Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasinin m. FÜzuli adina əlyazmalar institutu

61 

 

S.mum  D.N.  Clementem  Papam  VIII  ano  1601.  Papa  VIII 

Klementin Ġran Ģahına 1601-ci ildə göndərdiyi məktublar.  

 

ff.  317-318:  Le  raggioni  che  allega  il  signor  Don 

Antonio Shirleo inglese, embasciadore del serenissimo re di 

Persia, per la verita et presidenza della sua embasciata (anno 

1610).  Əlahəzrət  Ġran  Ģahı  sarayında  səfir  olan  ingilis  Don 

Antonio  ġirleo  öz  elçiliyiyinin  həqiqiliyi  və  səbəbləri 

haqqında gətirdiyi dəlillər (1610 il). 

 

 ff.  328-332:  altre  lettere  di  fra  Vincenzo  di  S. 

Francesco a Giovanni Battista Confalonieri sulla missioni di 

Persia  (settembre  1611  –  maggio  1615).  Vinçentso  di  San 

Françeskonun  Covanni  Battista  Konfalonyeriyə    Ġran 

missiyası  ilə  bağlı  baĢqa  məktubları  (sentyabr  1611  –  may 

1615).            

 

Fondo Confalonieri 24, brevi di Paolo V a diversi. 

f. 83: al re di Persia Abbas I (9 luglio 1610). Ġran Ģahı 

I Abbasa məktub (9 iyul 1610 il). 

 

Fondo Confalonieri 65.  

ff.  10-17:  Relatione  della  prima  audentia  che  il 

reverendo  padre  fra  Vincenzo  di  S.  Francesco  visitator  

generale nella Persia et India orientale hebbe col re di Persia‖ 

(anno 1611). Ġranda və Hindistanda baĢ elçi Vinçenso di San 

Françesko  atanın  Ġran  Ģahı  ilə  birinci  görüĢü  haqqında 

hesabatı (1611 il). 

 

Fondo Domenicani I, 311: Benedictus XIV capitulo 

---

62 

 

generali Bononia convocato Ordinis Praedicatorum inguint  ut 

executioni  mandentur  statuta  priorum  capituli  generalis. 

Prasertium annorum 1644 et 1694, circa provinciam Ordinis 

Naxuanam in Armenia Persiae, cuius alumni aptiores in Italia 

educandi  sunt,  omnes  vero  in  patria  postea  ministerio 

fugantur  (10  aprile  1748).  Predikatorlar  ordeni  (Moizəçilər 

təriqəti  –  F.Ə.)  tərəfindən  1644  və  1694  illərdə  “Ġran 

Ermənistanına”  [əsassız  olaraq  –  F.Ə.]    aid  etdikləri 

Naxçıvana göstərilən missioner fəaliyyəti haqqında papa XIV 

Benediktə  Bolonyada  təqdim  edilən  hesabat.  Həmçinin 

hesabatda  qeyd  olunur  ki,  ordenin  Naxçıvan  bölməsinə  aid 

olan  ermənilər  Ġtaliyada  dini  təhsil  almağa  meyllidirlər  (10 

Aprel 1748 il). 

 

Fondo Pio 112.  

ff.  147-148:  Al  potentissimo  principe  Re  di  Persia, 

Clemens Papa VIII (2 maggio 1601). Qüdrətli hökmdar Ġran 

Ģahına Papa VIII Klementin məktubu (2 may 1601 il). 

 

Fondo Pio 134. 

ff. 66-121: Relatione di [Danielle Barbaro] del regno 

di Persia e della guerra havuta da quel re con Selimano il Gran 

Turco l’anno 1554. Daniel Barbaronun Ġran dövləti ilə Böyük 

Türk  Sultanı  Süleyman  arasında  gedən  müharibə  haqqında 

1554 ildə tərtib etdiyi arayıĢı.”  

 

Misc., Arm. II, 74. 

 ff.  227-237:  Relatione  di  messer  Vincenzo  degli 

Alessandri al Serenissimo Principe et Illustrissima Signoria di 

Venetia  delle    cose  osservate  da  lui  in  Persia,  1574.  Cənab 

---

63 

 

Vinçentso  Alessandrinin  Ġranda  müĢahidə  etdiyi  Ģeylər 

haqqında Əlahəzrət Hökmdara (Venesiya Dojuna – F.Ə.) və 

Venesiya Sinyoriyasına (Ali Dövlət ġurasına – F.Ə.) hesabatı, 

1574 il.  

 

 ff. 239-268: Descritione della guerra fra il Turco col 

Persiano  (senza  data).  Türkiyə  ilə  Ġran  arasında  gedən 

müharibənin təsviri (tarixsiz). 

 

ff.  269-284:  Altra  relatione  della  Persia  fatta  alla 

Repubblica  di  Venezia  dal  suo  ambasciatore  (senza  data). 

Venesiya  Respublikasının  səfiri  Ġranla  baĢqa  əlaqələr 

haqqında sənəd (tarixsiz). 

 

Misc., Arm II, 75,  

ff.  5-32:  Relatione  delle  cose  del  Turco  col  Soffi  di 

Persia (senza data). Ġran Sofisinin (yəni, səfəvi – F.Ə.) Türklə 

(yəni,  osmanlı  sultanı  ilə  –  F.Ə.)  əlaqələrinə  dair  sənəd 

(tarixsiz). 

 

Misc., Arm. II, 94,  

ff. 95-196:  Relatione del  Re di  Persia detto il signor 

Sofi,  nella quali oltra la qualita  et  quantita del  stato suo, si 

rakonta anco la guerra che egli hebbe col Gran Turco l’anno 

1553  insieme  con  molti  altri  particolari  etc.  Del  1555.  Ġran 

Ģahı  cənab  Sofinin  (yəni,  Səfəvinin  –  F.Ə.)  öz  dövlətinin 

keyfiyyət və kəmiyyət göstəriciləri, eləcə də 1553 ildə Böyük 

Türklə (yəni, osmanlı sultanı ilə - F.Ə.) müharibəsi və bir çox 

baĢqa Ģeylər haqqında danıĢdıqları haqqında sənəd (1555-ci 

il).  

---

64 

 

 

ff.  196-228:  Relatione  del  messer  Vincenzo  degli 

Alessandri  al  Serenissimo  Principe  et  Eccellentissima 

Signoria  di  Venetia  delle  cose  da  lui  osservate  nel  regno  di 

Persia  etc.  Del  1572.  Cənab  Vinçentso  Alessandrinin 

Əlahəzrət  Hökmdara  (Venesiya  Dojuna  –  F.Ə.)  və  Yüksək 

Sinyoriyaya (Venesiya Respublikasının BaĢ Dövlət ġürasına – 

F.Ə.)  Ġran  dövlətində  müĢahidə  etdiyi  Ģeylər  haqqında 

hesabat və s. 1572.  

 

Misc., Arm. II, 117,  

f.  127:  Circa  il  mandare  uno  in  Persia  e  sua 

instructione (senza data). “Bir nəfərin Ġrana göndərilməsi və 

ona verilən təlimatlar haqqında sənəd” (tarixsiz). 

 

ff.  135-139:  Lettera  a  mons.  Caligari  nuncio  in 

Polonia  per  indurri  quel  re  il  Moscovita    et  il  Persiano  a 

collegarsi  contro  il  Turco  (10  guigno  1579).  PolĢada  nunsi 

(Vatikan nümayəndəsi - F.Ə.) monsenyor Kaliqariyə Moskva 

və  Ġran  hökmdarlarının  Türkiyəyə  qarĢı  səfərbər  edilməsi 

haqqında məktub (10 iyun 1579 il). 

 

ff. 140-142: Lettera scritta da un religioso di Persia al 

re di Spagna (anni 1582-1583). Ġranın dini rəhbəri tərəfindən 

Ġspaniya kralına göndərilmiĢ məktub (1582-1583-ci illər).   

 

ff. 144-149: Istruzione per un inviato in Persia (senza 

data).  Ġrana göndərilən Ģəxs üçün təlimatlar (tarixsiz).  

 

Misc., Arm. II, 167,  

---