Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi
Yüklə 65,28 Kb. Pdf görüntüsü
|
243 Eshghi və Akhundova (2009) ICARDA mənşəli çılpaq arpa nümunələrinin genetik müxtəlifliyinin tədqiqində -zo- nasında 15 zolaq və 15 spektri təyin etmiş və ən zəngin spektr müxtəlifliyinin bu zonaya məxsus olduğunu göstərmişlər. Qeyd etmək lazımdır ki, onların bu zonada müşahidə etdikləri spektrlər digər zonalara müqayisədə daha aydın təzahür etmişdir. Çılpaq arpa nümunələri üzərində aparılmış bu tədqiqatda -zo- nasının genetik müxtəlifliyi 0.866-ya bərabər olmuşdur [182]. -zonasında ən yüksək tezliyə (15.15%) P 1 zolağa malik olmuş, P 3 zolağı 12.12% olmaqla, nisbətən aşağı tezliklə ge- notiplərin 4-də qeydə alınmışdır. Bu zonada müşahidə edilən patternlər arasında 13 nömrəli zolaq yalnız bir genotipdə öyrənilmişdir. Tədqiqatımızda bu zonada 12 fərqli spektr mü- şahidə olunmuş, 5 və 9 spektrləri nümunələrin 82%-dan ço- xunda təyin olunaraq, yüksək tezliyə malik olmuşlar. 5 , 6 və 12 yalnız bir genotipdə izlənilmiş, digər spektrlərin tezliyi isə 5.88% - 64.7% arasında tərəddüd etmişdir. -zonasında mü- şahidə edilmiş pattern və spektrlərin sayı (uyğun olaraq, 20 və 12) - zonasında təyin olunmuş pattern və spektrlərin sayın- dan (uyğun olaraq, 22 və 16) az olmasına baxmayaraq, - zonası üçün hesablanmış Nei genetik müxtəliflik indeksinin qiyməti (0.929) -zonasını üçün hesablanmış uyğun parametr- lə (0.917) müqayisədə böyük olmuşdur. Ədəbiyyat məlumatına müraciət etdikdə məlum olur ki, Alvarez və həmkarları [110] -zonasının genetik müxtəlifliyinin 0.795-ə bərabər olduğunu müəyyən etmişlər; onların tədqiqatlarında ən az müxtəlifliyə -zonasıda rast gəlinmişdir. Alvares və həmkarları [109] tərə- findən aparılmış digər təcrübədə isə zonasında heç bir spektr təyin olunmamış, zonasında 12, -zonasında 2, zonasında isə 6 müxtəlif zolaq müəyyən edilmişdir. zonasının spektr- 244 ləri 2-7 arasında olmuşdur. -zonasının zolaqları bir spektrli, zonasının zolaqları isə 4-5 spektrli olmuşdur. Eshghi və Ak- hundovanın tədqiqatlarında isə - zonada 24 zolaq təyin olun- muş, genetik müxtəliflik indeksinin qiyməti bizim tədqiqatın nəticəsinə uyğun olaraq, digər zonalarla müqayisədə bu zona- da yüksək (H=0.933) olmuşdur. Pan və əməkdaşları (2007) isə -zonasında 8 spektrin varlığını aşkar etmişlər [307]. -zonasında 6 spektr müşahidə edilmişdir; 7 və 6 spektrləri, uyğun olaraq, 47.06% və 41.18% olmaqla yüksək tezliklə seçilmişlər. 1 və 3 spektrləri isə yalnız bir genotipdə təyin olunmuş spektrlərdəndirlər. Tədqiq olunmuş zonalar ara- sında -zonası ən az spektrə malik zona kimi tanınmışdır. Tədqi- qatımızda bu zonada 14 fərqli zolaq öyrənilmiş, P 9 zolağı 33.33%-lə 11 genotipdə qeydə alınaraq, yüksək tezliyə malik olmuşdur. P 2 , P 3 , P 4 , P 7 , P 8 , P 10 , P 13 və P 14 zolaqları ancaq bir genotipdə müşahidə edilmiş, digər zolaqların tezliyi 6.06% - 15.5% arasında tərəddüd etmişdir. -zonası digər zo- nalarla müqayisədə spektrlərin ən az sayına malik olmaqla yanaşı, genetik müxtəliflik indeksinin də ən kiçik qiyməti (H=0.831) ilə səciyyələnmişdir. Zolaqların müşahidə olunmuş aşağı müxtəlifliyi α-zonasındakı spektrlərin birtərəfli elektroforezlə tam ayrılmaması ilə izah oluna bilər. Tədqiqatımızda birtərəfli elektroforezlə zülal spektrlərinin tam aşkar olunmasına xüsusi diqqət verilsə də, gös- tərilmiş fakt α-zonasının spektrlərinin tədqiqində ikitərəfli elektro- forez üsulunun tətbiqini tövsiyə etməyə sövq edir. Pan və əməkdaşları (2007) tədqiq etdikləri genotiplərdə - zonasında 6 fərqli spektri təyin etmişlər [307]. Eşqi və Axundova (2009) -zonasında 7 spektr və 20 zolaq müşahidə edərək, bu zonanın β-zonasından sonra yüksək genetik müxtəlifliyə malik zona olduğunu müəyyən etmişlər [182]. Alvareaz və həmkarları (2006 a və b) da bu zonada yüksək genetik müxtəlifliyi aşkar 245 etmişlər [109, 110]. Tədqiqatımızda α-, β- və ω-zonalarında po- limorfizm yüksək olduğu halda, γ- ω-, β- və α-zonasında təyin edilmiş spektrlərin tezliyi zonasında polimorfizm təyin edilməmişdir. Cədvəl 5.7. Spektrlər Tezlikləri, %-lə Total ω 1 32.35 11 ω 2 2.94 1 ω 3 38.23 13 ω 4 38.23 13 ω 5 47.06 16 ω 6 2.94 1 ω 7 2.94 1 ω 8 11.76 4 ω 9 97.06 33 ω 10 38.23 13 ω 11 70.59 24 ω 12 73.52 25 ω 13 32.3 11 ω 14 23.53 8 ω 15 8.82 3 ω 16 2.94 1 β 1 14.7 5 β 2 5.88 2 β 3 8.82 3 β 4 2.94 1 β 5 82.32 28 β 6 2.94 1 β 7 44.11 15 Yüklə 65,28 Kb. Dostları ilə paylaş:
|