Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Lənkəran Dövlət Universiteti

46 
 
7.
 
Monoloji nitqin inkişafı üzrə işin məzmunu 
8.
 
Rabitəli nitqin əsas xarakteristikası  
9.
 
I-IV siniflərə təqdim olunan mövzuların xarakteri  
10.
 
Şifahi monoloji nitqin inkişaf etdirilməsi üzərində işlərin elementləri  
11.
 
Monoloji nitqin inkişafı üzrə işə verilən tələblər 
12.
 
Altıyaşlıların monoloji nitqinin xüsusiyyətləri  
13.
 
Təsviri xarakterli monoloji nitqin xüsusiyyətləri 
14.
 
Müşahidə monoloji nitqin inkişafının əsası kimi 
15.
 
Monoloji nitqin inkişafında ekskursiyanın rolu 
16.
 
Müşahidə monoloji nitqin inkişafının əsası kimi  
17.
 
Müqayisəyə imkan yaradan müşahidə   
18.
 
Şəkil monoloji nitqin inkişafının mühüm vasitəsi kimi  
19.
 
Təlim prosesində istifadə olunan şəkillərin növləri 
20.
 
Şəkillər üzrə işin variantları  
21.
 
Kütləvi tədbirlərə  həsr olunmuş süjetli şəkillər üzrə iş 
22.
 
Süjetli şəkillərin məzmununun plan əsasında nağıl etdirilməsi 
23.
 
Mürəkkəb şəkillər üzrə işin təşkili 
24.
 
Nağıl xarakterli monoloji nitq  
25.
 
Nağıletmə janrı və onun əsas xüsusiyyətləri  
26.
 
Nağıletmənin növləri 
27.
 
Oxunmuş mətnin məzmununun nağıl etdirilməsi  
28.
 
III-IV siniflərdə məzmunun eynilə nağıl olunması işinə verilən tələblər 
29.
 
I-IV siniflərdə məzmunun əyaniləşdirilməsi  
30.
 
Nəzm əsərlərinin nəsrə çevrilərək nağıl etdirilməsi  
31.
 
Böyük həcmli mətnlərin məzmununun plan əsasında nağıl edilməsi.  
32.
 
I-IV siniflərdə dialoqlu mətnlərin improvizasiya üzrə nağıl etdirilməsi 
33.
 
Şəxsi təcrübə üzrə şagirdlərin yaradıcı fəaliyyətinin monoloji şifahi nitqin inkişafına təsiri 
34.
 
Şifahi nitqin inkişafında uşaqların şəxsi təcrübəsinin rolu   
35.
 
Uşaqların şəxsi təcrübələri əsasında qurulan hekayələrin növləri  
36.
 
Hekayələr qurdurarkən görülən işin təşkili 
37.
 
Mühakimə xarakterli monoloji nitq  
38.
 
İnşaların kollektiv müzakirəsinin monoloji nitqin inkişafına təsiri 
39.
 
Uşaqlarda başqalarının nitqini dinləmək bacarığının aşılanması  
40.
 
Şifahi hekayələrin təhlili 
41.
 
Rabitəli nitqin inkişafında imlanın rolu  
42.
 
İfadə təlimi və onun xüsusiyyətləri  
43.
 
Yazılı ifadə məşğələlərinin təşkili  
44.
 
İfadənin yazılmasının ardıcıllığı  
45.
 
İnşa yazıların aparılması metodikası  
46.
 
İnşa təlimi və onun xüsusiyyətləri  
47.
 
İnşanın növləri  
48.
 
Əməli yazıların rabitəli nitqin inkişafında rolu  
49.
 
Yazı işlərinin təshihi 
50.
 
Səhvlərin təshihi 
51.
 
Səhvlərin növləri  
52.
 
İnşanın müəllim tərəfindən yoxlanması.  
53.
 
Səhvlərin hesaba alınması  
54.
 
Səhvlər üzərində şagirdlərin müstəqil işlərinin təşkili  
55.
 
Yazılı inşaların qiymətləndirilməsi 
56.
 
Yazı işlərindəki səhvlərin xarakteri  

---

47 
 
57.
 
Yazı işlərindəki səhvlərin başvermə səbəbləri  
58.
 
Səhvlərin xəbərdarlığı və düzəldilməsi  
59.
 
Yazı işlərinin nəticələrinin qiymətləndirilməsi  
60.
 
Qiymət normaları 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi 
Lənkəran Dövlət Universiteti 
 
«Təsdiq edirəm:» 
Tədrisin təşkili və təlim texnologiyaları  
                                                                         üzrə     
prorektor:_______________dos.İ.Əsgərov   
 
 
 
 
 
   
 
 
 
                                                                                                        “------------“ 2017-ci il 
Fənn sillabusu 
İxtisas: 050120 Məktəbəqədər təlim və tərbiyə 
Fakültə:  Humanitar 
Kafedra: İbtidai təhsil və məktəbəqədər təlim 
1.Fənn haqqında məlumat: 
Fənnin adı: Azərbaycan dili (əyani) Fənn üzrə proqram LDU Elmi-metodik 
şurasının 18.XI.2015-ci il tarixli iclasının qərarı ilə (protokol №) təsdiq edilmişdir. 
Kodu:İPF-B 07 
Tədris ili:  II (2017-2018.) Semestr: III 
Tədris yükü: cəmi:240 saat. Auditoriya saatı - 90  (60 saat müh., 30 saat sem.) 
Tədris forması: Əyani 
               Tədris dili: Azərbaycan dili 
AKTS üzrə kredit: 8 kredit 
Auditoriya №:306 

---

48 
 
Saat:  V gün I saat mühazirə (08.30- 10.05), III  və VI  günlər II saat (10.15-11.50) 
seminar. 
II.Müəllim haqqında məlumat: Adı, soyadı, elmi dərəcəsi və elmi adı:  Ruxsara 
Feyziyeva, fəl.dok., dos.  
 Məsləhət günləri və saatı: II gün saat  9
00
-13
00
. 
E-mail ünvanı:Feyziyeva.a. @ mail.ru 
Kafedranın ünvanı:Lənkəran ş., H.Abdullayev, 22, 2 saylı korpus 
III.Tövsiyə olunan dərslik, dərs vəsaiti və metodik vəsaitlər: 
      1.  Ə. Dəmirçizadə. Müasir Azərbaycan dili. (fonetika) 
      2.  A.Axundov. Müasir Azərbaycan dilinin fonemlər sistemi  
      3.  A.Qurbanov. Müasir Azərbaycan ədəbi dili.  
      4. S.Cəfərov. Müasir Azərbaycan dili. ( Leksika) 
 5. Müasir Azərbaycan dili.Az.EA. I-III cildlər1978. 
 6. M.Hüseynzadə. Müasir Azərbaycan dili. Morfologiya. Bakı, 1982, 280 səh. 
 7.Q.Kazımov.Müasir Azərbaycan dili.Morfologiya. Bakı, 2007, 485 s 
 8.  Ə.Abdullayev,  Y.Seyidov,  A.Həsənov.  Müasir  Azərbaycan  dili.  Sintaksis.  Bakı, 
2007, 424 səh.  
 9.  .Kazımov  Q.  Müasir  Azərbaycan  dili.  Sintaksis.  Bakı,  2007,  496  səh.  (LDU 
kitabxanası) 
   IV.  Fənnin  təsviri  və  məqsədi:  Müasir  Azərbaycan  dilinin  səs  sistemi,  onun 
inkişafına  və  xüsusiyyətlərinə  dair  məlumat  verilir,  dildəki  səs  hadisələri  və  qanunları 
izah edilir, müasir Azərbaycan ədəbi  dilinin həm şifahi, həm də  yazılı formaları  üçün 
qəbul edilmiş  normalar aydınlaşdırılır, dili  və  nitqi  formalaşdıran   vahidlərin  içərisində 
danışıq səslərinin yeri müəyyələşdirilir, onların əsas xüsusiyyətləri təsvir edilir, ünsiyyət 
prosesində  onların  rolunu  dəqiqləşdirir  və  beləliklə  də,  onlardan  dildə  istifadə  etmək 
qaydalarını formalaşdırır.  Leksikologiyada sözün dilin leksik sistemində yeri, mənşəyi, 
işlədilməsi,  üslubi  səciyyəsi  və  digər  xüsusiyyətləri  öyrənilir.  Morfologiya 
qrammatikanın  bir  hissəsi  olmaqla  sözün  geniş  qrammatik  mənalarını  öyrənən  bir 
elmdir. Morfologiya bütün nitq hissələrini əhatə edir, onların oxşar və fərqli cəhətlərini 
öyrənir.  Bu  fənnin  əsas  məqsədi  müasir  Azərbaycan  dilində  işlənən  nitq  hissələrinin 
təsnifi prinsipləri, onların  müxtəlif qruplar üzrə qruplaşdırılması,  hər bir nitq  hissəsinin 
quruluş  xüsusiyyətləri,  ümumi  qrammatik  kateqoriyalar  haqqında  tam  təsəvvür 
yaratmaqdan  ibarətdir.Qrammatikanın  bir  şöbəsi  olan  sintaksis  sözlərin  söz  birləşməsi 
və cümlə şəklində, cümlələrin mətn şəklində birləşməsi qaydalarından bəhs edən elmdir. 
V.  Davamiyyətə  verilən  tələblər:  Dərsdə  davamiyyətə  görə  verilən  maksimum  bal 10 
baldır.  Balın  miqdarı  əsasən:  tələbə  semestr  ərzində  fənn  üzrə  bütün  dərslərdə  iştirak 
etdiyi  halda  ona  10  bal  verilir;  semestr  ərzində  fənnin  tədrisinə  ayrılan  saatların  hər 
buraxılan  10%-  nə  1  bal  çıxılır;  Fənn  üzrə  semestr  ərzində  buraxılmış  auditoriya 
saatlarının ümumi sayı normativ sənədlərdə müəyyən olunmuş həddən yuxarı (25 %-dən 
çox)  olduğu  halda  tələbə  həmin  fəndən  imtahana  buraxılmır,  onun  həmin  fənn  üzrə 
akademik borcu qalır və onun haqqında müvafiq qərar qəbul edilir. 
     VI.Qiymətləndirmə:Tələbələrin biliyi 100 ballı sistemlə qiymətləndirilir. Bundan 50 
balı tələbə semestr ərzində, 50 balı isə imtahanda toplayır. Semestr ərzində toplanan 50 
bala aşağıdakılar aiddir: 10 bal sərbəst işlərin  tərtib olunmasına görə, 10 bal seminar və 
laboratoriya  dərslərində    fəaliyyətinə  görə,  10  bal  dərslərə  davamiyyətinə  görə,  20  bal 
kollokviumların nəticələrinə görə. İmtahanda qazanılan balların maksimum miqdarı 50-
dir. İmtahan biletinə bir qayda olaraq fənni əhatə edən 5 sual daxil edilir. 
Qiymət meyarları aşağıdakılardır: 
-10 bal- tələbə keçilmiş materialı dərindən başa düşür, cavabı dəqiq və hərtərəflidir. 

---