7. K
ənd təsərrüfatı.
K
ənd təsərrüfatı obyektlərinin layihələşdirilməsi zamanı torpaqların kənd təsərrüfatı
m
əqsədli isdifadə olunmasının xarakteri və vəziyyəti nəzərə alınmalıdır. Kənd təsərrüfatı
rayonları təbii şəraitə, torpaqdan istifadə tipinə və istifadə olunma dərəcəsinə görə
müxtəlifdir. Lakin onların ekoloji problemləri eynidir. Bu aşağıdakı səbəblərlə bağlıdır:
Böyük ərazilərin antropogen yüklənməsi
Meşə ərazilərinin və çöl-çəmən sahələrinin az olması
Torpaq örtüyünün çılpaqlaşması və aşınması
Gübrələrlə əlaqədar müəyyən növ çirkləndiricilərin suda, torpaqda varlığı
Bu s
əbəbdən kənd təsərrüfatı rayonları qiymətləndirilmənin aqroekoloji tipi ilə
qiym
ətləndirilir. Aqroekoloji qiymətləndirmənin əsas aspekti kənd təsərrüfatı bitkilərinin
inkişaf şəraitinin analizi, onların böyüməsi, məhsuldarlığı, gübrələrə xəstəliklərə qarşı istilik
v
ə rütubətin mövsümi dəyişməsinə görə münasibətidir. Kənd təsərrüfatı rayonlarının
qiym
ətləndirilməsində ekosistemlərin antropogen yüklənmə dərəcəsi təyin olunur.
K
ənd təsərrüfatı rayonlarının təbii mühitinin əsas dəyişməsi ona əsaslanır ki, əsas
t
əsərrüfat sahələrində maddələrin axını dəyişir. Meşələrin kəsilməsi nəticəsində torpağın
yuyulması artır ki bu da şay yataqlarının lil basmasına səbəb olur. Yamaclarla elementlərin
miqrasiyası nəticəsində, onların su hövzələrinə sürətlə daxil olması baş verir, səth suları
çirklənir. Belə çirklənmə toksiki ola bilər, çünki, toksiki elementlər olan Sr, Pb, Zn torpaqda
çox aktivdirlər.
Bütünlükdə, su meliorasiyasının ekoloji problemləri torpaqların təkrar şoranlaşması,
humusun azalması, torpağın və suyun pestisidlərlə və gübrələrlə çirklənməsi, meşələrdə
bioloji m
əhsuldarlığın azalması ilə bağlıdır.
|