Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Lənkəran Dövlət Universiteti

51 
 
məna növləri 
Mənbə:[1,2,5] 
19 
Fel və  zərf. 
Plan:  1.Felin  quruluşca  növləri.  2.  Felin  məna  növləri.  3.  Felin 
kateqoriyaları.4. Zərf haqqında ümumi məlumat 
Mənbə:[1,2,5] 
 
2 
 
20 
Köməkçi nitq hissələri. Qoşma və bağlayıcı   
Plan:1.  Qoşma  və  onun  əsas  xüsusiyyətləri  2.  Bağlayıcı  onun  əsas 
xüsusiyyətləri  
Mənbə:[1,2,5] 
 
2 
 
21 
Ədat və modal sözlər 
Plan: 1.Ədat, onun mənaca növləri. 2. Modal sözlər. 3.Nida.  
Mənbə:[1,2,5] 
 
2 
 
22 
Sintaksis və onun predmeti. 
Plan:1. Sintaktik əlaqələr. 2. Tabesizlik əlaqəsi. 3.Tabelilik əlaqəsi 
Mənbə:[8,9] 
 
2 
 
23 
Söz birləşmələrinin növləri.  
1. Sərbəst və sabit birləşmələr. 2.İsmi birləşmələr 
 
2 
 
24 
Feli birləşmələr  
Plan: Məsdər, feli sifət və feli bağlama tərkibləri. 
Mənbə:[8,9,11] 
 
2 
 
25 
Cümlə və onun əlamətləri.  
Plan:1.Sadə cümlə. 2.Cümlə uzvləri. 3. Baş üzvlər. 4. İkinci dərəcəli üzvlər 
Mənbə:[8,9] 
 
2 
 
26 
Sadə cümlənin növləri.  
Plan:  1.Cüttərkibli  və  təkkərkibli  cümlələr  2.  Bütöv  və  yarımcıq 
cümlələr.3.Məqsəd və intonasiyaya görə sadə cümlə növləri 
Mənbə:[8,9] 
 
2 
 
27 
Mürəkkəb cümlə haqqında ümumi məlumat.  
Plan:1.Tabesiz  mürəkkəb  cümlələr.  2.  Tabesiz  mürəkkəb  cümlələr 
komponentləri arasında məna əlaqələri. 
Mənbə:[1,2,5] 
 
2 
 
28 
Tabeli mürəkkəb cümlələr. 
 Plan:1.  Tabeli  mürəkkəb  cümlənin    komponentlərini  bağlayan  vasitələr. 
2.Tabeli mürəkkəb cümlənin budaq cümlələrə görə təsnifi. 
Mənbə:[1,2,5] 
 
2 
 
29 
Mübtəda və xəbər budaq cümlələri.  
Plan:1. Mübtəda və xəbər budaq cümlələri. 
Mənbə:[8,9] 
 
2 
 
30 
Tamamlıq, təyin və zərflik budaq cümlələri.  
Plan: Tamamlıq, təyin və zərflik budaq cümlələri 
Mənbə:[8,9] 
 
2 
 
 
N 
Keçirilən seminar məşğələlərinin məzmunu 
Saat 
Tarix 
 
 
1 
Fonetika dilşiliyin bir şöbəsi kimi. Onun mövzusu. Danışıq üzvləi. 
 
2 
 
2 
 Azərbaycan dilinin saitlər və samitlər sistemi.  
 
2 
 
3 
 Heca. Vurğu. İntonasiya (Avazlanma). Durğu (fasilə)  
 
2 
 
4 
Orfoepiya və orfoqrafiya 
 
2 
 

---

52 
 
5 
Yazı.  Oun  ictimai  əhəmiyyəti  və  növləri  Əlifba.  Müasir  Azərbaycan 
əlifbası. 
 
2 
 
6 
Leksikologiya, onun məqsəd və vəzifələri. Forma və məzmunca söz qrupları. 
Çoxmənalı sözlər.  
 
2 
 
7 
Müasir Azərbavcan dilinin mənsə etibarı ilə leksikası.  
 
2 
 
8 
Azərbaycan ədəbi dilinin aktiv və passivliyinə, işlənmə dairəsinə görə söz 
qrupları   
 
2 
 
9 
Azərbavcan dilində söz varadıcılığı.  
 
2 
 
10 
Morfologiya və onun tədqiqat obyekti. Əsas nitq hissələri. 
 
2 
 
11 
Köməkçi nitq hissələri. 
 
2 
 
12 
Sintaksis və onun predmeti. Söz birləşmələri.  
 
2 
 
13 
Cümlə, onun əlamətləri və növləri. Cümlə üzvləri 
 
2 
 
14 
Mürəkkəb cümlə haqqında ümumi məlumat. Tabeli mürəkkəb cümlələr 
 
2 
 
15 
Tabesiz mürəkkəb cümlələr 
 
2 
 
 
N 
Referat tipli işlər 0-5 bal  
1 
Danışıq üzvləri. 
2 
Sait səslər. Onun təsnifi 
3 
Samit  səslər. Onun təsnifi. 
4 
Heca. Onun növ və tipləri 
5 
Yazı növləri. 
6 
Forma və məzmunca söz qrupları 
7 
Müasir Azərbaycan dilinin mənşə etibarilə lüğət tərkibi 
8 
Arxaizmlər və neologizmlər 
9 
Dialektizmlər və terminlər 
10 
Müasir Azərbaycan dilinin frazeologiyası 
11 
Leksik və qrammatik şəkilçilər 
12 
Nitq hissələrinin təsnifi. 
13 
İsim , onun əsas xüsusiyyətləri 
14 
Sifət, onun əsas xüsusiyyətləri 
15 
Say, onun əsas xüsusiyyətləri 
16 
Əvəzlik, onun əsas xüsusiyyətləri 
17 
Feil, onun əsas xüsusiyyətləri 
18 
Zərf, onun əsas xüsusiyyətləri 
19 
Köməkçi nitq hissələri 
20 
Söz birləşmələri 
21 
Cümlə və onun əlamətləri 
22 
Cümlə üzvləri  
23 
Tabeli mürəkkəb cümlələr 
24 
Tabesiz mürəkkəb cümlə 
25 
Durğu işarələri 
Çalışmalar və ya praktik işlər- 0-5 bal 
1. 
Bədii  ədəbiyyatdan  1  səhifə  həcmində  mətndə  işlənmiş  sözləri  hecaya  bölmək,  növlərini 
müəyyənləşdirmək  və onların statistik hesabını vermək  
2. 
Bədii  ədəbiyyatdan  1  səhifə  həcmində  mətndə  işlənmiş  sözlərdəki  qalın  saitləri  
müəyyənləşdirmək  və onların statistik hesabını vermək  
3. 
Bədii  ədəbiyyatdan  1  səhifə  həcmində  mətndə  işlənmiş  sözlərdəki  incə  saitləri  
müəyyənləşdirmək  və onların statistik hesabını vermək  

---

53 
 
4. 
Bədii  ədəbiyyatdan  1  səhifə  həcmində  mətndə  işlənmiş  sözlərdəki  dodaqlanan  saitləri  
müəyyənləşdirmək  və onların statistik hesabını vermək  
5. 
Bədii  ədəbiyyatdan  1  səhifə  həcmində  mətndə  işlənmiş  sözlərdəki  dodaqlanmayan  saitləri  
müəyyənləşdirmək  və onların statistik hesabını vermək  
6. 
Bədii  ədəbiyyatdan  1  səhifə  həcmində  mətndə  işlənmiş  sözlərdəki  qalın  saitləri  
müəyyənləşdirmək  və onların statistik hesabını vermək 
7. 
Bədii ədəbiyyatdan 30 aforistik ifadə seçmək  
8. 
Bədii ədəbiyyatdan 2 səhifəlik mətndə işlənmiş əsl Azərbaycan  sözlərini linqvistik təhlil 
etmək  
9. 
Bədii ədəbiyyatdan  frazeoloji vahid işlənmiş  30 cümlə seçmək  
10 
Yaşadığım ərazidə işlənən dialektizmləri linqvistik təhlil etmək 
11 
Bədii ədəbiyyatdan tərkibində omonimi  olan 30 cümlə seçmək və onları təhlil etmək  
12 
Kənd təsərrüfatı ilə bağlı sahə terminlərinə aid  30 nümunə yazmaq  
13 
Bədii ədəbiyyatdan 1 səhifə həcmində mətndə isimləri mənasına görə qruplaşdırmaq 
14 
Bədii ədəbiyyatdan 1 səhifə həcmində mətndə sifətləri qruplaşdırmaq 
15 
Bədii ədəbiyyatdan 1 səhifə həcmində mətndə sayları qruplaşdırmaq 
16 
Bədii ədəbiyyatdan 1 səhifə həcmində mətndə əvəzlik qruplaşdırmaq 
17 
Bədii ədəbiyyatdan 1 səhifə həcmində mətndə feilləri qruplaşdırmaq 
18 
 Bədii ədəbiyyatdan 1 səhifə həcmində mətndə zərfləri qruplaşdırmaq 
19 
 Bədii ədəbiyyatdan 1 səhifə həcmində mətndə köməkçi nitq hissələrini qruplaşdırmaq 
20 
Feili birləşmələrə aid 25 nümunə yaz və sintaktik təhlil elə  
21 
Bədii ədəbiyyatdan 25 ədəd tamamlıq budaq cümləsi yaz 
22 
Bədii ədəbiyyatdan 25 ədəd təyin budaq cümləsi yaz 
23 
Bədii ədəbiyyatdan 25 ədəd sadə cümlə seç və sintaktik təhlil et 
24 
Bədii ədəbiyyatdan 25 ədəd mübtəda budaq cümləsi yaz  
25 
Bədii ədəbiyyatdan 25 ədəd xəbər budaq cümləsi yaz 
9.  Fənn  üzrə  tələblər,  tapşırıqlar:  Tələbələr  aşağıdakıları  bilməlidirlər:  Müasir 
Azərbaycan dilinin səs sistemi, onun inkişafına və xüsusiyyətlərinə dair məlumat verilir, 
dildəki  səs  hadisələri  və  qanunları,  sözün  dilin  leksik  sistemində  yeri,  mənşəyi, 
işlədilməsi,  üslubi  səciyyəsi  və  digər  xüsusiyyətlərini,    sözün  kökü,  şəkilçilər,  onların 
mənasına,  dil  mənşəyinə,  işləkliyinə,  məhsuldarlığına,  sözün  tərkibində  tutduqları 
mövqeyinə  görə  növləri,  nitq  hissələrinin  təsnifi  prinsipləri,  əsas  nitq  hissələri,  hal, 
mənsubiyyət,  kəmiyyət,  şəxs,  inkarlıq,  zaman,  dərəcə    kateqoriyaları  ,  köməkçi  nitq 
hissələri, onların quruluş xüsusiyyətləri, dilin sintaktik quruluşunu. 
10.Tələbələrin fənn haqqında fikrinin öyrənilməsi: 
11.İmtahan sualları: 
1.Fonetika. Onun  mövzusu, forma və növləri. 
2. Danışıq üzvləri. 
3. Sait səslər. Onun təsnifi 
4. Samit  səslər. Onun təsnifi. 
5. Heca. Onun növ və tipləri. 
6. Ahəng qanunu  
7. Vurğu  
8. İntonasiya 
9. Durğu 
10. Tələffüz. Onun üslubları 
11. Orfoepiya.Tələffüz şəraiti 
12. Saitlərin tələffüzü 
13. Samitlərin tələffüzü 

---