Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyi kollegiyasının 29 mart 2010-cu IL tarixli
Yüklə 224,21 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Gizli sifilis
- Üçüncülü sifilis
- Hamilələrin sifilisi
- ANADANGƏLMƏ SİFİLİSİN KLİNİK XÜSUSİYYƏTLƏRİ
- Erkən anadangəlmə sifilisin əlamətləri
- Gecikmiş anadangəlmə sifilisin əlamətləri
9 Birincili sifilisi təyin etmək üçün laborator testlər: Zədələnmə yerlərindən, limfa düyünlərindən, amniotik mayedən, likvordan götürülmüş materialda T.pallidum qaranlıq sahəli mikroskopla təyin olunur.
Polimeraz-zəncir reaksiyası (D) Birincili seroneqativ sifilisdə İFR və İg-İFA (C) daha həssas seroloji reaksiya hesab edilir.
İkincili sifilis xəstəliyin kontagioz dövrü olub, dəri və selikli qişalarda müxtəlif səpgilərlə xarakterizə olunur. ►
Dəri və selikli qişalarda yayılmış səpgilər meydana çıxır: rozeolyoz, papulyoz, vezikulyoz, pustulyoz sifilidlər. Səpgi adətən bütün bədənə yayılır, ovuc və pəncədə də rast gəlinir. ►
Səpgi adətən ilkin şankrın sorulmasından sonra yaranır. ►
Büküşlərdə, nəmlik çox olan nahiyələrdə (məs. qasıq, aralıq) yastı vegetəedici səpgilər, enli kandilomalar yarana bilər. ►
səpgilər yaranır. ►
Səpgilər çox yoluxucu olur, istənilən fiziki təmas – cinsi və ya qeyri-cinsi, yoluxma ilə nəticələnə bilər. ►
keçir. ►
Səpgidən başqa saçların tökülməsi (ocaqlı və ya diffuz), piqmentasiyanın pozulması (leykoderma) müşahidə edilə bilər. İkincili sifilis zamanı digər simptomlar – temperaturun qalxması, yorğunluq, baş ağrısı və limfa düyünlərinin böyüməsi, həmçinin daxili orqanların və sinir sisteminin zədələnmə əlamətləri də qeyd oluna bilər. İkincili təzə sifilisdə standart seroloji reaksiyaların nəticələri kəskin müsbət olur. MPR, İFA, TPHA müsbət olur. Gizli sifilis Əgər pasiyent ikincili dövrdə müalicə qəbul etməzsə, onda xəstəliyin görünən bütün əlamətləri reqressiya edəcək və sifilis erkən gizli dövrə keçəcəkdir. Bu dövrdə pasiyent potensial yoluxucu olaraq qalır, belə ki, qanda böyük miqdarda treponemlər sirkulyasiya edir. Bir ildən sonra treponemlər orqanizmdə azalır, pasiyent sifilisin digər Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. 10 dövrünə, gecikmiş gizli sifilis adlanan dövrə keçir. Bu dövrlərin ayırd edilməsi sifilisin diaqnostika və müalicəsində böyük əhəmiyyət kəsb edir. Bununla bərabər, çox vaxt xəstəliyin dəqiq davametmə müddətini təyin etmək mümkün olmur, ona görə də ilkin əlamətlərin dəqiq yaranma vaxtı ilə bağlı şübhələr varsa, pasiyentə gecikmiş gizli sifilisli xəstə kimi yanaşmaq lazımdır. Standart seroloji reaksiyalar müsbət olur.
Uzun illər gizli gedişdən sonra, müalicə aparılmadıqda xəstəlik özünün destruktiv dövrünə – üçüncülü sifilisə keçə bilər. Bu zaman morfoloji əsasını qranulyomatoz iltihab təşkil edən, klinik olaraq isə qabarıq və qummoz səpgilərlə xarakterizə edilən dəri və selikli qişaların zədələnmələri müşahidə oluna bilər. Dəri və selikli qişalardan əlavə, ürək, qaraciyər, sinir sistemi, dayaq-hərəkət aparatı zədələnə bilər. Bu isə psixi pozğunluğa, korluğa, nevroloji problemlərə, hətta ölümə gətirib çıxara bilər. Neyrosifilis simptomsuz keçə bilər, eyni zamanda onun meninqo-vaskulyar sifilis, bel quruluğu və ya proqressiv iflic kimi təzahür etməsi mümkündür. Kardiovaskulyar sifilis mezaortit şəklində özünü büruzə verir, çox zaman simptomsuz getməklə yanaşı, koronar arteriyaların stenozu, aortal klapanların çatışmazlığı, qalxan aortanın anevrizması kimi ağırlaşmalar verir. Üçüncülü sifilisin diaqnozu klinik əlamətlər və seroloji reaksiyaların nəticələrinə əsasən təsdiqlənir. Üçüncülü sifilisdə standart seroloji reaksiyalar 50-90% hallarda müsbət nəticə verir. Hamilələrin sifilisi Sifilis müalicə olunmadıqda hamilə qadından dölə keçə bilər. 25% hallarda hamiləlik ölü doğuşla nəticələnir. 40-70% hallarda uşaqlar anadangəlmə sifilislə doğulur, hansı ki simptomlu və ya simptomsuz gedişə malik ola bilər. Hamilələri qeydiyyata götürdükdə, həmçinin təkrar olaraq hamiləliyin 2-ci və 3-cü trimestrində mütləq sifilisə görə skrininq müayinəsi aparılmalıdır. Sifilisə görə analizlərin nəticəsi alınmadan yenidoğulmuş uşaq doğum evindən evə yazılmamalıdır (xüsusilə də Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır.
11 antenatal müayinə zamanı ananın seroloji statusu şübhəli olarsa, buna ciddi riayət edilməlidir). ANADANGƏLMƏ SİFİLİSİN KLİNİK XÜSUSİYYƏTLƏRİ Anadangəlmə sifilis hamiləlik zamanı sifilisli anadan transplasentar yolla dölün yoluxması nəticəsində meydana çıxır. Adətən dölün bətndaxili zədələnməsi hamiləliyin 4-5-ci ayında baş verir. Solğun treponemlər dölün orqanizminə göbək venasından, göbəyin limfatik yarıqlarından və ya zədələnmiş ciftdən keçirlər. Hamiləlik ölü doğuşla və ya xəstəlik əlamətləri ilə doğulmuş uşaqla nəticələnə bilər. Qazanılmış infeksiya kimi, anadangəlmə sifilis də erkən və gecikmiş olaraq təsnif edilir. Anadangəlmə sifilisli uşaqlarda klinik əlamətlər doğulduqdan sonra müşahidə edilə bilər, lakin əksər hallarda əlamətlər doğuşdan sonrakı 2 həftədən 3 aya qədər müddət ərzində yaranır. Bəzi yenidoğulmuşlarda infeksiyanın gizli gedişi də mümkündür. Erkən anadangəlmə sifilisin əlamətləri Dəri büzüşmüş, boz-sarımtıl rəngdə olur, spesifik səpgilər, o cümlədən anadangəlmə sifilis üçün xarakterik olan əlamətlər (sifilitik pemfiqus, diffuz papulyoz infiltrasiya) müşahidə edilir. Erkən anadangəlmə sifilisin digər əlamətlərinə Vegenerin sifilitik osteoxondriti, qızdırma, dalaq və qaraciyərin böyüməsi, anemiya və ya müxtəlif inkişaf qüsurları aiddir.
Sonrakı illərdə (1 yaşdan sonra) gecikmiş anadangəlmə sifilisin simptomları – sümüklərin, dişlərin, görmə, eşitmə orqanlarının və beynin zədələnməsi inkişaf edə bilər. Gecikmiş anadangəlmə sifilis üçün patoqnomik əlamətlərə Hetçinson üçlüyü aid edilir: parenximatoz keratit, spesifik labirintit (labirintit karlığı) və Hetçinson dişləri. Anadangəlmə sifilisdə birinci 2 ay müddətində seroloji reaksiyalar təyin olunmur. Bəzi hallarda onlar müsbət ola bilər, bu da reaginlərin plasentadan passiv keçməsi ilə izah olunur. 70-80% hallarda anadangəlmə sifilisdə TPHA müsbət olur.
Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. Yüklə 224,21 Kb. Dostları ilə paylaş:
|