Azərbaycan respublġkasi təHSĠl nazġRLĠYĠ GƏNCƏ DÖVLƏt unġversġtetġ
Yüklə 16,42 Kb. Pdf görüntüsü
|
239 uzaqda düşəcəkdir? O, hansı hündürlüyə qalxacaqdır? Uçuş müddəti nə qədər davam edəcəkdir. Havanın müqavimətini nəzərə almamalı. №30. Üfüqlə 45 0 -li bucaq təşkil etmək şərti ilə Kalaşnikov avtomatından və pulemyotundan güllə atılmışdır. Güllə atıldığı yer- dən nə qədər uzaqda düşəcəkdir? O, hansı hündürlüyə qalxacaqdır? Uçuş neçə müddət davam edəcəkdir? Havanın müqavimətini nəzərə almamalı. №31. Üfüqlə bucağı təşkil etməklə atılan avtomat gülləsi t saniyədən sonra trayektoriyanın hansı nöqtəsində olacaqdır? Nöq- tənin x və y koordinatlarını ümumi şəkildə ifadə edin. Havanın müqaviməti nəzərə alınmır. №32. Kalaşnikov əl pulemyotundan atılmış güllənin hərəkət trayektoriyasının tənliyini analitik (y = f(x) şəklində) üsulla yazın. Tənliyin alınmasının riyazi qaydasını aydınlaşdırın. №33. Güllə hansı bucaq altında atıldıqda ən uzaq məsafəyə düşəcəkdir? (havanın müqaviməti nəzərə alındığı və alınmadığı hallarda). №34. Təyyarədən h = 500m hündürlükdən atılmış bombanın hərəkət trayektoriyasını çəkin (bombanın başlanğıc sürəti 1800 km/san olsun. Miqyası müstəqil seçin) (78, s.137). №35. Boyu 170 sm olan əsgər ayaq üstə durub üfüqi istiqa- mətdə avtomatdan atəş açır. Güllənin uçuş məsafəsini tapın. №36. Üfüqi istiqamətdə və ya üfüqlə bucaq təşkil etmək şərtilə atılmış cismin hərəkət trayektoriyası porabolik əyridirmi? Nə üçün? №37. Kalaşnikov avtomatından atılan güllənin başlanğıc enerjisini hesablayın. №38. Müxtəlif güllələrin əşyaları (maneələri) deşmə qabiliy- yətini konkret rəqəmlərlə (maneəni, güllənin tipini, atım uzaqlığını, maneəni deşmə faizini və ya dərinliyini qeyd etməklə) göstərin. №39. Trayektoriya nəyə deyilir? №40. a) Trayektoriya ilə atım bucağı, uçuş uzaqlığı ilə trayektoriyanın hündürlüyü hansı asılılıqlarla bir-birinə bağlanır? Bu asılılıqlar riyaziyyatda necə adlanır? 240 b) Üfüqi istiqamətdə (X oxu ilə) 25 0 , 35 0 , və 45 0 -li bucaq altında atılmış güllələrdən hansı daha uzaq məsafəyə uçacaqdır? Nə üçün? Onların hərəkət trayektoriyasını çəkin. v) Məlumdur ki, xüsusi müdafiə vasitələri olmasa insanın müəyyən orqanlarını sıradan çıxarmaq üçün güllənin kinetik enerjisi 8 kqQ/m-dən az olmamalıdır. Bunu coulla ifadə edin. №41. Binokl vasitəsilə məsafə təyininin elmi əsasını aydınlaş- dırın. №42. a) Minlik nədir və 1 minlik bucaq kəmiyyətinin qiyməti nəyə bərabərdir? b) Çalışmanın a-bəndinə verilən cavabda hansı riyazi an- layışlardan istifadə olunur və onların mahiyyəti nədən ibarətdir? №43. Binoklın bucaqölçən şkalasının quruluşunu izah edin və onun çertyojunu çəkin. №44. İki teleqraf dirəyinin arasındakı məsafə 150 metrdir. Bu məsafə binokldan baxanda üfüqi istiqamətli şkalanın 4 böyük bölgüsünə uyğundur. Müşahidə nöqtəsindən teleqraf xəttinə qədər olan məsafə nə qədərdir? №45. Üçmərtəbəli bina (kazarma) binokldan 0,05 minlik bu- caq altında görünür. Üçmərtəbəli binaya qədər olan məsafəni tapın. №46. Xətkeşin, dairəvi karandaşın, kibrit qutusunun və əl barmaqlarının minlikdəki bucaq qiymətini deyin. №47. Xətkeş, əl barmaqları, kibrit qutusu və dairəvi karan- daşla müşahidə edilən obyektə qədər olan məsafə necə hesablanır? №48. Tankın hündürlüyü 2,5 metrdir. Qol tam açıldıqda tank şəhadət barmağı ilə örtülür. Tanka qədər olan məsafəni hesablayın. №49. Müşahidə olunan hərbi səyyar antenanın hündürlüyü 12 m-dir. Müşahidə nöqtəsindən antenaya qədər olan məsafəni iti bucağın tangensindən istifadə edərək hesablayın (tg = 0,05). 241 Şəkil 34. №50. Beşmərtəbəli kazarma (hərbi hissənin yataqxanası) 2 0 17' bucaq altında görünür (34-cü şəkil). Kazarmaya qədər olan məsafə nə qədərdir? №51. Binokl vasitəsilə müşahidə olunan əsgər şkalanın bir kiçik bölgüsünə (0 – 05) uyğun bucaq kəmiyyəti altında görünür. Müşahidə nöqtəsindən əsgərə qədər olan məsafəni hesablayın. №52. Kəşfiyyatşı əsgər binokldan istifadə etmədən çayın o biri sahilinə yaxın yerdə yerləşən düşmən obyektinə qədər olan məsafəni necə müəyyənləşdirə bilər? №53. Nə üçün karabində güllənin başlanğıc sürəti (750 m/ san), Kalaşnikov avtomatında güllənin başlanğıc sürətindən (715 m/ san) böyükdür? Qeyd edək ki, patronlar bir-birindən az fərqlənir. №54. İnsanı sıradan çıxarmaq (öldürmək) üçün güllə hansı enerjiyə malik olmalıdır ? №55. Kalaşnikov avtomatından atılan güllə 1 km-də dayanan düşmən əsgərini öldürə bilərmi? №56. 40 sm qalınlığı olan taxta maneənin arxasında gizlənə- rək avtomat (və yaxud pulemyot) gülləsindən müdafiə olunmaq mümkündürmü? 2 0 17 ' A • 242 №57. Güllə hansı qalınlıqlı polad lövhəni, kərpic divarı və qum (torpaq) maneəni deşib keçə bilir? №58. Adi yerişlə əsgərin sürəti dəqiqədə 110-120 addımdır (hər addımın orta ölçüsü 70-80sm-dir). Əsgər kazarmadan qərərga- ha qədər 6 dəqiqə vaxt sərf etmişdir. Kazarmadan qərərgaha qədər məsafə təqribən nə qədərdir? №59. Kazarmadan qərərgaha qədər olan məsafə 450 metrdir. Əsgər adi yerişlə bu qədər məsafəni neçə dəqiqəyə qət edə bilər? №60. Əsgər qaçarkən onun normal sürəti dəqiqədə 165-180 addımdır. Qaçarkən hər addımın uzunluğu isə 85-90 sm-dir. Əsgər səngərdən çıxaraq piyadaların döyüş maşınına qədər 5 dəqiqə 30 saniyəyə qaçdı. Piyadaların döyüş maşını səngərdən nə qədər aralı dayanmışdır? Əsgərin normal sürəti dəqiqədə neçə metrdir? №61. Düşmən topundan atılan mərmi əsgərlərdən təxminən 300 metr aralıda hərəkət edən tanka dəydi. Alovlanmağa başlayan tankın şəxsi heyətini xilas etmək üçün əsgərlər tanka tərəf qaçmağa başladı. Onlar neçə dəqiqədən sonra tanka çata bilərlər? №62. Avtomatın kütləsi güllənin kütləsindən 200 dəfə böyük isə, atəş zamanı çıxan güllənin (barıt qazları ilə birlikdə) kinetik enerjisi ilə avtomatın kinetik enerjisi arasındakı nisbəti təyin etməli. №63. 1,5 tonluq zirehli transportyor 45 km/saat sürətlə irəlilə- yirdi. Qarşı tərəfdən ona atılan 20 q-lıq güllə ZT-a dəyən vaxt sürəti 600 m/san olmuşdur. Zərbədən sonra sistemin kinetik enerjisinin dəyişməsini müəyyənləşdirməli. №64. Necə tapmaq olar ki, gülləyə təsir göstərən 225 kqm güc 2100 a.q. (at qüvvəsinə) bərabərdir? №65. Nə üçün güllənin Kalaşnikov avtomatından 3 km məsa- fəyə atılması üçün 225 kqm güc sərf edilməlidir? Biz yuxarıdakı fizika və riyazi çalışmaları hazırlamaqla qarşı- mıza atıcılıq hazırlığının şagirdlər tərəfindən daha səmərəli mənimsə- nilməsini təmin etmək məqsədi qoymuşuq. Fikrimizcə, belə düşün- məkdə yanılmırıq. Çalışmalar təfəkkürün, düşüncənin gərgin işlə- məsini tələb edir. Bir yerdə ki, döyüşün, əsgərin uğurunu saniyələr həll edir, deməli bu işə hər an hazır olmaq, düzgün ölçmək, düzgün Yüklə 16,42 Kb. Dostları ilə paylaş:
|