Azərbaycanın böyük şairi Xəlil Rzanın bizim xalqın mədəniyyətinin inkişafında böyük
Yüklə 2,49 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- XƏLİL RZA ULUTÜRK
- Türkan, 1976 AVTOPORTRET
71 DÜZLÜK Harda bir balaca səhv addım atsam, Ayağım altında titrəyər cahan. Sıxar dörd tərəfdən bu dünya məni, Qan yox, alov axar damarlarımdan. Körpə uşağa da bircə soyuq söz, Bircə kəlmə desəm qeyrisəmimi, Elə bil düzlüyün polad əlləri Köksümdən qopardar ciyərlərimi. Görünür, dünyada təmiz yaşamaq Çörəyim, suyumdur, havamdır mənim. Paxır götürməyən düzlük, açıqlıq Sarsılmaz qalamdır, yuvamdır mənim. Dağları çiynimdə daşıyaram mən, Nə çiynim əyilər, nə belim sınar. Ancaq bircə yalan çıxsa dilimdən, Dilim kabab olar, sümüyüm yanar. Dəniz ləngərilə, çiçək ətrilə Qartal uçuşuyla tanındığı tək, İnsanı tanıdır alışıb yanan ciyərlərindəki haqqın nəfəsi. Həqiqət uğrunda təsadüfi yox, Gündəlik, güzəştsiz mübarizəsi! Nə ətdir, nə sümük, poladlaşıbdır Biləklərim mənim, dizlərim mənim. Görməyən görməsin, od yuvasıdır Minmin göz içində gözlərim mənim. 72 XƏLİL RZA ULUTÜRK SEÇİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ Əlası, yaxşısı hələ bir yana, Sevirəm insanın hətta “pisini”. Silmək istəyirəm onun hisini, Parlasın, çevrilsin ay parçasına. Sevirəm qasırğa, tufan içində Kişi yerişini əyməyənləri. Hətta zirzəmidə gün keçirsə də, Saflığı gül kimi iyləyənləri. Yaşa, poeziyam! Bərki hər işdə, Yoluna dağ çıxsa, qaldır, at dağı! Mənə sən öyrətdin bu keşməkeşdə Mətin dayanmağı, mərd yaşamağı!
Hər şey yavaşyavaş olur, Bu dunyaya gəlişimiz yavaşyavaş. Bu dünyadan gedişimiz yavaşyavaş. Günlər axır, ilə dönür yavaşyavaş. Fil balası filə dönür yavaşyavaş. Qayğı, əmək qızıl gülə, Yağış, yağmur selə dönür yavaşyavaş. Çaylar polad sahilləri Eşir, deşir yavaşyavaş.
73 Maviləşir, müdrikləşir, dənizləşir, yavaşyavaş. Birdənbirə qalxarmı dağ? Zirehləşər sal qayalar Daş üstünə gələr bir daş Təpə qalxıb dağa dönər yavaşyavaş. Lapdan alov püskürsə də, Vulkan özü illər boyu güc toplayır yavaşyavaş. Bəslənilir qanda qeyrət, ürəkdə şir yavaşyavaş. İgid bəzən əfəlləşir, əfəl bəzən igidləşir yavaşyavaş. Pak ürəyə bəzən qara əl uzanır yavaşyavaş. Dargözlükdən satqınlığa yol uzanır yavaşyavaş. Nəfs, tamah güc gələndə, insan dönür canavara yavaşyavaş. Mətləbimi qanaydın kaş; Torpaq cənnət ola bilər, yaxud dönər cəhənnəmə yavaşyavaş. Ulduzların arasında yerimək də yavaşyavaş. Dəyirmanda üyüdülüb Kürələrdə ərimək də yavaşyavaş. Sən dəmirləş! Sən poladlaş! Bil ki, ürək döyüşmürsə sönə bilər yavaşyavaş.
74 XƏLİL RZA ULUTÜRK SEÇİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ El birləşsə, Vətən olar! Vətən insan yığımına dönə bilər yavaşyavaş. Əziz balam, umud qalam! Bu gün cahan işıqlanır, sevgi, sevinc qönçələnir yavaşyavaş. Əjdahalar ölüb gedir, imperiyalar parçalanır yavaşyavaş. Sən dağlara qalxmaq üçün əzaba döz, dərdə qatlaş! Yoxuş dırmaş! Aşırım aş! Enmək birdənbirə mümkün, qalxmaq isə yavaşyavaş. Türkan, 1976 AVTOPORTRET Gürşadda, günəşdə zirehlənmiş üz Uşaq üzü kimi bir vaxt gülərdi. Gözün gecəsini günəşli gündüz, Adi şüşəni də büllur bilərdi. Qılınca bənzəyir indi, qılınca Bel, külüng vurmaqdan uzanan qollar. Bərkimiş çiyinlər dağ kimi uca, Biri Savalandır, o biri Qoşqar! Görünmür alnında hələ qırışlar, Görünsə, Araza, Kürə bənzəyər. Köksün sandığından çıxara bilsə, Məsləki bərq vuran dürrə bənzəyər.
75 Qanında kükrəyən şəlalələri Təmkin qüvvətilə cilovlamışdır. Polad dişlərinin məngənəsində Namərdə qeyzini buxovlamışdır! Arzusu o qədər vüsətlidir ki, Toplayar könlünə yüz milyonları. Qolları o qədər qüvvətlidir ki, Bəlkə üzüb keçər okeanları. Onu sərtləşdirib mübarizələr, Bacarsan, qolunu şimşəklə bağla. Bəzən bir zorbaya salam da verməz, Qaçdıtutdu oynar ancaq uşaqla. Yolunda nə qədər tikan, daş, kəsək, Onun fərəhlidir daş qaldırması. Qayalıqdan çıxan bulaqlar kimi Qaynar ilhamının baş qaldırması. Tufanlar Xəzəri söküb tökürsə, Bil ki, bu tufanın nəbzi ondadır. Ürəyi çırpınan təlatümlərin Ən uca, ən parlaq dalğasındadır! Çovğuna, tufana qanad gərəndə Gözündən şimşəklər, sellər tökülər. Ancaq bir qərənfil, bir quş görəndə Nurlanan üzündə zireh sökülər, Yenə uşaq kimi qımışıb gülər. 1977 76 XƏLİL RZA ULUTÜRK SEÇİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ POEZİYA! POEZİYA! Gənclikdə şairlik bir azca asan, Nəğmələr söylərsən xoşbəxtəm deyə: Bənövşə nəfəsli gözəl bir qıza, Qızgəlin nəfəsli tər bənövşəyə. Sənə gül verərlər, gözlərdə hörmət, Yönələr könlünə çayların yönü. Bilməzsən, bir dəstə gül verən sənət Qurban istəyəcək bütün ömrünü. Bəzən bir şeirlə xalqın gözündə, İşıqlı zirvəyə yüksəlir insan. Sən demə bir şeirin yüksəkliyini Bütün həyatınla qorumalısan! İllər sovuşduqca itir dincliyin, Misra işıqlanmır, yanmırsa ürək. Şairlik gücünə yaşatmaq gərək. Qəhrəman kimidir şeir, qəhrəman, İdrakın gücüylə durar meydanda. Şeirdir şairi göyə qaldıran, Şeirdir şairi yerə vuran da. Məslək silahımsan sən, poeziya! Ən vacib azuqəm, duzçörəyimsən. Gözdə işıq varsa, sənsən o ziya, Ürək sönməyibsə, sən ürəyimsən! Sən mənə gərəksən misralarınla Sabahkı dünyaya bir kəmənd atım. Gözəllik sarayı ucaldım göyə, Ehkam dağlarını yıxım, dağıdım.
Yüklə 2,49 Mb. Dostları ilə paylaş:
|