Azərbaycan mġLLĠ elmlər akademġyasi memarliq və ĠNCƏSƏNƏT ĠNĠSTĠtutu
Yüklə 2,55 Mb. Pdf görüntüsü
|
133 üzündən öpərək, onları məhəbbətlə qucaqlayırdı. Tükəz oğlunun mənfiliklərini, nöqsanlarını öz gözləri ilə gördükdən sonra onu məzəmmətləyir, üstündə kəndin səfalı qoynunu xatırladan bir lövhə olan xalçanı oğluna uzadaraq “bu xalçanı götür, as çarpayının dalından ona bax… Məni unutsan da, kəndi unutma” - deyə onu xalqla canlı əlaqə saxlamağa çağırırdı. O, bir ana kimi yalnız doğru yoldan büdrəyib çıxmış oğlu Zöhrabovu deyil, həm də bütün gəncləri; Zöhrabov kimilərin hamısını onları qoynunda bəsləyən Vətənə, müqəddəs varlıq olan anaya ülvi məhəbbətə səsləyirdi. Onları mənalı yaşamağa, vicdanla hərəkət etməyə və onun hökmünə qulaq asmağa çağırırdı. Uğurlarla yanaşı, tamaşanın bir sıra nöqsanları da vardı. Mətbuat göstərir ki, “Ş.Əbdülkərimov Rüstəm rolunda, F.Namazov Atobba rolunda birinci dəfə səhnəyə çıxdıqları üçün müəyyən qüsurlar buraxırdılar. Onlar obrazlarını yaxşı əzbərləmədiklərindən siflyorun dediyi sözləri tez qavraya bilmirdilər. Hərəkətlərində qeyri- təbiilik özünü biruzə verirdi. İstedadlı artist Ə.Orucov komik rollarda çox bacarıqla çıxış etdiyi halda, çox da komik olmayan Abdulla rolunda təbii oynamırdı. Kənd Təsərrüfatı Texnikumunun tələbəsi Z.Telyakova Tükəz rolunda çox təbii oynadığı halda, Şəlalə rolunda sönüklük göstərirdi” (3). Tamaşanın quruluşunda, tərtibatında və qrimində də nöqsanlar diqqəti cəlb edirdi. Ə.Abdullayev “Nuxa fəhləsi” qəzetində nəşr olunmuş məqaləsində yazır: „Rəssam Qazıyev parkı çox süni çəkmişdir. Belə ki, park boz torpaq üzərində təkcə bir çiçək şəklindən, iki cüt gül dibçəyindən və iki oturacaqdan ibarətdir” (3). Sultan Zöhrabov birinci pərdədəki qrimi ilə axırıncı pərdədə də eyni ilə qalırdı. Onun arvadı Xalidə bütün tamaşa boyu eyni paltarda oynayırdı, iztirab çəkməsinə baxmayaraq sifət cizgiləri dəyişmirdi. Şəlalə və Fəxrəddin də axıra kimi eyni paltarda çıxış edirdilər. Bütün sadaladığımız nöqsanlara baxmayaraq “Vicdan” tamaşası Nuxa xalq teatrının gərgin zəhmətinin nəticəsi kimi müsbət qiymətləndirilmişdir. B.Vahabzadənin Şəki tamaşaçıları ilə daha bir görüşü artıq peşəkar teatrda, həm də tamamən yeni zamanlarda baş tutmuşdur. Belə ki, 2003-cü ilin iyulunda Sabit Rəhman adına Şəki Dövlət Dram 134 Teatrı Bəxtiyar Vahabzadənin müasir və aktual mövzuda “Cəzasız günah” pyesini tamaşaçıların ixtiyarına verdi. B.Vahabzadənin müasir həyatda rast gəldiyimiz mənfiliklərdən, naqis hallardan birinə - biganəliyə həsr olunan “Cəzasız günah” pyesi Şəki teatrı aktyorlarının marağını çəkdiyindən tamaşa şövqlə, həvəslə hazırlanmışdı. Bu əsər həm müəllifin, həm də rejissor Əbülfət Salahovun, rəssam Söhrab Ərəbovun, bəstəkar İlqar Saatovun gərgin yaradıcılıq əməyinin bəhrəsiydi. Tamaşada bütün ifaçılar üçün sevindirici cəhət idi ki, kollektivin hər bir üzvü öz üslubunu, öz yolunu tapmağa, təqlidçiliyə uymamağa çalışırdı. Tamaşanın quruluşunu Əbülfəz Salahov vermişdi. Tamaşa bugünün mənzərəsini bütün çılpaqlığı ilə əks etdirmək baxımından təsirliydi. Zaman güzgüsündə özümüzü özümüzə göstərmək istəyən rejissor cəza və günah fəlsəfəsinə müraciət edir, buna hadisələrin təsviri fonunda nəzər salırdı. Rejissorun tamaşada göstərdiyi klinika günahsızların cəza koloniyası kimi təqdim olunurdu. Düşünən beyinlərin sıxıldığı, xəstələrin sağalmaq ümidindən əllərini üzdükləri iyrənc bir mühitə baxmaq tamaşaçılar üçün də əsl bir “cəza”ya çevrilir, içlərini təlatümə gətirirdi. Bu “cəza”nı çəkdirən klinikanın müdiri (Salman Tahirov) obrazını Hikmət Nəbiyev oynayırdı. Onun jestləri - yerişi, duruşu, mimika və hərəkətləri, patetik çıxışları özündən razı adamların necəliyindən xəbər verirdi. Amiranə həyat tərzinə öyrəşmiş Salman Tahirov (Hikmət Nəbiyev) kinlə yoğrulmuş bir şəxsiyyətdir. Vaxtilə xahişini yerinə yetirmədiyi bir adamın uzun illərdən sonra xəstələnməsindən istifadə edərək, yersiz atmacalarla onu ürək infaktına mübtəla edir, öz əməllərindən həzz alırdı. Salman Tahirovun bank müdiri işləyən oğlu cinayət edərək həbs olunur. Behcətin qardaşı təftiş komitəsinin sədri olduğu üçün Salman ondan xahiş edir ki, qardaşı bu işi yoluna qoysun, yəni oğlun təmizə çıxarsın. Behcətin qardaşı onun xahişini rədd etdiyi üçün, professor da həmin gündən Behcəti gözümçıxdıya salır. Toğrulun kəşf etdiyi preparatdan danışarkən Salman Tahirov deyir: “Mən onu otuz ildir tanıyıram. O, mənə inanmadı… Getdi kənarda müdafiə elədi… Nəticəsi? Buyur. Ali Attestasiya Komissiyasından əsərini veriblər mənə rəy üçün. O, bircə şeyi bilmədi ki, örkən nə qədər uzun 135 olsa, yenə gəlib doğanaqdan keçəcək… Bəli, bunu hamınız bilməlisiniz…” (129, 80). Klinikada fəaliyyət göstərən həkimlər daxildə və xaricdə keçirilən elmi sessiyalarda ondan icazəsiz çıxış edə bilməzlər. Gənc həkim Toğrulun sıxışdırılması da məhz onun Londonda yaşayan Nevrologiya İnstitutunun direktoru Con Drayzer ilə simpoiuzumlarda görüşməsi ilə bağlıdır. Salman Tahirov heç bir vicdan əzabı çəkmədən otuz il birgə işlədiyi Behcətin ağır xəstə olmasına baxmayaraq, onu stresə salan iki xəbər çatdırır. Başqasının adı ilə qardaşının işdən qovulduğunu və cinayətə cəlb olunduğunu xəbər verir. Hələ bu azmış kimi Salman Tahirovun dissertasiyaya yazdığı rəyə əsasən Attestasiya Komissiyası Behcətin işini ləğv etməsi haqqında məktubu alan kimi mənəvi zərbəyə dözməyib, dünyasını dəyişir. Tamaşada Toğrul həkim obrazını rejissor Əbülfət Salahov özü oynayırdı. Toğrul həkimin ixtira etdiyi yeni preparat bədxassəli hipertoniyanı ölüm qorxusu törətməyən adi hipertoniyaya çevirir. Lakin sınaqdan çıxmayan bu preparatı xəstəyə verməyə qorxan Toğrul həkim iki sual qarşısında qalırdı: “bəlkə Aysel haqlıdır? Bəlkə mən bu addımı atmalıyam? Bəlkə insanlıq qanunun aliliyindən yuxarıdır? Amma düzü budur ki, mən bu addımı atmamağımla Behcəti deyil, özümü düşünürəm. Çünki həbsə məhkum olunmaqdan qorxuram. Ölümə məhkum olunmaq dəhşətlidir, yoxsa həbsə məhkum olunmaq? Əgər mən doğrudan da namuslu adamamsa, həbsə məhkum olunmaqdan qorxmayıb, ölümə məhkum olunmuş gözəl bir insanın ölümdən xilas olmaq şansından imtina etməməliyəm. Bəli, əsl söz budur” (129, 69) deyərək qərar verdiyi dəmdə qarşısına Aysel çıxırdı. “Doktor, sənə ehtiyac qalmadı. Sınağı özüm apardım”. Sınağı Ayselin aparmasına baxmayaraq bunu Toğrul həkim öz boynuna çəkir, Behcətin müalicəsi ilə də özü məşğul olur. Preparatın yaxşı nəticə verdiyini görən Salman Tahirov Behcətin adını bir müəllif kimi qəbul etmir. Salman Tahirovun haqsızlığına və zorakılığına qarşı mübarizə aparan Toğrul həkim özü də gərgin əsəb keçirərək xəstəxanaya düşür. Behcətin ölüm xəbərini eşidən Toğrul həmin preparatdan özü də qəbul edir. Bununla da öz vicdanı qarşısında öz cəzasını özü verir. Lakin Londonda sınaqdan Yüklə 2,55 Mb. Dostları ilə paylaş:
|