Azərbaycanda multikulturaliZM
B i b l i o q r a f i y a
Yüklə 6,19 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- B i b l i o q r a f i y a
- Heydər Əliyev, Azərbaycan xalqının ümummilli lideri
- A z ə r b a y c a n d a m u l t i k u l t u r a l i z m
- Ġlham Əliyev, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti
- Kamal Abdullayev, Azərbaycan Respublikasının millətlərarası, Multikulturalizm və dini məsələlər üzrə dövlət müşaviri, akademik
B i b l i o q r a f i y a 11
Görkəmli Ģəxsiyyətlər multikulturalizm haqqında
Tolerantlıq, dözümlülük çox geniĢ anlayıĢdır. O, həm insani münasibətlə- rin, həm insan cəmiyyətində gedən proseslərin, həm də dövlətlərarası, millətlər- arası, dinlərarası münasibətlərin bir çox cəhətlərinə aiddir... O, təkcə dinlərin bir-birinə dözümlülüyü deyil, həm də bir-birinin adətlərinə, mənəviyyatına dö- zümlülük, mədəniyyətlərə dözümlülük deməkdir.
***
Ərazimizdə yaĢayan azərbaycanlı da, ləzgi də, avar da, kürd də, talıĢ da, udin də, kumık da, baĢqası da – bütünlükdə hamısı azərbaycanlıdır.
***
Azərbaycan Respublikası çoxmillətli bir dövlətdir. Azərbaycanda müsəl- manlarla yanaĢı, baĢqa dinlərə mənsub olan vətəndaĢlar da yaĢayır. Azərbaycan müstəqil, demokratiya prinsiplərinə mənsub olan bir dövlət kimi öz ərazisində yaĢayan bütün xalqlara, bütün millətlərə dinindən, dilindən, irqindən, siyasi mənsubiyyətindən asılı olmayaraq azadlıq, hürriyyət imkanları verir.
Multikulturalizm Azərbaycanın dövlət siyasəti və həyat tərzidir... Bu gün Azərbaycan artıq dünyada tanınmıĢ multikulturalizm mərkəzlərindən biridir.
*** Azərbaycan həm Avropa ġurasının, eyni zamanda, Ġslam ƏməkdaĢlıq TəĢkilatının üzvü kimi multikulturalizmi bir missiya kimi öz üzərinə götürmüĢ- dür. Biz hesab edirik ki, multikulturalizmin müasir dünyada alternativi yoxdur. Multikulturalizmin alternativi yalnız ayrı-seçkilik, irqçilik, ksenofobiya, islama- fobiya və antisemitizm ola bilər.
*** ...Azərbaycan sivilizasiyaların, mədəniyyətlərin və dinlərin kəsiĢməsində yerləĢir. Biz Avropa və Asiya arasında yerləĢirik. Əlbəttə ki, bu coğrafi yerləĢ- mə Azərbaycanın mədəni müxtəlifliyində öz rolunu oynamıĢdır. Əsrlər boyu bütün mədəniyyətlər, dinlər və etnik qrupların nümayəndələri Azərbaycanda sülh və ləyaqət Ģəraitində bir ailə kimi yaĢamıĢlar...
A z ə r b a y c a n d a m u l t i k u l t u r a l i z m 12
***
Dinindən, dilindən, irqindən asılı olmayaraq Azərbaycanın bütün vətəndaĢ- ları eyni hüquqlara malikdirlər və bu hüquqlar qorunmalıdır.
***
Azərbaycanda hökm sürən ictimai-siyasi quruluĢdan asılı olmayaraq, bütün dövrlərdə Azərbaycan dözümlülük, tolerantlıq məkanı olmuĢdur. Bu gün müstə- qil Azərbaycan öz siyasətini bu möhkəm təməl üzərində qurur.
*** Öz dininə hörmət baĢqa dinə hörmətdən baĢlayır. Multikulturalizm ayrı- seçkiliyə yol vermir, əksinə, bütün xalqları birləĢdirir. Eyni zamanda, hər bir ölkənin öz qaydaları, öz ənənələri vardır.
Azərbaycanın bütün vətəndaĢları dilindən, dinindən, etnik mənsubiyyətin- dən asılı olmayaraq, əsas insan hüquq və azadlıqlarına malikdirlər. Qürurverici faktdır ki, Azərbaycan dünya ölkələri üçün tolerantlıq örnəyi hesab olunur və bir çox dövlətlər bizim təcrübəmizdən yararlanmağa çalıĢırlar.
*** Bakı unikal Ģəhərdir. Artıq uzun müddətdir ki, burada müsəlman məscidi və atəĢpərəst məbədi, katolik kilsəsi və sinaqoq, pravoslav məbədi və kirxa yanaĢı mövcuddur. Onların coğrafi yaxınlığı faktı belə, yüksək tolerantlıq Ģəraitində birgə fəaliyyətin mümkünlüyünü nümayiĢ etdirir və hər bir dinin əsas dəyərlərinin ümumbəĢəri dəyərlərlə üst-üstə düĢdüyünü təsdiq edir.
*** Öz mədəniyyətinə, öz tarixinə, öz ənənələrinə, öz əməllərinə hörmətlə yanaĢan xalq, gərək eyni Ģəkildə fərqli mədəniyyətlərə də, fərqli tarixə də hörmətlə yanaĢsın.
Azərbaycanda – bu qədim torpaqda həmiĢə müxtəlif millətlərə, mədəniyyət və ənənələrə məxsus insanlar yaĢamıĢlar. Onların hər biri öz töhfəsini vermiĢ və tarixdə öz izini qoymuĢdur. Bu gün ölkəmizdə xristianlar, müsəlmanlar və yəhudilər sülh və əmin-amanlıq Ģəraitində yaĢayırlar. Tolerantlıq anlayıĢı xalqımız üçün hər hansı nailiyyət deyildir: bu, normadır, bu, həyat tərzidir, biz B i b l i o q r a f i y a 13
heç vaxt baĢqa cür yaĢamamıĢıq. Tolerantlıq, qonaqpərvərlik, dözümlülük ənə- nələri xalqımız tərəfindən qayğı ilə qorunub saxlanılır, daha doğrusu, bu, Azər- baycan xalqının ən böyük sərvətidir. Azərbaycan beynəlxalq dialoqu, mədəni dialoqu dəstəkləyir.
Polietnik cəmiyyətdə vətəndaĢ millətçiliyi daxili birliyə malik olmuĢ Azər- baycan cəmiyyətinin ətraf mühiti qavraması üsuludur. Mədəni və etnik birliyə nail olmayan dövlət tolerantlıq olmadan sabitliyini təmin edə və normal inkiĢaf edə bilməz...
Bu gün Azərbaycan multikulturalizm siyasəti və bu sahədəki uğurları ilə dünyanın bir çox ölkələrinə, o cümlədən tarixən zəngin təcrübəsi ilə tanınan Qərb ölkələrinə nümunədir. Qətiyyətlə demək olar ki, Azərbaycan multikultura- lizmi ölkəmizin siyasi simasının əsas cizgilərindən birinə çevrilib. Azərbaycan multikulturalizminin siyasi banisi məhz bunu istəyirdi.
***
…Azərbaycan tarixini, ədəbiyyatını, mədəniyyətini, azərbaycançılıq məf- kurəsini, tolerantlığı bir yerə toplayıb sistemləĢdirmək və dünyaya nümayiĢ etdirmək ən mühüm vəzifəmizdir...
Multikulturalizm dünyada tolerantlığa, dözümlülüyə, dövlətlərarası etibarlı münasibətlərə və bütövlükdə demokratik prinsiplərin beynəlxalq münasibətlər- də bərqərar olunmasına xidmət edir. Müxtəlif mədəniyyətlərə və milli-dini az- lıqlara hörmət Azərbaycan xalqının milli xüsusiyyətidir. Artıq dünyada multi- kulturalizm sahəsində ən optimal model kimi Azərbaycan nümunəsi öyrənilir. Əbülfəs Qarayev, Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət və Turizm naziri
Fəxrlə qeyd edə bilərəm ki, Azərbaycan bu gün güclü dövlət quruculuğu istiqamətində möhkəm təməllər üzərində irəliləyir və bu dayaqlardan biri, bəlkə də birincisi xalqımızın öz milli-mənəvi dəyərlərinə bağlılığıdır. Mübariz Qurbanlı, Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsinin sədri Yüklə 6,19 Mb. Dostları ilə paylaş:
|