Azərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ

 

 

689 

 

 Vəzifə-məqsədin  yerinə  yetirilməsi  üçün  görüləcək  konkret  işlərin 

planlaşdırılması,  məqsəd və  nəticə  arasında  atılan  addımlar,  həyata  keçirilməsi 

vacib olan işlər, mərhələlərdir. 

 Yenidəntərbiyə-dedikdə,  tərbiyəçinin  uşaqda  təşəkkül  tapmış  yanlış 

mühakimə,  mülahizə,  baxış,  əqidə  və  qiymətləndirmənin,  habelə  şəxsiyyətin 

formalaşması  prosesinə  əngəl  törədən  davranış  təcrübəsinin  dəyişdirilməsinə 

yönəldilmiş  məqsədyönlü,  mütəşəkkil,  planlı  və  sistemli  fəaliyyət  nəzərdə 

tutulur. 

Zaman   - hadisələrin ardıcıllığı, onların əvəzlənməsi, insan üçün zamanda 

əks olunur. Zaman – hər şeyi çəkib aparan axındır. 

Əsas terminlər 

Akademik fənn – Akademik öyrənmə və tədqiqat tələb edən fənn 

Fəal təhsil - şagirdlərin maraq və axtarışları üzərində qurulan təhsil 

Qiymətləndirmə - Şagirdlərin öyrənmə səviyyəsini müəyyən edən prosesul 

tədbir 

Birgə  təhsil    -  Qrup  halında  işləməyə  əsaslanan  və  fərdi  məsuliyyəti 

nəzərdə tutan təhsil 

Sonrakı fəaliyyət  - dərsdən sonra gələn və ideyaların real həyatda tətbiqini 

əks etdirən fəaliyyət 

Yüksək  səviyyəli  düĢüncə  -  Əsas  diqqətin  təhlilə,  müqayisəyə,  izaha, 

tətbiqə,  diskussiyalara,  yeniliklərə,  problemin  həllinə,  düşüncənin  gedişinin 

qiymətləndirilməsinə verildiyi əqli fəaliyyət. 

Məqsəd  –  Dərsin spesifik, adətən, müşahidə edilən, ölçülən və gözlənilən 

nəticəsi 

Toplum  halında  qiymətləndirmə  -  Qiymətəndirmə  metoduna  elə  bir 

yanaşmadır ki, bu zaman şagirdlər müəyyən vaxt ərzində fənn barəsində onların 

biliklərini  nümayiş  etdirən  yerinə  yetirilmiş  tapşırıqları  və  digər  ―artifaktları‖ 

toplayırlar. Həmçinin, onlardan öz öyrənmə prosesləri üzərində düşünmək xahiş 

olunur. 

---

 

 

690 

 

Ġlkin  Ģərt  –  Mümkün  uğurlu  öyrənmə  prosesinə  qədər  şagirdin  malik 

olmalı olduğu konsepsiya və ya vərdiş 

Dərəcələr  –  Qiymətləndirmə  üçün  əsas  götürülən  və  bilavasitə  şagirdlərə 

təqdim olunan meyarlar 

Tematik  dərs  –  Bir  neçə  fənn  baxımından  nəzərdən  keçirilən  mövzuya 

həsr olunmuş dərs. 

 ―Orta  məktəbdə  tarixin  fəal/interaktiv  təlim  metodikası‖  fənni  üzrə  proqram 

materiallarının təxmini bölgüsü: 

---

 

 

691 

 

30 saat mühazirə, 60 saat seminar 

Dərsin 

nömrəsi 

Mövzunun adı 

Mühazirə 

Seminar 

№ 1 

Məktəbdə tarix təlimi metodikası 

– pedaqoji fənlərdən biri kimi 

2 s 

2 s 

№ 2 

Tam orta təhsildə tarix təhsilinin 

inkişaf  mərhələləri.  Tarix  təlimi 

metodikası elminin inkişafı 

2 s 

2 s 

№3 

Tam,  orta  təhsil  səviyyəsində 

tarix təhsilinin müasir sistemi 

2 s 

2 s 

№4 

Məktəbdə tarix təlimi prosesi 

2 s 

2 s 

№5 

Məktəb tarix dərsliyi 

2 s 

2 s 

№6 

Tarix  təliminin  idrakı,  psixoloji 

və didaktik əsasları 

2 s 

2 s 

№7 

Tarix  təlim  prosesində  müəllim 

və  şagirdlərin  fəaliyyəti.  Təlim 

vasitələri 

və 

şagirdlərdə 

formalaşdırılacaq bacarıqlar 

2 s 

2 s 

№8 

Şagirdlərdə  tarixi  təsəvvürlərin 

yaradılması  –  tarixi  biliklərin 

mənimsədilməsinin 

əsas 

vasitəsidir 

2 s 

2 s 

№9 

Tarix 

təlimində 

anlayışların 

formalaşdırılması 

2 s 

2 s 

№10 

Tarixi  proses  və  ictimai  inkişaf 

qanunauyğunluqlarının 

mənimsədilməsi 

2 s 

2 s 

№11 

Tarix  təlimi  metodları.  Şifahi 

şərh metodu 

2 s 

2 s 

№12 

Əyani təlim metodu 

2 s 

2 s 

№13 

Tarix  təlimində  nəşr  edilmiş 

mətnlərlə iş 

2 s 

2 s 

№14 

Tarix  təlimində  fənlərarası  və 

fəndaxili əlaqələrdən istifadə 

2 s 

2 s 

№15 

Tarix dərsi 

2 s 

2 s 

№16 

Yeni  təlim  üsullarının  tətbiqinin 

zəruri  şərtləri.  Fəal/interaktiv 

təlimin 

mahiyyəti 

və 

mexanizmləri 

2 s 

2 s 

№17 

Fəal  dərsin  ümumi  quruluşu. 

Öyrədici mühit və onun növləri 

2 s 

2 s 

№18 

Fəal/interaktiv 

təlimin 

üstünlükləri. 

Fəal 

dərsin 

2 s 

2 s 

---

 

 

692 

 

planlaşdırılması. 

Fasilitasiya 

bacarığı 

№19 

Fəal/interaktiv 

dərsin 

mərhələlərinin həyata keçirilməsi 

qaydaları və yolları 

2 s 

2 s 

№20 

Fəal/interaktiv  təlim  üsulları,  iş 

formaları və texnikaları 

2 s 

2 s 

№21 

Müzakirə,  rollu  oyunlar  və 

təqdimat qrupu üzrə iş üsulları 

2 s 

2 s 

№22 

Tədqiqatın 

aparılması 

– 

problemin  həllinə  yönəldilmiş  iş 

üsulları 

2 s 

2 s 

№23 

Məntiqi 

təfəkkür, 

tənqidi 

təfəkkür 

və 

yaradıcılığa 

yönəldilmiş üsullar və texnikalar 

2 s 

2 s 

№24 

Təşkilati 

üsullara 

əsaslanan 

texnikalar 

2 s 

2 s 

№25 

Tarix 

təlimində 

yeni 

texnologiyalardan istifadə 

2 s 

2 s 

№ 26 

Tarix 

təlimində 

şagirdlərdə 

mənəvi 

tərbiyənin 

formalaşdırılması 

2 s 

2 s 

№27 

Tarix 

təlimində 

nəticələrin 

yoxlanılması 

və 

qiymətləndirilməsi 

2 s 

2 s 

№28 

Məktəbdə tarix kabineti 

2 s 

2 s 

№29 

Tarix üzrə sinifdənxaric işlər 

2 s 

2 s 

№30 

Tarix müəllimi 

2 s 

2 s 

                                               Cəmi 

60 s 

60 s 

 

---