Azərbaycan
Yoxsulluq hədlərinin qiymətləndirilməsi
Yüklə 5,05 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Yoxsulluq hədlərinin qiymətləndirilməsi
- Yoxsulluq indeksləri
144 Yoxsulluq hədlərinin qiymətləndirilməsi 18. Yoxsulluq profili üzrə aparılan təhlil uyğun yoxsulluq həddinin müəyyənləĢdirilməsini əhatə edir ki, bu da əsas ehtiyacların ödənilməsi üçün istehlakın mütləq minimumunu əks etdirir. Təkcə yoxsulluğun müxtəlif səviyyələrini deyil, həm də müxtəlif cəhətlərini fərqləndirmək üçün müxtəlif yoxsulluq hədlərindən istifadə edilir. SeçilmiĢ hər bir rifah növü üçün yoxsulluq həddinin müəyyən olunmasının iki əsas üsulu vardır – nisbi və mütləq. Nisbi yoxsulluq səviyyələri, adından məlum olduğu kimi, rifah ölçüsünün (məsələn istehlakın) ölkə üzrə ümumi bölgüsünə nisbətdə müəyyən edilir. 39 Mütləq yoxsulluq səviyyələri ev təsərrüfatları və ya fərdlərin öz əsas ehtiyaclarını qarĢılamaq üçün etibar edə biləcəkləri müəyyən mütləq standart üzərində qurulur. Monetar ölçülər üçün bu mütləq yoxsulluq səviyyələri, adətən, ərzaq ehtiyaclarının qiymətləndirilməsinə, yəni, tipik ailənin sağlamlığı üçün minimum hesab olunan qida səbətinin dəyərinə əsaslanır və buraya qeyri-ərzaq ehtiyacları üzrə bənd əlavə olunur. Uyğun olaraq, bu hesabatda yoxsulluq hədlərinin qiymətləndirilən dəsti gündəlik adambaĢına 2267 kilokalori ərzaq qəbulunu (BirləĢmiĢ Millətlər TəĢkilatının Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı TəĢkilatı tərəfindən tövsiyə olunmuĢdur) və qeyri-ərzaq ehtiyacları normasını təmin edir. 19. Yoxsulluğun mütləq konsepsiyası yoxsulluğun əsas maddi ehtiyacların qarĢılanması imkanının olmaması kimi qəbul edildiyi ədəbiyyatlarla uyğundur (Ravallion, 1994-cü il). Buna görə də, aĢağıda təsvir edildiyi kimi, yoxsulluğun zamana görə ölçülməsi üçün nisbi yoxsulluq hədləri əvəzinə sabit yoxsulluq hədlərindən istifadə olunur. Nisbi yoxsulluq hədlərindən fərqli olaraq, bu hədlər Azərbaycan əhalisinin ən yoxsul iki desilinin istehlak davranıĢlarına əsaslanır və yoxsulluğun zaman keçdikcə dəyiĢməsinin monitorinqinə imkan verir. 20. Yoxsulluğun qiymətləndirilmələrində olduğu kimi, iki mütləq yoxsulluq həddinin – kəskin yoxsulluq və ümumi yoxsulluğun müəyyən edilməsində əsas ehtiyacların dəyəri (ƏED) metodundan istifadə edilmiĢdir. ƏED çərçivəsinə uyğun olaraq, yoxsulların 2008-ci il YSQS məlumatları əsasında müĢahidə edilən istehlak səbətindən istifadə etməklə, aĢağı və yuxarı yoxsulluq hədləri müəyyənləĢdirilmiĢdir. 2008-ci il YSQS məlumatları əsasında çıxarılmıĢ mütləq yoxsulluq hədlərinə zamana görə müqayisənin təmin edilməsi üçün inflyasiya üzrə düzəliĢlər edilmiĢdir. Bu iki hədd, müvafiq olaraq, çox yoxsulları və ümumi yoxsulları əhalinin qalan hissəsindən ayırır. Hər bir yoxsulluq həddinə ərzaq komponenti (hər iki hədd üçün ümumidir), üstəgəl əsas qeyri-ərzaq malları və xidmətlər norması (hər bir hədd üçün ayrıdır) daxildir. 21. Yoxsulluq həddinin ərzaq komponenti sorğulardan əldə edilən vahidlərin qiymətləri ilə qiymətləndirilən ərzaq səbətinin dəyəri kimi müəyyən edilmiĢdir ki, burada adambaĢına gündəlik 2267 kilokalori həcmində kalori qəbuluna imkan verən ərzaq mallarının miqdarının proporsional Ģəkildə sıralanması yer alır. Kalori miqdarı Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı TəĢkilatı (FAO)/OMS/BirləĢmiĢ Millətlər TəĢkilatının (BMT) Qidalanma üzrə Ekspert Qrupunun tövsiyələrinə əsaslanır. Bundan çıxıĢ etməklə, yoxsulluq həddinin ərzaq komponenti 2008-ci ilin qiymətləri ilə adambaĢına ayda 34 AZN həcmində qiymətləndirilmiĢdir. 22. Aşağı yoxsulluq həddi ümumi istehlakı ərzaq üzrə yoxsulluq həddinə bərabər olan Ģəxslərin adətən istehlak etdikləri qeyri-ərzaq malları və xidmətlərin qiyməti ilə yoxsulluq həddinin ərzaq komponentinin cəmlənməsi yolu ilə müəyyən edilir. Əgər yalnız ərzaq tələbatlarını ödəyə bilən ev təsərrüfatları digər istehlak mallarını almaq üçün ərzaqdan imtina edərlərsə, bu qeyri-ərzaq malları əsas ehtiyac malları hesab edilə bilər. Beləliklə, kəskin yoxsulluq həddi ərzaq və digər əsas ehtiyac qeyri-ərzaq mallarının cəmidir. Fərdlərin istehlakı böyüklər üçün olan ekvivalentdə kəskin yoxsulluq həddindən aĢağı olduqda onlar çox yoxsul kimi təsnifatlaĢdırılır. 2008-ci ilin qiymətləri ilə aĢağı yoxsulluq həddi adambaĢına ayda 49.3 AZN həcmində qiymətləndirilmiĢdir. 39 Avropa Birliyində də (Laeken) yoxsulluq hədləri ölkə üzrə vergilərin ödənilməsi, həmçinin, ev təsərrüfatlarının ölçüsü və tərkibi üzrə düzəliĢlərin edilməsindən sonra ev təsərrüfatlarının median gəlirinin 60 faizi kimi müəyyən edilir. 145 23. Yuxarı yoxsulluq həddi ərzaq istehlakı yoxsulluq həddinin ərzaq komponentinə bərabər olan ev təsərrüfatları tərəfindən qeyri-ərzaq malları və xidmətlərə xərclənmiĢ məbləğin ərzaq komponentinə əlavə edilməsi vasitəsi ilə müəyyən edilmiĢdir. Bu variantda əsas qeyri-ərzaq ehtiyac mallarının müəyyənləĢdirilməsi daha geniĢdir. Fərdlərin istehlakı böyüklər üçün olan ekvivalentdə ümumi yoxsulluq həddindən aĢağı olduqda onlar (ümumi) yoxsul kimi təsnifatlaĢdırılır. 2008-ci il qiymətləri ilə yuxarı yoxsulluq həddi adambaĢına ayda 57.75 AZN həcmində qiymətləndirilmiĢdir. 24. Sonda, ölkələr üzrə müqayisələrin təmin edilməsi və Azərbaycanın yoxsulluq üzrə Minilliyin ĠnkiĢaf Məqsədlərinin monitorinq edilməsinə Ģərait yaratmaq məqsədilə 2005-ci il Beynəlxalq Müqayisə Proqramının (BMP) çevirmə faktorundan istifadə edilməklə sabit alıcılıq qabiliyyəti pariteti əsasında adambaĢına gündəlik 1.25 ABġ dolları və 2.50 ABġ dolları təĢkil edən beynəlxalq ölçülərdən istifadə olunmuĢdur. Yoxsulluq indeksləri 25. Yoxsulluğun ölçülməsində sonuncu addım rifah göstəricisi və seçilmiĢ yoxsulluq həddinin müqayisəsini bütün əhali, yaxud əhali qrupları üzrə bir ümumi yoxsulluq göstəricisinə çevirən riyazi funksiyanın seçilməsidir. Bu hesabatda üstünlük verilən yoxsulluq indeksləri kimi yoxsulluq ölçülərinin Foster-Qreer-Torbeke sinfindən istifadə edilmiĢdir: adambaĢına nisbət, yoxsulluğun dərinliyi və yoxsulluğun kvadratik boĢluğu (Foster, Qreer, Torbeke, 1984-cü il). Ən çox istifadə edilmiĢ üç ölçü aĢağıdakılardır: Yoxsulluq səviyyəsi (adambaşına nisbət). Bu, seçilmiĢ rifah ölçüsü (məsələn, gəlir və ya istehlak) mütləq yoxsulluq həddindən aĢağı olan əhalinin nisbətidir, yəni malların əsas səbətini ala bilməyən əhalinin nisbətidir. Yoxsulluğun dərinliyi (yoxsulluq boşluğu). Bu, ev təsərrüfatlarının yoxsulluq həddindən nə qədər uzaq olması haqqında informasiya verir. Bu ölçü bütün əhali üzrə yoxsulluq həddinə nisbətən ümumi orta gəlir və ya istehlak sahəsində çatıĢmazlığı əks etdirir. O, yoxsulların əldə edə bilmədikləri bütün Ģeylərin toplanması və cəmin əhali sayına bölünməsi ilə alınır. Yoxsulluğun kəskinliyi (yoxsulluğun kvadratik boşluğu). Bu, təkcə yoxsulları yoxsulluq həddindən ayıran məsafəni deyil (yoxsulluq boĢluğu), həmçinin yoxsullar arasındakı bərabərsizliyi də nəzərə alır və yoxsulluq həddindən çox uzaq olan ev təsərrüfatlarına daha yüksək çəki verir. 26. Yoxsulluq səviyyəsindən geniĢ istifadə edilir, lakin yoxsulluğun dərinlik və kəskinlik ölçüləri yoxsulluq səviyyəsini tamamlayır və yoxsulların sosial cəhətdən qəbul edilə bilən yaĢayıĢ minimumundan, yəni yoxsulluq həddindən nə dərəcədə uzaq olduğuna dair təsəvvür formalaĢdırır. Bəzi qruplar yüksək yoxsulluq səviyyəsinə, lakin aĢağı yoxsulluq boĢluğuna malik ola bildiyi halda (əgər onların əksəriyyəti yoxsulluq həddindən az aĢağıdadırsa), digər qruplar aĢağı yoxsulluq səviyyəsi, lakin yüksək yoxsulluq boĢluğuna malik ola bilər (yoxsulluq həddindən aĢağı olan fərdlər həddən artıq az istehlak səviyyəsinə malik olduqları halda). Ona görə də bu iki qrupa kömək etmək üçün lazım olan tədbirlər, çox güman ki, müxtəlif olacaqdır. 27. Sonda qeyd etmək lazımdır ki, bütün qiymətləndirmələr standart xətaların hesablanması sahəsində sorğunun formalaĢdırılmıĢ mexanizmini əhatə edir. Yoxsulluq səviyyələrinə dair məlumatların verilməsindən əlavə, lazım olduğu zaman yoxsulluq profili də verilmiĢ zaman kəsiyində yoxsul və çox yoxsul insanların sayını əks etdirir. 146 147 ƏDƏBĠYYAT SĠYAHISI ACPET. 2004. ―The Importance of Private Providers of Post-compulsory Education in the NSW Economy and to Meeting the State’s Skills Training Needs.‖ Australian Council for Private Education and Training. Sidney, Australia. Angel-Urdinola, D., and J. R. Laguna. 2008. Opportunities for Human Development: Access and Quality of Education in Nicaragua. SSRN, at: http://ssrn.com/abstract=1133163 . Angel-Urdinola, D, S. Jain, and S. Prina. 2006. Social Sectors and Poverty in Armenia: From Equity in Access to Equity in Quality. World Bank, Washington, D.C. Alam, Murthi, Yemtsov and others. 2005. Growth, Poverty, and Inequality: Eastern Europe and the Former Soviet Union. World Bank, Washington, D.C. Azzarri Carlo, Gero Carletto, Benjamin Davis, and Alberto Zezza. 2006. Monitoring Poverty Without Consumption Data: An Application using the Albania Panel Survey. Eastern European Economics, 44(1): 59-82. Baimova, N. 2002. ―Overview of the Education System in Azerbaijan,‖ Publication of the Krasnodar Regional Branch of the Russian Academy of Education. Castel-Branco, Eduarda. 2007. ―Study of Labor Market and VET Challenges and Perspectives for Countries Participating in the European Neighbourhood Policy: Southern Caucasus: Azerbaijan. Torino, Italy. Cito. 2007. ―Achievements and Attitudes in the Learning and Teaching of Mother Tongue and Mathematics in Grades IV and IX.‖ World Bank, Washington, D.C. Christiaensen, L. P, Lanjouw, J. Luoto, and D. Stifel. 2008. ― The Reliability of Small Area Estimation Prediction Methods to Track Poverty‖, paper presented at the WIDER Conference on Frontiers of Poverty Analysis in Helsinki, 26-27 September, 2008. de Jong, Niek, and Jaap de Koning. 2008. ―Evaluation of the Effectiveness of Active Employment Programs Provided by the General Employment Department.‖ Baku. Deaton, A., and S. Zaidi. 2002. ―Guidelines for Constructing Consumption Aggregates for Welfare Analysis.‖ World Bank LSMS Working Paper #135. Washington, D.C. Elbers, Chris, Lanjouw, Jean O., and Peter Lanjouw. 2003. ―Micro-Level Estimation of Poverty and Inequality.‖ Econometrica, 71(1): 355-364. January. Ersado, Lire. 2007. ―Azerbaijan’s Household Survey Data: Explaining Why Inequality Is So Low.‖ World Bank Policy Research Working Paper No. 4009. September 2006. Washington, D.C. European Bank for Reconstruction and Development (EBRD)-World Bank. 2005. ―Business Environment and Enterprise Performance Survey.‖ Washington, D.C. European Training Foundation (ETF). 2004. p 144 Table 7.8 European Training Foundation (ETF). 2006. Labor Market and Vocational Training Challenges and Prospects for Countries Engaging in the European Neighborhood Policy: Southern Caucasus: Azerbaijan. Torino, Italy. Ferreira, Francisco. 1999. ―Economic Transition and the Distributions of Income and Wealth.‖ Economics of Transition 7 (2):377–410. Foster, J., J. Greer, and E. Thorbecke. 1984. ―A Class of Decomposable Poverty Measures.‖ Econometrica 52 (3):761–66. 148 Gertler, P. and others. 2000. ―Health.‖ In M. Grosh and P. Glewwe, eds., Designing Household Survey Questionnaires for Developing Countries: Lessons from 15 years of the Living Standards Measurement Study. World Bank, Washington, DC Gertler, P., and J. Gruber. 2002. ―Insuring Consumption against Illness.‖ American Economic Review 92(1). Giammatteo, Michele. 2006. ―Inequality in Transition Countries: The Contributions of Markets and Government Taxes and Transfers.‖ Luxembourg Income Study Working Paper Series, Working Paper No. 443. World Bank, Washington, DC Government of Azerbaijan. 2003. Labor Force Survey (LFS). State Statistical Committee/Ministry of Labor and Social Protection of the Population of Azerbaijan Republic (SSC/MoLSPP). Baku. _____. 2006. Labor Force Survey (LFS). State Statistical Committee/Ministry of Labor and Social Protection of the Population of Azerbaijan Republic (SSC/MoLSPP). Baku. Ivaschenko, Aleksiy. 2002. ―Growth and Inequality: Evidence from Transitional Eeconomies.‖ In Theory and Policy Implications (2003):155–98. CESifo Seminar Series. Cambridge and London: MIT Press. Kijima, Yoko, and Peter Lanjouw. 2003. ―Poverty in India during the 1990s: A Regional Perspective.‖ Policy Research Department Working Paper No. WPS3141, The World Bank. ______. 2005. ―Economic Diversification and Poverty in Rural India.‖ Indian Journal of Labour Economics, 8(2): 2005. Lastrapes, W. D. and Todd B. Potts. (2006). Durable goods and the forward-looking theory of consumption: Estimates implied by the dynamic effects of money. Journal of Economic Dynamics and Control, 30: 1409-1430.Milanovic, Branko. 1998. Income, Inequality and Poverty during the Transition from Planned to Market Economy. World Bank, Washington, D.C. Luoto, Jill. 2006. " Re-Estimating Uganda’s Poverty Numbers: Assessing the Robustness of the Observed Increase in Poverty." University of California, Berkeley. Mimeo. Milanovic, Branko. 1999. ―Explaining the Increase in Inequality during Transition.‖ Economics of Transition 7(2):299–341. Milanovic Branko, and Lire Ersado. 2008. ―Reform and Inequality during the Transition: An Analysis using Panel Household Survey Data, 1990–2005.‖ World Bank Working Paper No. 4780, November. Washington, D.C. Ministry of Education. 1999. ―Education for All the Year 2000 Assessment: Azerbaijan Country Report. Baku. Ministry of Labour and Social Protection of Population and State Statistical Committee. 2008. ―Survey of the Economic Activity of the Population of Azerbaijan: Methodology and Analysis of the Labor Market Siuation.‖ Baku. Mitra, Pradeep, and Ruslan Yemtsov. 2006. ―Increasing Inequality in Transition Economies: Is There More to Come?‖ World Bank Policy Research Working Paper No. 4007, September. Washington, D.C. Nazarov, Ilkin, and Rashad Dayiyev. 2008. ―Analysis of Demand of Modular Training Programmes on the Most Demanded Workers Professions on Labor Market.‖ Baku. OECD (Organisation for Economic Co-operation and Development). 2006. ―Science Competencies for Tomorrow's World.‖ Program for International Student Analysis (PISA). Paris. ÖSB Consulting GmbH and SEOR. 2008. ―Assessment of the Capacity of the General Employment Department in Provision of Passive and Active Employment Programmes, and Professional Orientation and Career Counselling Services.‖ Baku. Otlin, J. 2008. ―The Causes of Poverty: Thinking Critically about a Key Economic Issues.‖ Social Education 72(2). 149 Ravallion, M., and G. Datt. 1992. ―Growth and Redistribution Components of Changes in Poverty Measures: A Decomposition with Applications to Brazil and India in the 1980s.‖ Journal of Development Economics 38:275–95. Ravallion, M. 1994. ―Poverty Comparisons: A Guide to Concepts and Methods.‖ LSMS Working Paper No. 88. World Bank, Washington, D.C. ______. 1996. ―How Well Can Method Substitute for Data? Five Experiments in Poverty Analysis. ― World Bank Research Observer, 11(2): 199-221. Sahn, D. and D. Stifel. 2000. ―Poverty Comparisons Over Time and Across Counties in Africa.‖ World Development, 28(12): 2123-55. Stifel, D. and L. Christiaensen. 2007. ―Tracking Poverty Over Time in the Absence of Comparable Consumption Data.‖ World Bank Economic Review, 21(2): 317-341. Richman, S. 1994. Separating School and State: How to Liberate American Families. Edited by Future of Freedom Foundation. New York. Rutkowski, J. 2007. ―Are Skills a Constraint to Employment Growth in Azerbaijan? An Analysis Based on Employers Assessment.‖ World Bank, Washington, D.C. Sen, A. 2000. ―Development as Freedom.‖ New York: Anchor Books. SSC (State Statistical Committee). 2001. ―The Population Census of the Azerbaijan Republic 1999.‖ Baku. ______. 2007. ―Labor Market.‖ Baku. SSC (State Statistical Committee) and Macro International Inc. 2008. Azerbaijan Demographic and Health Survey 2006. Calverton, MD, USA. Sukiassyan, G. 2007. ―Inequality and Growth: What Does the Transition Economy Data Say?‖ Journal of Comparative Economics 35(1):35–56. UNESCO. 2009. World Education Indicator Program. At: http://portal.unesco.org/en/ev.php. Accessed February 23, 2009. UNICEF. 2008. Budget Investments in Health and Education of Azerbaijani Children. Baku, July. United Nations. 2000. Millennium Development Goals. At: http://www.un.org/millenniumgoals/ . Accessed February 21, 2009. _______. 2006. ―World Population Prospects.‖ The 2006 Revision. Van Der Hoeven, R., and A. Shorrocks. 2003. Perspectives on Growth and Poverty. United Nations University Press. New York. van Doorslaer, E. and others. 2006. ―Effect of Payments for Health Care on Poverty Estimates in 11 Countries in Asia: An Analysis of Household Survey Data.‖ The Lancet 368:1357–64. _______. 2007. ―Catastrophic Payments for Health Care in Asia,‖ Health Economics 16:1159–84. Wagstaff, A. 2008. ―Measuring Financial Protection.‖ World Bank Policy Research Working Paper No. 4554. Washington, D.C. World Bank. 2000. Managing Transition Work for Everyone: Cross-country Report on Poverty and Inequality in ECA (First regional report). Washington, D.C. ______. 2003. ―Azerbaijan Republic Poverty Assessment: Volume II—The Main Report‖, Washington, D.C. ______. 2005. ―Azerbaijan: Enterprise Restructuring and Labor Redeployment.‖ Washington, D.C. ______. 2005. Growth, Poverty and Inequality in ECA (Second regional report). Washington, D.C. ______. 2007. ―Healthy Development: The World Bank Strategy for Health, Nutrition, and Population Results.‖ Washington, D.C. 150 ______. 2007. The Challenges of Knowledge Economy: The State of the Education System. Report No. 40808 – AZ. Washington, D.C. ______.2008. Doing Business. World Bank, Washington, DC. ______. 2009a. Expanding Opportunities and Building Competencies for Young People: A New Agenda for Secondary Education. At: http://go.worldbank.org/858RZYN200. Accessed February 23, 2009. ______. 2009b. ―Education for the Knowledge Based Economy.‖ At: http://go.worldbank.org/I8T7C0VPV0 . Accessed February 23, 2009. ______. 2009c. Azerbaijan: Country Economic Memorandum. Washington, D.C. ______. 2009d. Doing Business 2009. Washington, D.C. World Health Organization. 2009. ―Health for All Database,‖ At: http://www.euro.who.int/HFADB . Yemtsov, A., R. Cnoblach, and C. Mete. 2006. ―Returns to Education in ECA.‖ World Bank, Washington, D.C. Xu, K. and others. 2003. ―Household Catastrophic Health Expenditure: A Multi-country Analysis.‖ The Lancet 362:111–17. Yüklə 5,05 Kb. Dostları ilə paylaş:
|