Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Lənkəran Dövlət Universiteti

61 
 
6 
Frazeologiya və frazeoloji vahidlərin nitqdə rolu. 
7 
Lüğət tərkibindəki sözlərin məna qrupları və üslubi layları. 
8 
Qrammatika və qrammatik norma. 
9 
Dilin sintaktik quruluşu. 
10 
Leksikoqrafiya. 
11 
Sözün mənası və  funksiyaları. 
12 
Azərbaycan dilinin  lüğət tərkibi. 
13 
Sözün morfoloji quruluşu. 
14 
Əsas nitq hissələri. 
15 
Köməkçi nitq hissələri.  
16 
Qrammatik mənanın ifadə vasitələri. 
18 
Ümumi  qrammatik kateqoriyalar. 
19 
 Xüsusi qrammatik kateqoriyalar. 
20 
Sintaktik əlaqələr. 
21 
Söz birləşmələri. 
22 
Cümlə üzvləri. 
23 
Sadə cümlə. 
24 
Mürəkkəb cümlə. 
25 
 Bədii  üslub.                                          
26 
Elmi 
üslub.
 
27 
Publisisik 
üslub.
 
28 
Məişət 
üslub.
 
29 
Rəsmi-işgüzarlıq üslub.
 
30 
Rəsmi-işgüzar sənədlər.
 
Çalışmalar və ya praktik işlər- 0-5 bal 
1. 
“Ana dilim” mövzusunda esse yazmaq. 
2. 
“Vətənim” mövzusunda esse yazmaq. 
3. 
“ Qarabağ” mövzusunda esse yazmaq. 
4. 
“Suşa” mövzusunda esse yazmaq. 
5. 
“Laçın” mövzusunda esse yazmaq. 
6. 
“ Füzuli” mövzusunda esse yazmaq. 
7. 
“Xocalı faciəsi” mövzusunda esse yazmaq. 
8. 
“20 Yanvar” mövzusunda esse yazmaq. 
9. 
“ Milli sərvətlərimiz” mövzusunda esse yazmaq. 
10 
Bədii ədəbiyyatdan tərkibində antonomi  olan 30 cümlə seçmək və onları təhlil etmək 
11  
Bədii ədəbiyyatdan tərkibində sinonimi  olan 30 cümlə seçmək və onları təhlil etmək 
12  
Bədii ədəbiyyatdan tərkibində omonimi  olan 30 cümlə seçmək və onları təhlil etmək 
13 
Bədii ədəbiyyatdan tərkibində çoxmənalı söz olan 30 cümlə seçmək və onları təhlil etmək 
14 
Bədii ədəbiyyatdan 2 səhifəlik mətndə işlənmiş ərəb-fars mənşəli  sözləri seçib təhlil etmək 
15 
Vətən, ana və dostluğa  aid 30 atalar sözü çeçmək və onların təhlilini vermək 
16 
Bədii ədəbiyyatdan 30 aforistik ifadə seçmək 
17 
Bədii ədəbiyyatdan  frazeoloji vahid işlənmiş  30 cümlə seçmək 
18 
Bədii ədəbiyyatdan 1 səhifə həcmində mətndə isimləri mənasına görə qruplaşdırmaq 
19 
Bədii ədəbiyyatdan 1 səhifə həcmində mətndə sifətləri qruplaşdırmaq 
20 
Bədii ədəbiyyatdan 1 səhifə həcmində mətndə sayları qruplaşdırmaq 
21 
Bədii ədəbiyyatdan 1 səhifə həcmində mətndə əvəzlikləri qruplaşdırmaq 
22 
Bədii ədəbiyyatdan 1 səhifə həcmində mətndə feilləri qruplaşdırmaq 
23 
 Bədii ədəbiyyatdan 1 səhifə həcmində mətndə zərfləri qruplaşdırmaq 

---

62 
 
24 
 Bədii ədəbiyyatdan 1 səhifə həcmində mətndə köməkçi nitq hissələrini qruplaşdırmaq 
25 
Feili birləşmələrə aid 25 nümunə yaz və sintaktik təhlil elə  
26 
Bədii ədəbiyyatdan 25 ədəd tamamlıq budaq cümləsi yaz 
27 
Bədii ədəbiyyatdan 25 ədəd təyin budaq cümləsi yaz 
28 
Bədii ədəbiyyatdan 25 ədəd sadə cümlə seç və sintaktik təhlil et 
29 
Bədii ədəbiyyatdan 25 ədəd mübtəda budaq cümləsi yaz  
30 
Bədii ədəbiyyatdan 25 ədəd xəbər budaq cümləsi yaz 
9. Fənn üzrə tələblər, tapşırıqlar:  
-  Tələbələr  Müasir  Azərbaycan  dili  fənni  üzrə  bilikləri  ritorika  ilə  əlaqələndirə 
bilməlidir.  -  Dərslikdə  hər  bir  mövzuya  aid  mətn  verilmiş  və  tələbələr  xüsusi  sual  və 
tapşırıqları  yerinə  yetirməklə  mövzular  üzrə  icraçı  rolu  oynayacaqlar.  -  Bu  fənni 
mənimsəmək  üçün  ana  dilinin  qanun  və  kateqoriyalarını  ritorika  ilə  əlaqələndirmə 
bacarığı  olmalıdır.  -Bu  fənni  mənimsəməklə  tələbələr  ana  dilinin  nitq  normalarına  aid 
bacarıq  və  vərdişlərini  daha  da  inkişaf  etdirəcəklər.  -  Tələbələrin  nitq  mədəniyyətinin 
inkişafı üçün  onlara ev oxusu və esse yazmaq təklif oluna bilər. 
11. Imtahan sualları 
1.Azərbaycan dili və nitq mədəniyyəti fənninin məqsəd və vəzifələri 
2.Nitq mədəniyyəti və ədəbi dil norması 
3.Azərbaycan dili və nitq mədəniyyəti fənninin əlaqədə olduğu fənlər 
4.Azərbaycan dili anlayışı  
5.Dilimiz müstəqillik şəraitində  
6.Azərbaycan dilinin tipoloji xüsusiyyətləri 
7.Nitq mədəniyyətinin əsas tələbləri  
8.Üslubiyyatın yaranması və formalaşması  
9.Norma anlayışı  
10.Ədəbi dilin normaları 
11.Ritorikanın tarixi haqqında  
12.Nitqin əsas keyfiyyətləri 
13.Nitqin formaları 
14.Fonetika haqqında ümumi məlumat  
15.Cümlə və onun əsas əlamətləri 
16.Cümlənin növləri, nəqli və nida cümlələri 
17.Əmr və sual cümlələri 
18.Sözün morfoloji xüsusiyyətləri 
19.Əsas nitq hissələri. Adlar.  
20.Fel və zərf haqqında  
21.Leksikologiya haqqında ümumi məlumat 
22.Leksikologiyanın növləri   
23.Frazeologiyanın tədqiqat obyekti və tarixi  
24.Leksikoqrafiya haqqında məlumat 
25.Lüğətlərin növləri və tərtibi prinsi 
26.Sözün mahiyyəti haqqında  
27.Sözün leksik və qrammatik mənası  
28.Sözün funksiyaları haqqında  
29.Neologizmlər haqqında 
30.Arxaizmlər haqqında 
31.Lüğət fondu və lüğət tərkibi 
32.Dilin lüğət tərkibinin zənginləşməsinin mənbələri və yolları  
33.Çoxmənalılıq və metafora  
34.Omonim, sinonim və antonimlər 

---

63 
 
35.Lüğət tərkibindəki sözlərin üslubu layları, poetizm və  terminlər.  
36.Tabu və evfemizmlər 
37.Metafora və metonimiya 
38.Arqo və jarqonlar 
39.Qrammatik cəhətdən cümlə üzvləri ilə bağlı olmayan üzvlər ara sözlər və xitablar 
40.Vulqar sözlər haqqında  
41.Azərbaycan dilinin sait və samitlər sistemi 
42.Fonetik hadisə və qanunlar 
43.Heca, vurğu, intonasiya və durğu 
44.Yazının ictimai mahiyyəti və əhəmiyyəti 
45.Azərbaycan dilinin yazısında əlifba problemi 
46.Orfoqrafiya, orfoqrafik norma 
47.Azərbaycan dili orfoqrafiyasının prinsipləri  
48.Köməkçi nitq hissələri   
49.Tabesiz mürəkkəb cümləni əmələ gətirən sadə cümlələr arasında məna əlaqələri  
50.Tabeli mürəkkəb cümlə haqqında 
51.Mübtəda  və xəbər budaq cümlələrinin xüsusiyyətləri 
52.Təyin  və tamamlıq budaq cümlələrinin xüsusiyyətləri 
53.Zərflik budaq cümlələri haqqında  
54.Vasitəli və vasitəsiz nitq haqqında  
55.Kargüzarlıq üslubu haqqında  
56.Söz sırasının nitqdə rolu 
57.Sintaksisin mövzusu və  tədqiqat obyekti  
58.Sintaktik əlaqələr haqqında 
59. Söz birləşmələrinin əsas xüsusiyyətləri  
60.İsmi birləşmələr 
61.Feli birləşmələr 
62. Baş üzvlərin cümlədə funksiyası  
63.Cümlənin həmcins üzvləri haqqında  
64.Fonetikanın növləri  
65.Müxtəsər və geniş cümlələr haqqında 
66.Təktərkibli və cüttərkibli cümlələr 
67.Mürəkkəb cümlə haqqında  
68.Tabesiz mürəkkəb cümlələr 
69.Nitq etiketləri, xüsusiyyətləri, növləri və nümunələr 
70. Omonimlərin  nitqdə funksiyası.  
71.Sinonimlərin    nitqdə funksiyası.                                                                       
72.Rəsmi işgüzar üslub: Akt.  
73. Rəsmi işgüzar üslub: Protokol  
74. Rəsmi işgüzar üslub: Ərizə 
75. Rəsmi işgüzar üslub: Arayış   
76. Rəsmi işgüzar üslub: Əmr   
77. Rəsmi işgüzar üslub: Müqavilə   
78. Rəsmi işgüzar üslub: Xasiyyətnamə    
79. Rəsmi işgüzar üslub: Avtobioqrafiya   
80. Rəsmi işgüzar üslub: Məktub   
 
  
 
 

---