Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu

Nübar Həkimova ___________________________________  
 
 
96 
olmasından əziyyət  çəkən xəstələrə şan balını süzüb əritsin, 
içərisinə zəncəfil, darçın, zəfəran, xaş-xaş qabığı, qaraçörək 
(arpa, vələmir), reyhan, nanə (yarpız) töküb həll olana qədər 
qarışdırıb  tənzif  (cuna,  ağ)  üzərinə  yaxıb,  ağrılar  olan  yerə 
qoysun. Üç saatdan sonra sarğını açıb ağrılar olan  yeri keçi 
və toyuğun yağı ilə sığallayıb, sonra yun şal ilə bağlayıb isti 
saxlamaq  məsləhətdir.  Bu  müalicə  üsulunu  7  gün  dalbadal, 
sonra isə 15-20 gün günaşırı davam etdirmək yaxşı olar. 
Tərəkəmələrin  inamına  görə:  kəskin  mədə-bağırsaq 
ağrıları  zamanı  nanəni  (yarpız)  ətçəkən  maşından  keçirib 
tənzifdən  (cunadan)  süzüb,  şirəsini  10-15  gün  müddətində, 
hər  gün  yeməkdən  qabaq  üç  dəfə  yarım  fincan  içmək 
məsləhətdir. 
Tərəkəmə maldar-çobanlarının inamına görə: sağılan 
südün yanına qaymaq çiçəyi qoyanda, yığıntıya üz çox yığılır. 
Sonralar  bunu  günaşırı  axşam  yatmamışdan  əvvəl  və 
səhər tezdən acqarına 10-5 gün davam etdirmək yaxşı nəticə 
verər. 
Tərəkəmələrin  inamına  görə:  həftənin  günlərinin 
yozumu: 
Birinci gün: duz günü ağır – gündür.  
İkinci gün: xas günü – özünü yerə bərk bas.  
Üçüncü gün: çərşənbə günü – tərpənmə.  
Dördüncü gün: adına günü – işlərin avandına.  
Beşinci gün: cümə günü – bekar günü. 
Altıncı gün: şənbə günü – şikar günü. 
Bazar günü: boş bekar – azar günü. 
Tərəkəmələrin  inamına  görə:  bıçaq  ağzı  açıq,  üzü 
yuxarı  qoyularsa,  demək  o  ailədən  qurbanlıq  verilməlidir. 
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---

__________________________________ Nübar Həkimova 
 
 
97 
Əgər qurban verilməsə (kəsilməsə) ailədən kimsə ölməlidir. 
Əgər bıçağın ağzı açıq bir başqasına verilərsə, o yaxşı əlamət 
sayılmır. Düşmənçilik kimi yozular. 
Tərəkəmələrin  inamına görə: evi süpürdükdən sonra 
süpürgəni  qapı  arxasında  dik  qoymaq,  düşmənin  yatmayıb, 
sui-qəsd  üçün  fürsət  gözlənilməsi,  ayaq  üstə  pusquda  dur-
ması kimi yozudur, süpürkə yanı üstə qoyulmalıdır.
1
 
Elat-tərəkəmə  bağban  aqillərinin  inamına  görə:  li-
mon  ağacının  kolu  quruyanda,  onun  dibinə  təzəcə  kəsilmiş 
heyvan  qanı  töküb,  torpağına  qarışdırdıqda,  o  yenidən 
göyərər və məhsuldarlığı çox olar. 
Tərəkəmələrin  inamına görə: hamilə qadının övladı-
nın  qız  və  ya  oğlan  olacağını  bilmək  üçün,  dərin  bir  cama 
pak  su  doldurulur.  Həmin  suya  üç  damcı  süd  damızdırılır. 
Əgər  süd  camın  dibinə  çökərsə  oğlan,  yox  camın  dibinə 
çatmamış suda həll olunarsa, qız olacaq.
2
 
İnama  görə:  yüksək  qızdırma  nəticəsində  sayıqlama 
artanda xəstəyə itburnu çiçəyinin şirəsi və mürəbbəsi ilə çay 
içmək məsləhətdir. 
                                                
1
 İnamları Azərbaycan Dövlət Texniki Universitetinin dosenti Səfə-
rov  Ağamoğlan  Hüseynalı  oğlu  1996-cı  ildə  bu  sətirlərin müəllifinə  təq-
dim etmişdir. İnamları vaxtilə mərhum atası – Hüseynalı Məşədi Ələsgər 
oğlundan və anası Sayad Ağahüseyn qızından yazıya almışdır. 
2 
Elat-tərəkəmə  müdriklərinin  inamları  bu  sətirlərin  müəllifi  tərə-
findən  1977-ci  ildə  Qazax  bölgəsinin  92  yaşlı  sakini  Vəli  Mustafa  oğlu 
Mustafayevdən  (Vəli  baba  kənd  arasında  Tüyür  oğlu  Vəli  kimi  məşhur-
dur.  O,  xalq  ədəbiyyatını  sinədəftər  bilən  müdriklərdəndir),  onun  həyat 
yoldaşı 80 yaşlı Cavahir Məmməd qızının dilindən yazıya alınmışdır. 
 
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---

Nübar Həkimova ___________________________________  
 
 
98 
İnama  görə: bağırsaqlarda olan qurdları tökmək üçün 
xəstə gicitkənin kökünü dəmləyib 10-15 gün, gündə üç dəfə 
yeməkdən əvvəl içməlidir. 
İnama  görə:  saçı  tökülənlərə  gicitkən  kökünü  qayna-
dıb suyunda başı həftədə üç dəfə yumaq məsləhətdir. Bu, saç 
dibini də möhkəmlədir. 
İnama  görə: daxili qanaxmanı kəsmək üçün üzərliyin 
çiçəyini dəmləyib içmək məsləhətdir. 
İnama  görə:  əncir,  üzüm,  tut,  heyva,  bağayarpağını 
dəmləyib içmək şəkər xəstəliyini tənzimləyir. Bunların qarı-
şıq dəmləməsini 20-25 gün, gündə üç dəfə, yeməkdən əvvəl 
iki  fincan  içmək  məsləhətdir.  Bu  cür  müalicə  qan  təzyiqini 
də tənzimləyir. 
İnama  görə:  yaxşı  yuxunu  suya,  pis  yuxunu  zibilliyə 
söyləmək məsləhətdir. 
İnama  görə:  hamilə  qadın  doğuş  ərəfəsində  ilk  dəfə 
başını sağ çiyninə çevirsə oğlu, sol çiyninə çevirsə qızı olar. 
İnama görə: gecə-gündüz bərabərləşəndə kim, ayağını 
suya salıb niyyət etsə, niyyəti baş tutar. 
İnama  görə:  gecə-gündüz  bərabərləşəndə  axar  sudan 
su  gətirib  xəmir  yoğursa,  həmin  ailənin  unu-urvatlı,  çörəyi 
bərəkətli olar. 
İnama görə: gecə-gündüz bərabərləşəndə, kim yerdən 
daş götürüb axar suya atsa, qada-baladan uzaq olar. 
İnama  görə:  öd  kisəsində  daşı  olan  xəstələrə  yarpızı 
dəmləyib, hər gün acqarına üç dəfə,  yeməkdən  əvvəl içmək 
məsləhətdir. 
İnama  görə: qan təzyiqini aşağı salmaq üçün cəfərini 
ətçəkən  maşında  çəkib,  tənzifdən  keçirmək,  onu  təmiz  ban-
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---