48
II FƏSİL. Klinikimüşahidələrin ümumi xarakteristikası və müayinə üsulları
2.1 Kliniki materialları ümumi xarakteristikası.
Hal- hazırki iş ərzində destruktiv pankreatit səbəbindən cərrahi və intensiv
reanimasiya şöbələrinə daxil olan 125 xəstə (72 kişi və 53 qadın) üzərində aparılan
kompleks müayinə və müalicə nəticələrinin analizi həyata keçirilmişdir. Xəstələrin
yaşı 23-75 arasında olmuşdur. Xəstələrin yaşa görə paylanması cədvəl 1.
göstərilmişdir.
Xəstələrin yaşa görə paylanması.
Cədvəl 2.1
Yaş
Xəstələrin sayı 125
Xəstələrin
ümimi
sayından olan faizi
23-30
9
7,2 %
31-40
27
21,6 %
41-50
34
27,2 %
51-60
28
22,4 %
61-75
27
21,6 %
Bütün xəstələr şikayətləri başladıqdan 12-24 saat ərzində xəstəxanaya müraciət
etmişlər. Diaqnoz, anamnez, klinik şəkil, laborator analiz və instrumental müayinə
metodlarının göstəricilərinə əsasən qoyulmuşdur. 55(44,0%) xəstədə qarın boşluğunun
laparoskopik drenajlanması, eyni zamanda bunlardan 36(28,8%) xəstədə isə,
xolesistektomiya, qarın boşluğunun və piylik kisəsinin drenləşdirilməsi
aparılmışdır.Kəskin destruktiv pankreatit zamanı yayılmış irinli peritonitli
xəstələrdə(16 xəstə-12,8%) qarın boşluğunun sanasiyası və peritonit mənbəyinin
49
ardan qaldırılması ilə laparotomiya həyata keçirilmişdir.54(43,2%) xəstədə isə aparılan
ümumi konservativ müalicə ilkin yaxşılaşma ilə nəticələnmiş və cərrahı müdaxiləyə
ehtiyac olmamışdır. Əməliyyat olunmayıb konsevativ müalicə alan, həmçinin
əməliyyatdan öncəki və sonrakı dövrdə xəstələrdə hemodinamikanın, su-elektrolit və
turşu–qələvi pozğunluqların stabilləşməsinə yönəldilmiş kompleks infuzion terapiya
aparılmışdır.
Əməliyyatdan sonrakı müalicə hemodinamika göstəricilərinin stabilləşməsi,
ağciyər ağırlaşmalarının profilaktikası, volemik dəyişikliklərin, su-elektrolit
balansının, turşu-qələvi vəziyyətinin, zülal və energetik balansların korreksiyasına
yönəldilmiş tədbirlərdən ibarət olmuşdur. Əlavə olaraq massiv antibakterial,
antiferment və sürətləndirilmiş diurezlə aparılan dezintoksikasion terapiya
aparılmışdır.
Kəskin destruktiv pankreatit zamanı əməliyyataqədərki dövrdə bəzi xəstələrdə
əsas xəstəlikdən əlavə yanaşı gedən patologiyalarda da müşahidə edilmişdir: ürəyin
işemik xəstəliyi, hipertoniya, xroniki bronxit və s. xəstələrdə ən çox kompensasiya
mərhələsında olan ürək-damar patalogiyası olmuşdur, hansı ki əsas xəstəliyin
nəticəsinə təsir etməmişdir.
Əməliyyatdan öncəki dövrdə xəstələrdə hemodinamikanın, su-elektrolit və
turşu–qələvi pozğunluqların stabilləşməsinə yönəldilmiş infuzion terapiya
aparılmışdır.
Əməliyyatdan sonrakı dövrdə dinamik kliniko-laborator müşahidə və intensiv
terapiyanı CRŞ şəraitində aparmışlar. Əməliyyatdan sonrakı terapiya hemodinamik
göstəricilərin stabilləşməsinə, ağciyər ağırlaşmalarının profilaktikasına, volemik
pozğunluqların, su-elektrolit balansının, turşu-qələvi vəziyyətinin, zülal və energetik
balansın korreksiyasına yönəldilmiş tədbirlərdən ibarət olmuşdur. Əlavə olaraq
massiv antibakterial, antiferment və məcburi diurezlə dezintoksikasion terapiya da
aparılmışdır.
Infuzion-transfuzion
terapiyanın
komponentləri
kimi
dekstran,
hidroksietilnişasta məhlullarından, elektrolitlərin balanslaşdırılmış məhlulları,
fizioloji məhlul, qlükoza məhlulları, albumin, plazma və eritrositar kütlədən istifadə
50
olunmuşdur. Infuzion terapiyanı mərkəzi venoz təzyiqin göztəricilərinin kontrolu
altında həyata keçirmişlər. Məhlulların köçürülməsi mərkəzi venoz təzyiqin kontrolu
üçün mərkəzi venaların punksiyası və kateterizasiyası aparılmışdır.
Xəstə orqanizminin azota və kaloriyə olan ehtiyacları aminturşu qarışıqları,
karbohidrat məhlulları və yağ emulsiyaları ilə ödənmişdir.
Mədə-bağırsaq traktının motorikasını normaya salmaq və parezin aradan
qaldırırlması üçün ümumi qəbul olunmuş dozalarda serukal, prozerin, hipertonuk və
təmizləyici imalələr təyin olunmuşdur. Mədənin dekompressiyası nazoqastral zondun
yeridilməsi yolu ilə həyata keçirmişlər.
Irinli ağırlaşmaların müalicəsi üçün geniş təsir spektrli antibiotiklərdən istifadə
olunmuşdur (sefalosporinlər, karbapenemlər, aminoqlikozidlər).
Trombotik və tromboembolik ağırlaşmaların qeyri-spesifik profilaktikası üçün
aşağı ətrafların elastik bintləməsinə müraciət etmişlər.
KP-nin ağırlıq dərəcəsinin ilkin qiymətləndirilməsi yerli simptomatika və
labarator göstəriciləri əsasında KP-nin intestisional və ya PN-un kliniki
diaqnostikasını nəzərdə tutur. İkinci mərhələdə xəstəliyin ağırlıq dərəcəsinin
qiymətləndirilməsi KP xəstələrinin fizioloji vəziyyətinin bir sıra klinika labarator
qiyməntləndirilmə inteqral şkalalara əsaslanır. Ən çox yayılmış kliniki-labarator
qiyməntləndirilmə inteqral şkalaları Ranson (1974), İmrie (1984), APACE-П (1984)
olduqları üçün bizdə eyni zamanda daha məqsədəuyğun olaraq bu
dəyərləndirmələrdən istifadə etmişik.
CRŞ-nə qəbul olunduqdan sonra xəstənin vəziyyətini ümumi qəbul olunmuş
kriteriyalara - dəri səthlərinin və görünən selikli qişaların rəngi və nəmliliyi, arterial
təzyiq, ürək vurğularının tezliyi, tənəffüs tezliyi, bədən temperaturuna görə
qiymətləndirmişlər, hemoqlobin konsentrasiyası və hematokrit səviyyəsi, biokimyəvi
və koaqulyasion göstəriciləri öyrənilmiş, qanın və sidiyin ümumi analizi edilmişdir.
CRŞ-də olduğu ilk sutkalarda müayinə və laborator göstəriciləri əsasında xəstənin
vəziyyətinin ağırlıq dərəcəsi APACHE II bal qiymətləndirmə sistemi ilə
qiymətləndirilmişdir.
Dostları ilə paylaş: |