Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu
Yüklə 4,24 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- __________________________________ Nübar Həkimova
- Nübar Həkimova
__________________________________ Nübar Həkimova 103 edib, günah işlədib. Ələyi (xəlbiri, şadaranı) boş ələməzlər, əks halda o ailədə (el-obada) aclıq, qıtlıq olar, xeyir-bərəkət olmaz. Bazarda alqı-satqıda müştərinin bilərəkdən aldadan, ziyana düşər, öləndə çətin can verər. Yol azan qəribə, yol göstərməyənin uğuru xeyir olmaz. Təzə gəlin evdən oğurluq edərsə və ya oğurluq ət, xö- rək, mer-meyvə yeyərsə, doğduğu övlad böyüyəndə oğru olar. Ocaq yanarkən köyrüyərsə, kimsə o evin pisinə, bədinə danışar. Belə halda ocaqda göyrüyən yerə duz səpərlər və "öz başını yesin" deyərlər. Evdə bişən çörəyin ilkini qonşuya verməzlər, əks hal- da, evin bərəkətini vermiş olar. Çörəyin, xörəyin, suyun ilkini uğura çıxana verməzlər, əks halda, uğura çıxanın uğuru xeyir tapmaz. Uşağa adı ailədə (oba-oymaqda) ən ağıllı, düz, təmiz- kar adam qoyar. Əgər əliəyri, oğru, namərd, tənbəl adam adı qoyarsa, uşaq böyüyəndə mütləq adını qoyana oxşayar. Hamilə qadını əzizləyib, onunla xoş rəftar edərlər. Ha- milə qadını incidib, əsəbiləşdirməzlər. Onun qarğışı-qarğış, alqışı-alqış olar. Gəlin uşağa qalan vaxt camış qatığı yeyərsə, uşaq vax- tından gec anadan olar. O uşaq gec danışar, gec iməkləyər, gec yeriyər. Zahı qadının qarğışı pis olar. Qarğış olunanın uğuru xeyir tapmaz. Hamilə qadın ilk hamiləlik dövründə yuxusunda çinar, qoz, sərv, alma, əncir ağacı görərsə qızı olar. Palıd, dağda- PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Nübar Həkimova ___________________________________ 104 ğan, saqqız, qarağac ağacı görərsə, oğlu olar. Hamilə qadın yuxuda qoyun, inək, ayı görərsə uşağı böyüyəndə tənbəl, yatağan, təkə, at, canavar, it və s. görərsə uşağı diribaş, qoçaq, çevik olar. Baharda zoğal, çinar, tut, üzüm, alma, armud, əncir, saqqız, qarağac, nar, dağdağan kimi müqəddəs ağacları kəsənin ailədə ən əziz övladı ya ömürlük şikəst olar, ya da ölər. Kim ilin son çərşənbə günü saat 12 radələrində axar suda çimərsə, əl-üzünü yuyarsa, bir ovuc su içərsə, onun uğuru xeyir tapar, ömrü uzun olar. Hamilə qadın Novruz bayramının son çərşənbəsində qonşudan üç qapını pusduqda, hər üç qapıdan ilk dəfə kişi səsi eşitsə oğlu, qadın səsi eşitsə qızı olar. Kim Novruz bayramının son çərşənbəsində hamilə qadına, ağır xəstəyə qulluq göstərərsə onun uğuru xeyir, günü ağ, ömrü uzun olar. Şərdən-xətadan uzaq olar. Novruz bayramının çərşənbəsində yerə qaynar su tökə- nin, çırağı, şamı üfürüb keçirənin uğuru xeyir tapmaz. Ocağı, suyu, duzu, çörəyi, unu murdarlamaq olmaz. Əks halda, adamın uğuru xeyir tapmaz, evində bərəkətə həs- rət qalar. Uşaq anadan olanda qırxına qədər adı qoyulmasa, o uşaq-yalançı olar. Qohum-əqrəbasına bədbəxtlik gətirər. Gəlin hamilə vaxtı yuxuda qaynanasını, baldızmı, ana- sını görərsə qızı olar. Atasını, qaynatasını, qardaşını, qaynını görərsə oğlu olar. Gəlin hamilə vaxtı erkək sürü içinə girərsə oğlu, qoyun sürüsünün içinə girərsə qızı olar. PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com __________________________________ Nübar Həkimova 105 Gəlin hamilə vaxtı təndirə (saca) baxarsa qızı olar. Qızınin bəxti-yığvalı açıq olar, getdiyi ev bərəkətli olar. Səfərə çıxanın qarşısına keçəl, kosa, sonsuz adam çı- xarsa, uğura çıxan səfərindən xeyir görməz, əliboş, üzüqara qayıdar. Səfərə çıxarkən qarşıya pişik çıxarsa, xata-baladan so- vuşmaq üçün üç dəfə fırlanıb dabana tüpürürlər ki, uğuru xeyirli olsun. Səfərə yıxanın qarşısına acgöz, tamahkar çıxarsa, uğu- ru xeyir tapmaz, bədbəxtliyə düçar olar. Səfərə çıxanın qarşısına ailənin ilk uşağı çıxarsa, uğuru xeyirli olar. Səfərə çıxanın qarşısına bərəkət (taxıl zəmisi), su çı- xarsa uğuru xeyirli olar. Səfərə çıxanın qarşısına it, tülkü, canavar çıxarsa, uğu- ru xeyirli olar. Dovşan, pişik çıxarsa bədbəxtlik tapar. Səfərə çıxanın qarşısına aşıq çıxarsa, uğuru xeyirli olar. Nəzəri olan adam uğura çıxanın arxasınca diqqətlə baxarsa onu murdarlamaq lazımdır ki, gözü uğurda olana bədbəxtlik gətirməsin. Yayda çöldə yatarkən, cibinə soğan-sarımsaq qoyan adamı ilan çalmaz. Cibində qəlyan, tənbəki kisəsi olan adamı ilan çalmaz. Bostanın ilk məhsulunu müdrik, təmizkar, xeyirxah, ağsaqqala dərdirərlər ki, bostan məhsulu bol, bazarlığı uğurlu olsun. Yeri şumlayarkən, toxumu səpərkən, taxılı biçərkən ağsaqqal, ağzıdualı müdrikə iş gördürərlər ki, məhsul bol, PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Nübar Həkimova ___________________________________ 106 bərəkətli olsun. Məhsulun ilkini nə satmazlar, nə də özgəyə verməzlər. Xırmana ulaq bağlamazlar, yoxsa xeyir-bərəkət yox olar. Pişiyi yatanda vurmazlar, oyatmazlar, əks halda ada- mın uğuru xeyir tapmaz. Hamilə qadının ürəyi alma, nar, pomidor, quzuqulağı, turşu, zoğal istəyərsə qızı olar. Hamilə qadın evdə-çöldə, işgüzar olarsa uşağı da cəld və təmizkar olar. Ailədə oğlan uşağı olduqda, adları bir-birinə uyğun qoyularsa, sonra gedən uşaq da oğlan olar. Qızın adını da əvvəlki qızın adına uyğun qoymazlar ki, sonra gələn də qız olar. Heyvanı müdrik, təmiz adama kəsdirərlər. Cümə günü qoyun qırxılmaz, ağıldan (pəyədən) heyvan çıxarılmaz, şər qarışanda bıçaq itiləməzlər. Əgər bu deyilənlərə əməl edilməzsə, heyvan ölər, murdar olar. Heyvanın qulağı eşidə-eşidə yanında onu satmaq, almaq haqda danışılmaz. Əks halda, müştərinin pulundan xeyir görülməz. Sürü-naxır yanından keçərkən salam verib deyirlər: "Bərəkətli olsun", "Damazlığı artıq olsun". Heyvan qapıda, örüşdə, pəyədə mələyərkən qarğış et- mək günahdır. Şər qarışanda həyətdə at ayağını aramsız yerə döyərsə, it ulayarsa, xoruz banlayarsa evdən adam ölər. Oğlandan sonra qız doğularsa, o qızın ayağı uğurlu olar, düşdüyü ailəyə xoşbəxtlik gətirər. Ailədə ev-eşiyə, mal-qaraya göz dəyməsin deyə evin PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Yüklə 4,24 Kb. Dostları ilə paylaş:
|