ananın övladı bəxtiyar olar. 
Aqillərin  inamına  görə:  qadın  ərini  bəy,  övladlarını 
öy edər. 
Aqillərin  inamına  görə:  ailədə  nikahı  olmayan  qadı-
nın gördüyü hər iş günahdır. 
Aqillərin  inamına  görə:  qadın  ev-eşikdə  qoçaq  olsa, 
əri evdən qaçaq olmaz. 
Aqillərin inamına görə: yaxşı ər-arvad halal zəhmətlə 
yaşayar, pis ər-arvad tənə-töhmətlə. 
Aqillərin  inamına  görə:  yaxşı  ər-arvad  ailədə  bir-
birinə yoldaş-sirdaş olmalıdır. 
Aqillərin inamına görə: ər-arvad ailədə bir-birilə xoş-
rəftar olmasa, ailə üzvləri bir-birilə bədrəftar olar. 
Aqillərin  inamına  görə:  qadın-ana  cəmiyyətin  dərs 
kitabıdır, tənə-tərs kitabı deyildir. 
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---

Nübar Həkimova ___________________________________  
 
 
122 
Aqillərin  inamına  görə:  başmağı  cüt  olmayan  qadı-
nın, kündəsi küt olar. 
Aqillərin inamına görə: ana qədrini bilməyənin, məh-
şər gününə qədər üzü gülməz. 
Aqillərin  inamına  görə:  qadın  ərinin  başına  gül  də 
tökə bilər, kül də. 
Aqillərin  inamına  görə:  süfrə  başında  əlini  çörəyə 
uzadan bismillah" deyərsə, işi avand olar. 
Aqillərin inamına görə: ağıllı adam ailəsini dolandır-
maq üçün qəpik-quruşa çalışar, axmaq-ağılsız adam çəpiyə. 
Aqillərin  inamına  görə:  hər  deyilən  sözə  inanan,  el-
obada qınanar. 
Aqillərin  inamına  görə:  həqiqət  harada,  ədəb-ərkan, 
ləyaqət də orada. 
Aqillərin  inamına  görə:  insan  dünyanın  gəlimli,  ge-
dimli,  son ucu ölümlü olduğunu  bilsə də,  yenə də tikir-qurur, 
tikdiyi abidələr gələcək nəsillər üçün əvəzsiz töhfə kimi durur. 
Aqillərin inamına görə: sərxoşluğa qoşulub içki içən, 
var-dövlətinin, ismət-qeyrətinin başından keçər. 
Aqillərin  inamına  görə:  yaxşı  qadın  evin  istisi,  pis 
qadın göz tökən tüstüsüdür. 
Aqillərin  inamına  görə:  ananın  baş  ləçəyi,  ağbirçəyi 
müqəddəsdir, qan yatızdırar. 
Aqillərin inamına görə: ağbirçək baş şalını, ağsaqqal 
çəliyini ən ağır döyüşdə, dava-dalaşda qan töküləndə, ortaya 
– tərəflərin ayağı altma atarsa, mütləq hər şey sülh ilə bitər. 
Nə şalın, nə çəliyin üzərindən addamazlar, tapdalamazlar. 
Aqillərin  inamına  görə: kim əncir, xan çinar  ağacla-
rını  ocaqda  yandırarsa,  onun  uğuru  xeyir  tapmaz,  çörəyinin 
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---

__________________________________ Nübar Həkimova 
 
 
123 
bərəkəti  olmaz,  ailə  qan-qarğışa  səbəb  olar.  Ailədə  yeddi 
arxadan  dolananın  biri  mütləq  kor  olar.  Bu  ağaclar  elat 
aqillərinin təsəvvüründə ocaq – müqəddəs sayılır. 
Aqillərin  inamına  görə: kəskin sinə, oynaq ağrıların-
dan,  qan  təzyiqi  yuxarı  olub,  əziyyət  çəkənlərə,  görmə  qa-
biliyyəti  zəif  olanlara,  tez-tez  ürək  döyüntülərindən  əziyyət 
çəkənlərə  1  kq  qoz  ləpəsini,  1  kq  bal,  1  qram  zəfəran,  0,5 
qram  sarı-kök,  hil,  mixək  və  3-4  hind  qozunu  əzib  yarım 
stəkan  qaynadılmış  suda  qarışdırıb  hər  gün  (15-20  gün) 
səhər-səhər  acqarına  bir  qaşıq  udmaq  məsləhətdir.  Bu  həm 
də qadın və kişiləri fizioloji cəhətdən aktivləşdirir. 
Aqillərin  inamına  görə:  24  ədəd  limonu,  200  qram 
sarımsağı  ətçəkən  maşından  keçirməli  (qədimlərdə  bu  hə-
vəngdəstə  ilə  döyülərdi),  sonra  onu  iri  bankaya  doldurmalı, 
ağzını  qapayıb  qara  parçaya  bükməli,  soyuducunun  alt 
gözündə  10  gün  saxlamalı,  hər  gün  səhər-səhər  acqarına 
ondan  bir  çay  qaşığı  udmalı.  Bu  şiş-xərçəng-yaman,  daxili 
hillət,  oynaq  (qol-qıç,  əl-ayaq  bel)  ağrılarını,  həddən  çox 
piylənməni müalicə edir və qarşısını alır. Qadın və kişilərdə 
fizioloji aktivliyi artırır. 
Aqillərin inamına görə: yel xəstəliyindən, oynaqların-
da  küt  ağrılar,  sızıntılar  olan,  ürək  döyüntülərindən  əziyyət 
çəkənlərə  məsləhətdir  ki,  alma  sirkəsini  adi  qaynanmış 
soyuq  su ilə qarışdırıb hər gün (10 gün)  yeməkdən qabaq 1 
stəkana  10  çay  qaşığı,  sonra  (10-15  gün)  isə  alma  sirkəsi 
olan 1 stəkana 5 çay qaşığı qarışdırıb içmək məsləhətdir. 
Aqillərin  inamına  görə:  yarım  litr  arağı  tən  yarı  bö-
lüb, onun qalan yarımçığını sarımsaq dişlərini tən yarı bölüb 
ağzına qədər doldurub, normal otaq havası şəraitində 21 gün 
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---