Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi l'ƏLSƏFƏ VƏ Sİyasi-HÜquqi TƏDQİqatlar institutu «politologiYA» ŞÖBƏSİ
Yüklə 4,08 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 79 Qurbanov A. «Saman altından su yeridən». «Azərbaycan» qoz., Bakı, 1998, 1 avqust.
- 1.3. Azərbaycanda milli azlıqların və azsaylı xalqların inkişaflarının sosial dinamikası və xarakterik xüsusiyyətləri
İbrah im A ğa yev edilməyə səy göstərilir. Tez-tez güya Azərbaycanda rusların “təqib olunması”, ləzgilərin, kürdlərin, talışların,! tatların və digər azsaylı xalqların hüquqlarının tapdalanması haqda əsası olmayan iddialar irəli sürülür. Azərbaycanın müstəqilliyinə qarşı
çıxan qüvvələr Azərbaycanda siyasi sabitliyi pozmaq və milli qarşıdurma yaratmaq üçün azsaylı xalqlar kartından bəhrələnməyə çalışırlar.Bu qüvvələr Azərbaycan ərazisində yeni bir “Lor problemi“ meydana gətirməyə, bununla da Qarabağ cəb həsindən diqqəti yayındırmağa səy göstərirlər79. Azərbaycan türklərini milli azlıqların problemlərinə biganə münasibət bəsləməyinə görə qınayanlar unudurlar ki, son dövrlərədək bu millət respublika daxilində böyük millətin istifadə etməli olduqları hüquqlardan əslində məhrum olmuşdur. Azərbaycan xalqı saysız-hesabsız problemlərini həll etməyə qadir olmadığı bir vaxtda ərazisində yaşayan hər hansı bir milli azlığı, etnik qrupu narahat edən bu və ya digər problemi necə həll edə bilərdi. Yalnız müstəqil dövlətçiliyimiz möhkəmləndikdən sonra ölkə ərazisində yaşayan bütün xalqlara və millətlərə qayğı ilə yanaşmaq dövlət səviyyəsində həyata keçirilə bilər. Buna baxmayaraq, Azərbaycan dövləti ən çətin vaxtlarda belə milli azlıqların hüquqlarını müdafiə etməyi, onlara lazımi yardım göstərməyi öz milli siyasətinin tərkib hissəsi sayır və öz fəaliyyətini bu istiqamətdə qurur. Belə ki, Azərbaycan Prezidentinin 16 sentyabr 1992-ci il fərmanı respublikamızda azsaylı xalqların, milli azlıqların dil və mədəniyyətlərinin inkişafı qarşısında real perspektivlər 79 Qurbanov A. «Saman altından su yeridən». «Azərbaycan» qoz., Bakı, 1998, 1 avqust. 6 2 açmışdır. Bı fərmanın əsl mahiyyətini təhrif edən bəzi bədnam dairələr veriiən mədəni muxtariyyət hüquqlarını, təəssüf ki, ərazi muxtariyyət hüquqları ilə qarışıq salırlar. Onlar əslində respublikanı bir neçə milli regiona parçalamaq xətti tuturlar. Onlar respublika rəhbərliyinin yeritdiyi ardıcıl konstruktiv, bütün xalqların və millətlərin mənafeyinə cavab verən milli siyasətdən başqa nəticə çıxarmağa çalışırdılar. Keçən əsrin 90-cı illərinin əvvəllərində həyata keçirilən bu bədnam siyasətin tərəfdarları unudurdular ki, Azərbaycan ərazisində məskun laşmış müxtəbf xalqlar və millətlər əsrlər boyu birgə yaşamış, çətinliklərə bir yerdə sinə gərmiş, xoş günləri bir qarşılamışlar. Onların arasmda düşmənçilik toxumu səpmək istəyənlər düşmən dəyirmanına su tökürlər. Yeni ır.illi
münaqişə ocaqlarının yaradılaraq genişləndirilməsi strateji əhəmiyyəti olan bir sıra problemin həllini qarşıya şoyur. Onlar müstəqillik yoluna qədəm qoymuş gənc Azərbayc: n Respublikasına qarşı həyata keçirilən erməni təcavüzündən ciqqəti yayındırmaq, başqa xalqların nəzərində azərbaycanlıların vəhşi və barbar obrazlarını yaratmağa nail olmaq, “Qaral ağ problemi” deyilən qondarma və süni problemi daha ı a dərinləşdirmək və yeni-yeni belə problemlər yaratmaq, respublikada gedən demokratik proseslərin qarşısını almaq və onu dünya xalqlarının gözündən salmaq məqsədi güdürlər. Hazırkı şəraitdə Azərbaycanda yaşayan xalqların və millətlərin həyat fəaliyyəti onların azsaylı, yaxud çoxsaylı olmalarından asılı olmayaraq, hamının hüquq bərabərliyi əsasında və vahid qardaşlıq prinsipləri üzərində qurulmalıdır, onların maddi və mənəvi tələbatı bərabər şəkildə ödənilməli. _______________________
İb ra h im A ğ a y e v xalqlar və millətlər arasında maddi və mənəvi sərvətlər mübadiləsini artırmalı, cəmiyyətdə sosial
yekcinsliyin güclənməsinə, mədəniyyətdə, əxlaqda və məişətdə ümumi cəhətlərin yaranıb inkişaf etməsinə, xalqlar və millətlər arasında dostluğun daha da möhkəmlənməsinə əsaslanmalıdır. Milli azlıqlar problemi ilə əlaqədar milli münasibətlər sahəsinə diqqət yetirərkən o əsas tutulmalıdır ki, yeni cəmiyyət quruculuğunda əldə edilən uğurlar ictimai inkişafda millətə aid ümumi və xüsusi cəhətləri düzgün əlaqələndirməklə bağlıdır. Çünki milli münasibətlər daima inkişaf edən, yeni-yeni problemlər və vəzifələr irəli sürən reallıqdır. Hazırkı şəraitdə Azərbaycanda milli məsələ bütün ölkənin və ayrılıqda hər bir xalqın mənafe və marağının eyni dərəcədə gözlənilməsi şərtilə qoyulmalı və həll edilməlidir.
Azərbaycanda tarixən müxtəlif millətlər, azsaylı xalqlar, milli azlıqlar və etnik qruplar yaşayıb yaradıblar. Onlar bugün də bu ərazidə yaşamaqdadırlar. Tarixi təcrübə göstərir ki. Azərbaycanda heç bir xalqa vo millətə qarşı ayrıseçkilik münasibəti olmamışdır. Buna görə də burada yaşayan etnosların heç biri özünü yad etnos hesab etmir, özünü digərlərinə qarşı qoymur. Yalnız ermənilərdən başqa. Azərbaycanda məskunlaşmış müxtəlif etnik qrupiar arasında ortaq əlamətlər, birləşdirici xüsusiyyətlər formalaşmışdır, onlar etnik qruplara xas olan fərqləndirici əlamətlərlə və keyfiyyətlərlə müqayisədə həmişə üstünlük təşkil etmişdir. Ərazi ümumiliyi, din birliyi, maddi və mənəvi mədəniyyət yaxınlığı, birgə yaşayış tərzi Azərbaycanda etnik qarşıdurmanın qarşısını alan, vahid Vətən idealını inama çevirən amillərdəndir. Azərbaycan dili bu ərazidə yaşayan bütün etnosların ünsiyyət vasitəsinə çevrilib, ümumxalq dili rolunu oynamışdır. Elə buna görə də böyük rus mütəfəkkirləri M.Y.Lermontov, Bestujev Marlinski XIX əsrdə Azərbaycan dilini Ön Asiyada və Qafqazda təsir dairəsinə görə Avropada fransız dilinin rolu ilə müqayisə etmişlər. Göründüyü kimi, etnosu formalaşdıran və mövcudluğunu, yaşamasını təmin edən bu amillər tarixən Azərbaycanda ixtilafdan, münaqişədən daha çox birliyə, həmrəyliyə real obyektiv zəmin yaratmışdır. Biz bununla heç də etnosun əsl əlamətlərindən birinin -
etnik özünəməxsusluğun mövcudluğunu arxa plana keçirmək fikrində deyilik. Sadəcə
Yüklə 4,08 Mb. Dostları ilə paylaş:
|