665
əməkdaşlıq üçün hazırlamahdır; həm texniki, həm də proses nəticələri bir-
birindən çox asılıdır.
Müəllim müşahidə zamanı yaxşı fəaliyyət göstərirsə, özünü rahat hiss
edirsə, ağıllı və yaradıcıdırsa, həmçinin müstəqil fəaliyyətlə məşğul olursa, onda
Strategiya ardıcıllıq qaydasının qurulmasına və müşavirə üçün məsələlərin
nümayiş olunmasına vaxt verir.
Əks əlaqəni vermək üçün ifadələr
(Müəllim bu elementi müvəfəqiyyətlə yerinə yetiribsə, aşağıdakı cümləni
tamamlayın.) Müəllim sinfi tədrisin səmərəliyini yüksəltmək üçün düzəltmişdi,
buna sübut olaraq
____________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
______________________________________________
(Müəllim bu elementi səmərəli şəkildə yerinə yetirməyibsə, aşağıdakı
cümləni tamamlayın) Növbəti dərslərdə aşağıdakıları müşahidə etmək istərdim
____________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
4-cü mərhələ: Müşahidədən sonrakı müşavirə
Qısaca olaraq, müşahidə müşavirəsinin aşağıdakı məqsədləri var:
1.
Digər təcrübəli müəllimlə birgə gələcək tədrisi planlaşdırmaq üçün
vaxt ayırmaq. Çox güman ki, müəllimin fikrincə müşavirənin səmərəli olmasını
göstərən ən yaxşı amil bu müşavirənin müəllimə nəyinsə konkret olaraq verilib
verilməməsidir, yəni təlimin növbəti ardıcıllığı üçün model.
2.
Müşahidə razılığını yenidən müəyyənləşdirmək və müşahidənin
hansı istiqamətdə aparılacağı, həmçinin hansı metodlardan istifadə ediləcəyi (və
666
ya müşahidənin müvəqqəti olaraq sona çatdırılması) barədə qərara gəlmək üçün
vaxt ayırmaq.
3.
Yaşlılara mükafat sənədinin verilməsi. Adətən, müəllimlərin öz
dəyərlərinin professional səriştəsi olan və öz işini bilən yaşlılar tərəfindən
tanınması üçün bir neçə imkanı var bu da müəllimin işidir.
4.
Müşahidənin tarixini nəzərdən keçirmək; bura əvvəllər müşahidəçi və
müəllimin qarşılaşdığı problemlər və müəllimlərin üzərində işlədikləri texniki
bacarıqların mənimsənilməsi üzrə irəliləyişləri qiymətləndirmək daxildir.
5.
Tədrisdə dəyişilə bilən məsələləri müəyyənləşdirmək və intuisiya ilə
hiss olunmuş məsələlərin mövcudluğunu təsdiq etmək.
6.
Müəllimin tələb etdiyi və müşahidəçinin ola bilsin ki, qabaqcıl biliyə
malik olduğu məlumat və nəzəriyyə ilə əlaqədar olaraq müəllimə ya bilavasitə,
ya da bilvasitə faydalı yardım təklif etmək.
7.
Müəllimə özünü müşahidə texnikalarını öyrətmək və professional
özünü təhlil üçün stimul yaratmaq.
8.
Müəllimin peşə təminatına, eləcə də texniki bacarıqlarına təsir edə
biləcək bir sıra amillərlə məşğul olmaq.
MüĢahidəçi üçün tövsiyyələr
Müşavirə zamanı aşağıdakıları yadda saxlamaq lazımdır:
1.
Əks əlaqəni müəllimin şəxsiyyətinə deyil, onun əsl fəaliyyətinə
yönəldin.
2.
Əks əlaqəni fərziyyələrə, nəticə və ya izahatlara deyil, müşahidələrə
yönəldin.
3.
Əks əlaqəni qiymətləndirməyə deyil, təsvirə yönəldin.
4.
Əks əlaqəni ümumi və mücərrədə deyil, xüsusi və konkret məsələlərə
yönəldin.
5.
Əks əlaqəni keçmişə deyil, indiyə yönəldin.
6.
Əks əlaqəni məsləhətlərin verilməsinə deyil, məlumatla bölüşməyə
yönəldin.
7.
Əks əlaqəni «ən yaxşı yola» deyil, alternativlərə yönəldin.
667
8.
Əks əlaqəni «ya, ya da»-ya deyil, «daha çox və ya daha az» sözləri ilə
ifadə olunmuş məlumat və ideyalara yönəldin.
9.
Əks əlaqəni siz göndərənin nəyin səmimiyyətlə etiraf etməli
olduğunuza deyil, müəllimin - qəbul edənin nəyə ehtiyacı olduğuna yönəldin.
10.
Əks əlaqəni topladığmız məlumatlara deyil, müəllimin nəyi istifadə
edə biləcəyinə yönəldin.
11.
Əks əlaqəni müəllimin heç nə edə bilməyəcəyi bəndlərə deyil,
dəyişikliyə uğraya biləcəyi bəndlərə yönəldin.
12.
Əks əlaqəni sizin müəllimə verə biləcəyinizə deyil, müəllimin sizdən
nə xahiş etdiyinə yönəldin.
13.
Müəllimdən hər ikiniz üçün bu bəndləri yekunlaşdırmağı xahiş
etməklə verdiyiniz əlaqəni yoxlaym
Əks əlaqəni vermək üçün ifadələr
Müsbət nəticə olduqda:
Müəllim hər hansı meyar üzrə müvəfəqiyyətli nəticə göstəribsə, aşağıdakı
cümləni tamamlayın:
NÜMUNƏ: " Müəllim sinfi tədrisin səmərəliyini yüksəltmək üçün
düzəltmişdi, buna sübut olaraq "
Mənfi nəticə olduqda:
Müəllim hər hansı meyar üzrə səmərəli şəkildə yerinə yetirməyibsə,
aşağıdakı cümləni tamamlayın
NÜMUNƏ: " Növbəti dərslərdə aşağıdakıları müşahidə etmək istərdim
................................................................................................................. " |
Müşavirədən sonrakı dövr müəllimlərin professional davranışlarının təhlil
olunduğu səbəbinə görə müşahidəçinin təcrübəsi bütün sərtliyi ilə tədqiq
olunacaq bir vaxtdır. Hər iki halda bizim əsas məqsədimiz ondan ibarətdir ki,
tədqiq olunmuş professional davranış hər tərəf üçün - tədqiq olunmamış
davranışdan daha faydalıdır.
Sonrakı müşavirə praqmatik, metodoloji və tarixi təhlillərdən irəli gəlir.
Birinci, bu müşahidənin məhsuldar olub olmamasını yoxlamaq, zəif və güclü
Dostları ilə paylaş: |